De Rolling Stones van Afrika

In de jaren zeventig van vorige eeuw rebelleerde de Marokkaanse muziekgroep Nass Al Ghiwane - 'de Rolling Stones van Afrika' noemde Martin Scorsese hen - tegen het politieke regime in hun land. Met woorden. Want hun macht lag in poëzie verborgen. Nu kondigt de groep Diwan Al Ghiwane zich aan als erfgenaam. Dit weekend geven ze een gratis concert.

"Ons doel is muziek te maken die een boodschap, waarden overbrengt. Tonen dat een positieve inspanning ook positieve resultaten oplevert," zegt Driss Bounouas, de bezieler van de Marokkaanse groep Diwan Al Ghiwane. De groepsnaam hebben de zes leden samen gezocht. "Vrij vertaald betekent het 'verzameling gedichten van bohemiens'. Op het podium vertaalt zich dat in poë­tische klanken en teksten."

De naam is geïnspireerd op een Marokkaanse groep die Nass Al Ghiwane heet. Die groep ontstond aan het begin van de jaren 1970. "Hun nummers waren echt la soupape de la société, de uitlaatklep van de maatschappij, want er was echt wel onderdrukking in die tijd. De mensen mochten niet zeggen wat ze wilden. Welnu, Nass Al Ghiwane heeft het aangedurfd om te zeggen wat niet goed was. Bijvoorbeeld over het regime: dat hebben zij bekritiseerd."

"Maar de aandacht van de groep ging vooral uit naar sociale wantoestanden van alledag. Zij praatten en zongen daarover. De cineast Martin Scorsese noemde hen 'de Rolling Stones van Afrika'. Tot op vandaag, 35 jaar na hun ontstaan, gaan ze door. Ook al zijn er twee van de vier gestorven. Hun muziek raakt iedereen. Het is een spiritue­le belevenis die je even in jezelf laat kijken."

Het ligt niet in de bedoeling van Diwan Al Ghiwane om bestaande gerechten opnieuw op te warmen. "Tuurlijk, de Marokkanen krijgen een nostalgisch gevoel bij onze muziek. Maar de muziek is een begin om naar andere creaties over te gaan. We inspireren ons gewoon op de stijl van Nass Al Ghiwane. We willen er andere mensen, andere nationaliteiten en muziekinstrumenten bij krijgen, en zo echte wereldmuziek te creëren. Tonen dat muziek een universele taal is."

Trance
Wie bespeelt welk instrument? "Mustapha speelt op de guenbri (een driesnarig strijkinstrument uit Noord-Afrika, red.), Azzouz speelt luit, Azzeddine speelt op de conga's, Yassine roffelt op de tamtam, Fadel doet tamboerijn en ik banjo. De banjo is een heel belangrijk instrument. Het geeft een heel aanwezig geluid."
"De muziek die we brengen, is een soort van trance. Kalm, maar rijk aan melodie. Aan de huidige muziekinstrumenten willen we nog andere toevoegen. Een saxofonist bijvoorbeeld. Hoe meer mensen deelnemen, hoe beter. Samen. Iedereen is welkom. Alleen door de inbreng van anderen kunnen we vooruit kijken."

Tijdens het concert projecteert Diwan Al Ghiwane ook foto's. "We geven in beeld weer wat we zingen. Beelden over de Marokkaanse manier van leven, en ondertussen muziek die ermee samengaat. Je beleeft het op een emotionele manier. We willen zelfs de vertaling van onze teksten in het Frans en Nederlands projecteren zodat iedereen verstaat wat we zingen. Niet iedereen verstaat het Arabische dia­lect dat in Marokko wordt gesproken (lacht)."
Diwan Al Ghiwane wil een boodschap van vrede, liefde en tolerantie overbrengen. "Dat er geen verschil is tussen jou en mij, daar gaan de liedjes over. Het welzijn van alle mensen hangt samen, en daar willen we een beetje op inspelen. Filosofisch."

Er is een hechte band onder de groepsleden. Ze delen de passie voor muziek al jaren, en toch zijn ze nog maar een jaar samen. Maar er is meer wat hun liefde voor muziek verraadt. "Azzeddine en ik houden ons bezig met kinderen. We laten hen mee ritmes inzingen, we leren hen muziekinstrumenten kennen. Mustapha leert kinderen hoe je bepaalde muziekinstrumenten maakt, hij brengt hen bij hoe je die dingen aanraakt. Hier, in Brussel. Dat doet hij in scholen of bij culturele verenigingen."

De reacties op hun eerste concert vorig jaar waren overwegend positief, op een enkeling na die wenste dat ze andere Marokkaanse liedjes gespeeld hadden. Maar alvorens een concert te geven, moet er gerepeteerd worden. Die repetities gebeuren momenteel bij Driss thuis. "Het is hier een geweldige sfeer. We lachen, drinken koffie, maken muziek. Als de repetitie afgelopen is, is het hier een ongelooflijke warboel. Het is een opoffering, maar het maakt deel uit van mijn liefde, het engagement voor onze muziek."

:: Diwan Al Ghiwane treedt op 24 september om 21 uur gratis op in zaal Molière, d'Aumalestraat 2, 1070 Anderlecht