De literaire herfst

Antwerpen heeft straks weer zijn Boekenbeurs, maar ook in Brussel valt er deze herfst weer heel wat te bladeren. Tal van literaire evenementen wijzen u de weg naar de beste boeken.

18.10 > 3.12.2006 : Festival Borges
Twintig jaar geleden overleed de Argentijnse schrijver Jorge Luis Borges. Het verzameld werk van dit genie - hij is een van die schrijvers die de Nobelprijs niet heeft gekregen omdat hij er te goed voor was - is niet zo volumineus, maar je kunt er als lezer desalniettemin lekker in verloren lopen. Borges was een schrijver van de korte afstand, maar zijn verhalen, gedichten en essays hebben vaak een labyrintisch karakter. Het Beschrijf en de gelegenheidsvereniging Borges2006 presenteren naar aanleiding van de verjaardag een literair festival waarin het leven en werk van de auteur aan bod komen. Tijdens een kennismaking met Borges in de Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek op 18 oktober, worden fragmenten uit zijn poëzie en verhalen afgewisseld met live tangomuziek (Muntplein 6, 12.15 > 13.00 - in het Spaans, simultaan vertaald naar het Nederlands en het Frans, gratis).Op 24 oktober om 20.00 geeft de vooraanstaande Argentijnse schrijver, literatuurdocent en journalist Alan Pauls een lezing over de invloed van Borges op de Argentijnse literatuur. Daarna praat hij met literair vertaler en voorzitter van het Borgesfestival Bart Vonck over zijn eigen nieuwe roman Het verleden (Passa Porta, Dansaertstraat 46, 02-226.04.54, www.passaporta.be,
in het Spaans, Nederlands en Frans, 4/5 euro). Klapstuk wordt de Borges-marathon van 24 november. Tussen 12 en 22.00 lezen acteurs, collega-schrijvers, hispanisten en muzikanten fragmenten voor met Borges-thema's zoals het labyrint, de bibliotheek, de spiegel en de tijd (Passa Porta, Dansaertstraat 46, in het Spaans, Nederlands en Frans). Na de marathon neemt de weduwe Borges, María Kodama, in naam van haar echtgenoot de zogenaamde 'Premio Noble' in ontvangst. Gedurende het hele festival is in Passa Porta ook de tentoonstelling B van Borges, Bibliotheek, Buenos Aires te bezoeken (di > za: 11 > 19.00, zo:
12 > 18.00, gratis).

Ook Gemeenschapscentrum Elzenhof in Elsene (Kroonlaan 12, Elsene, 02-648.20.30) heeft aan de verjaardag van Borges' overlijden gedacht. In hun reeks 'Dichter bij de dichter' organiseren ze in samenwerking met de Nederlandstalige Bibliotheek en het Masereelfonds op 26 oktober om 20.00 een voorleesavond met vertaler Bart Vonck en schrijfster Sylvia Vainberg (gratis voor een Nederlandstalig en Spaanstalig publiek,
02-647.09.33, www.elsene.bibliotheek.be)

21 & 22.10.2006 : Tom Lanoye & Antjie Krog
Tom Lanoye staat weer volop in de belangstelling. De Antwerpse schrijver heeft net een nieuwe roman uit - Het derde huwelijk - en in november is in het Kaaitheater de theaterbewerking Mephisto for ever te zien die Lanoye samen met Guy Cassiers maakte over het leven van Gustav Gründgens, een succesvol Duits toneelspeler die onder meer de duivel speelde in Goethes Faust, maar zelf ook zijn ziel verkocht aan het Derde Rijk van Hitler (24 & 25.11, 20.30, Sainctelettesquare 20, Brussel, 02-201.59.59, 12/15 euro, boventiteld in het Frans). Maar nu al staat Lanoye in Brussel op het podium samen met de Zuid-Afrikaanse dichteres Antjie Krog. Lanoye woont de laatste jaren bijna de helft van de tijd in Zuid-Afrika en is in Kaapstad zowat de buurman van Krog. Krog is de auteur van de verfilmde roman Country of my skull, was verslaggeefster van de Waarheidscommissie in haar land, en vertaalde Nelson Mandela's memoires maar ook Lanoyes toneelstuk Mamma Medea naar het Afrikaans. Onlangs verscheen van haar de nieuwe dichtbundel Lijfkreet. Tijdens de Geletterde Mensen van Behoud de Begeerte toont ze dat ze net als Lanoye een begenadigd performer is (opgelet, gewijzigde data: 21 & 22.10, 20.00 KVS, Lakensestraat 146, Brussel, 02-210.11.12, www.kvs.be).

