Diplodocus Deks

In Tom Lanoyes Diplodocus Deks graaft een goed geïntegreerde en ambitieuze allochtoon naar het geraamte van een dinosaurus. Tot radeloosheid van de vertegenwoordigers van de Vlaamse (dorps)politiek.

De gemengde cast van NTGent en de KVS die Diplodocus Deks samen produceren, maken net een einde aan een voorstellingenreeks op locatie op de archeologische site van Ename (bij Oudenaarde). De wat ironische ondertitel van het stuk luidt immers Triomf der archeologie. Lanoye situeert zijn stuk in een dal tussen de 'Bruineberg' en de 'Groeneberg', waar archeoloog Deks het kaakbeen van een voorhistorische diplodocus heeft opgegraven. Met Saïd Matthyssen komt er een buitenstaander naar het dorp met het plan om dit stukje Vlaamse geschiedenis op te graven en te exploiteren. Niet naar het voorbeeld van de Walen met hun iguanodons uit Bernissart, maar naar dat van de Arabieren die rijk geworden zijn met hun opgeboorde olie.

Het personage van Saïd Matthyssen staat centraal temidden van de vertegenwoordigers van de plaatselijke dorpspolitiek. Die rol wordt gespeeld door Dimitri Duquennoy, eerder al acterend voor Het Toneelhuis, De Korre, Blauw Vier en Bronks. "Matthyssen is inderdaad de persoon die door zijn voorstel én door zijn afkomst de dorpsmentaliteit danig op de proef stelt. Matthyssen is zijn Belgische naam, waarvoor hij zijn echte naam Abdul Aziz verruilde. Maar het klopt ook dat Wivina Passemier, die in het stuk als een soort Grieks koor fungeert, hem thuisbrengt bij 'de Matthyssens hier wat verder' - wat hij iets te snel ontkent. Hij zit dus zelf in de knoop met zijn afkomst. In het bewandelen van de juiste wegen - officieel of minder officieel - om aan geld te komen, is hij zeer Belgisch. Maar hij weet dat zijn afkomst een probleem blijft, hoezeer hij ook zijn best doet om een Belg te zijn, en hoeveel winst hij de anderen ook kan beloven."

Dewinter
Diplodocus Deks is duidelijk ook een politiek pamflet waarin de verschillende personages soms opvallende gelijkenissen vertonen met de partijen uit het Vlaamse politieke landschap. Duquennoy: "Het gaat zeker niet om verpersoonlijkingen van Verhofstadt of Vande Lanotte, maar de politieke intelligentie van Tom Lanoye levert natuurlijk heel wat politieke referenties op - soms letterlijke politieke uitspraken. Voor politicologen is het waarschijnlijk heel fijn om die eruit te halen."

De lichaamstaal en het taalgebruik van Duquennoy lijken op een gegeven moment onmiskenbaar op dat van een vooraanstaand politicus die eerder in de buurt van de Bruineberg te situeren is. Heeft hij daarop gestudeerd? "Neen, eigenlijk niet. Ik heb tijdens de repetitieperiodes niemand specifiek voor ogen gehad. Maar als je enige overtuigingskracht aan de dag moet leggen, kom je sowieso bij de gebruikers van kordate taal. Dan ben je al snel een Filip Dewinter, en het is natuurlijk niet fout om die associatie te maken."

Van achter naar voor
Opmerkelijk maar geheel conform de inhoud van dit stuk waarin men naar het verleden graaft, is dat de acht scènes in de omgekeerde volgorde worden gespeeld. Het stuk begint dus bij het einde en gaat dan scène per scène terug in de tijd. Leverde dat geen specifieke problemen op voor de spelers? "We zaten natuurlijk met een aantal praktische aangelegenheden waar we rekening mee moesten houden. Als je in een bepaalde scène je jas uitdoet, dan mag je die jas in de scène die je daarvoor speelt en die zich iets later in de tijd afspeelt, ook niet aan hebben, en in de scène die je daarna speelt maar die chronologisch vroeger komt, weer wel. Maar de meeste acteurs die gewoon zijn om in films of voor televisie te spelen, zijn het wel gewoon om op die continuïteit te letten."

Diplodocus Deks, 5 > 9.7.2006 20.30 (frans ondertiteld), koninklijke vlaamse schouwburg Lakensestraat 146, Brussel, 02-210.11.12
Tickets: 10 > 15 euro - tickets@kvs.be