21.10.2006 : De Kift
De Nederlandse muziekgroep De Kift begon als erfgenaam van de punk, maar durft tegenwoordig ook wel eens fanfaredeuntjes te spelen. Opmerkelijk is dat De Kift zich voor een belangrijk deel van de teksten inspireert op literatoren als Jan Arends, Flannery O'Connor, Werner Schwab of Daniil Charms. Dit najaar brengt De Kift een nieuwe plaat uit - 7 - die in Cinema Nova in avant-première gaat. Vooraf wordt de film De arm van Jezus gebruikt waarin leden van De Kift acteren en muziek maken (20.00 (film) & 21.00 (concert), Nova Cinema, Arenbergstraat 3, Brussel, 02-511.24.77, nova@nova-cinema.org, www.nova-cinema.org).

25.10.2006 : De Internationale
Tom Naegels (1975) en Annelies Verbeke (1976) zijn zowat de populairste Vlaamse schrijvers van hun generatie. Nadat ze eerder dit jaar al samen te zien waren op Saint Amour, gaan ze nu beiden op literaire tournee. Met achter hen als één man de verworpenen der aarde. Onder de titel De Internationale - het aloude strijdlied van de socialisten - bewijzen ze aan de hand van vakantiedia's die ze tonen met een ouderwetse projector, én van hun teksten over Australië en Borgerhout, Gent en Pakistan, dat de wereld alsmaar kleiner wordt (20.30, KVS, Lakensestraat 146, 02-210.11.12, €10/15 & 25.11, 20.15 CC Strombeek, Gemeenteplein, 02-263.03.43, 10/13 euro)

26.10.2006 : Nescio
Wellicht denken de meeste Vlamingen tegenwoordig aan een radioprogramma als ze het woord 'Titaantjes' horen. Maar Titaantjes is in de eerste plaats een van de merkwaardige meesterwerkjes uit het kleine oeuvre van de Nederlandse stylist Jan Hendrik Frederik Grönloh alias Nescio (1882-1961). Deze geschiedenis over een vriendengroep idealistische nietsnutten werd zopas samen met de De uitvreter, Dichtertje en Mene Tekel naar het Frans vertaald onder de titel Le pique-assiette et autres récits (Gallimard, 2005). Bij deBuren brengen vertaalster Danielle Losman en acteur Bob De Moor hun favoriete passages afwisselend in het Frans en het Nederlands. Daarnaast brengen de auteurs Dimitri Verhulst en Eriek Verpale een tekst over Nescio, en vertelt Jean Mattern vertelt in Nescio et les femmes ou Comment découvrir un grand auteur néerlandais waarom Franstaligen Nescio zouden moeten leren kennen.(20.00, Vlaams-Nederlands Huis deBuren, Leopoldstraat 6, Brussel, 02-212.19.30, www.deburen.eu).

28.10.2006 : Toon Tellegen
Wie de sprookjes van de Nederlander Toon Tellegen nog niet kent, moet daar dringend wat aan doen. Tellegen schrijft nog andere zaken, maar zijn dierenverhalen over de eekhoorn, de mier en hun vrienden die er allemaal een eigen karakter en heel aparte denkbeelden op na houden, kunnen iedereen bekoren. In het Paleis voor Schone Kunsten komt Tellegen enkele van zijn dierenverhalen zelf voorlezen. Ze worden afgewisseld door improvisaties en composities van Corrie van Binsbergen en het 'Toon-kwintet' (15.00, PSK, Ravensteinstraat 23, Brussel, 02-507.82.00, www.bozar.be, 12 euro).

27 & 28.10.2006 : Kader Abdollah
Gemeenschapscentrum De Maalbeek, de Dienst Cultuur en de bibliotheek van Etterbeek hebben een ongemeen interessant literair tweeluik geprogrammeerd rond (het voormalige) Perzië en (het huidige) Iran. Vrijdag om 20.00 komt de uit Iran gevluchte Nederlandse schrijver Kader Abdolah langs. Abdolah leerde Nederlands met de boeken van Annie M.G. Schmidt, had een veelgelezen column in De Volkskrant en verwierf literaire status met romans als Spijkerschrift en De reis van de lege flessen. Dit jaar verscheen met Het huis van de moskee de geschiedenis van een 20ste-eeuwse Iraanse familie. Abdolah is een begenadigd verteller die als de vragensteller het hem toelaat van ieder interview een fascinerende verhalenavond maakt. Hij is ook een pleitbezorger van de grote Perzische literatuur van zijn voorvaderen. Die komt op zaterdag aan de beurt met de recital 'Ghazal' rond de drie grote klassieke Perzische dichters Hafez, Roemi en Saadi, muzikaal begeleid door het Dastan Ensemble (Oudergemselaan 90, Etterbeek, 02-734.84.43, demaalbeek@vgc.be).

4.11.2006 : V.S. Naipaul
Het belangrijkste literaire bezoek aan Brussel dit najaar is ongetwijfeld dat van V.S. Naipaul die in 2001 de Nobelprijs won. Naipaul, geboren in Trinidad & Tobago, woont in Engeland en schrijft in het Engels. Maar als telg van een Indische Brahminfamilie heeft hij nauwe banden met India. Hij komt dan ook naar het PSK in het kader van hun Indiafestival en zal een - ongetwijfeld kritische - lezing geven over 'zijn' India dat hij meerdere malen bereisde en beschreef in onder meer The middle passage (1962) en India: a wounded civilization (1977) (20.00 > 23.00, Ravensteinstraat 23, Brussel, 02-507.82.00, www.bozar.be, 15 euro, Engels).

5.11.2006 : Radioboeken
Het Vlaams-Nederlands Huis deBuren en radiozender Klara begonnen dit jaar met het uitzenden en het podcasten van een eerste reeks 'Radioboeken'. Twaalf Belgische en Nederlandse schrijvers schreven elk een exclusief fictieverhaal dat ze voor een beperkt publiek kwamen inlezen en dat alleen als een geluidsbestand zal blijven verder bestaan. Na de uitzending op Klara konden de verhalen gratis worden beluisterd of gedownload op www.radioboeken.be of op iTunes. Dat downloaden gebeurde ondertussen meer dan tienduizend keer. In het najaar wordt een nieuwe reeks 'Radioboeken' opgenomen en uitgezonden. Op zondag 5 november kunt u in Passa Porta de opnames bijwonen van verhalen geschreven en voorgelezen door Saskia De Coster en Christophe Vekeman, op 3 december zijn Tjitske Jansen en Mark Boog aan de beurt (11.30, Passa Porta, Dansaertstraat 46, Brussel, info@deburen.eu of 02-212.19.30, www.radioboeken.be, www.deburen.eu).

16.11.2006 : Jan Lauwers
Van kunstenaar Jan Lauwers gaat op 16 november in het Kaaitheater de theaterproductie Alles is ijdelheid in première. De monoloog wordt gespeeld door Viviane De Muynck en is gebaseerd op de memoires La poursuite du vent (1976) van Claire Goll. Goll was de vrouw van de Frans-Duitse dichter Ivan Goll en de muze, minnares en/of vertrouwelinge van beroemde kunstenaars als Rilke, Joyce, Breton, Dali en Chagall (16, 17 & 18.11, 20.30, Sainctelettesquare 20, Brussel, 02-201.59.59, 15/12 euro). Over Jan Lauwers is zopas ook een themanummer van het literaire tijdschrift Dietsche Warande & Belfort verschenen met bijdragen van onder meer Sigrid Bousset, Erwin Jans, en Luk Lambrecht, en met tekst en beeld van Jan Lauwers zelf (www.dwb.be). Een verzameling van Jan Lauwers' teksten verschijnt in de loop van 2007 in boekvorm bij Meulenhoff/Manteau.

:: > 21.12.2006 - verschillende locaties Brussel