Eyeless In Gaza: Reünieconcert in de kerk

In de vroege jaren 1980 was Eyeless in Gaza (EIG), de tandem tussen de Britten Martyn Bates en Peter Becker, een behoorlijk succesvol popduo. Na een korte split trok het tweetal zich echter in de coulissen van de muziekindustrie terug, terwijl beide heren ook solocarrières ontwikkelden. Op vrijdag 9 juni treedt Martyn Bates solo in de Sint-Katelijnekerk aan. Daags nadien maakt Eyeless in Gaza zijn opwachting, het eerste concert op het Europese vasteland in twintig jaar.

New wave, rock, avant-folk, punk, ambient of new age: op de output van Eyeless In Gaza kan je tientallen genrelabels plakken. Relatief bekend werd het duo dat hun naam aan een roman van Aldous Huxley ontleent, in zijn vroege periode, tussen 1980 en '86. "We zijn overlevenden van de eerste Britse punkgolf," zegt Bates, "maar bleven steeds actief in muziek. In 1987 hielden we even op, omdat we nieuwe muzikale domeinen wilden verkennen."

Voor Peter Becker was die verkenning van korte duur: hij opereerde na de split een tijdje met het indiekliekje In Embrace en ging vervolgens informatica doceren. Voor Bates liep het anders uit. Hij werkte eind jaren 1980, begin jaren 1990 regelmatig samen met de filmmaker Derek Jarman (muziek voor diens films The Garden en The Last of England). Ook bracht hij materiaal uit met onder meer Deirdre Rutkowski van This Mortal Coil en met de band Cry Acetylene Angel. "Met Jarman werken was op zijn minst gezegd fascinerend," zegt Bates, "hij stond open voor alle ideeën, een vrijbuiter en uniek persoon. Alle collaboraties met artiesten verliepen overigens organisch: vanzelf kom ik bij gelijkgestemden uit."

Dark ambient
Solo onderzocht Bates de meest uiteenlopende muziekstijlen. Zo vond hij een uitdaging in het ontleden van de twaalfsnarige troubadourstijl op zijn gitaar en raakte hij gefascineerd door de Chamber Music Poems van James Joyce. Nadat hij eind jaren 1990 samen met M.J. Harris (van Scorn) dark ambient-terreinen verkend had, keerde hij de laatste jaren terug naar singer-songwritermuziek. Bates: "Ik heb nooit geprobeerd in een bepaalde richting te werken. Folkmuziek heeft me altijd sterk geïnspireerd. Maar bovenal heeft mijn muziek, alsook die van EIG, altijd iets spiritueels gehad."

Na de split in 1987 bleef EIG niet voor lang begraven. In 1991 doken Bates en Becker de studio in met new wave-icoon/dichteres Anne Clark, wat in 1992 tot een reünie leidde. Tot vandaag is EIG erg actief, zij het op de achtergrond. Bates: "Op een gegeven moment krijg je genoeg van de muziekindustrie en ga je ondergronds. Dat leek ons de enige manier om te overleven zonder artistieke compromissen te maken. Financieel is dat uiteraard niet makkelijk. Om rond te komen, houd ik er een baan als opvoeder op na."

De echte retour
Ook de stijl van EIG evolueerde door de jaren. Zo voerden de twee improvisatie in. Vandaag wordt hun barokke, op drones en akoestische instrumenten stoelende orkestratie soms bij de zogeheten 'rare folk'-beweging geplaatst. Maar EIG bleef steeds wars van trends. Bates: "EIG heeft steeds dat soort invloeden in hun werk opgenomen. Met de hedendaagse evoluties op dat domein voel ik me echter minder verbonden."
Vorig jaar vierde EIG hun 25-jarige jubileum. Naast de uitgave van een dvd, bracht het duo een concert in de Londense Bush Hall. Hun Brusselse aantreden wordt aangekondigd als het eerste op het Europese vastenland sinds 1986. "Dat klopt niet echt helemaal," zegt Bates, "in feite gaven we in 1993 een kort concert in Gent. Maar nu maken we echt onze retour op het podium. Dat dit in een kerk mag gebeuren, is fantastisch. We kozen muziek die ruimte ademt. De kerk benadrukt onze spirituele inslag. Dat gaat verder dan ingetogenheid. We kunnen immers ook flink boos klinken."

:: Martin Bates / Eyeless in Gaza. Sint-Katelijnekerk, Sint-Katelijneplein, 1000 Brussel - 02-215.41.81,
* Martyn Bates : 9 juni 2006 om 20.00 uur
tickets: 18 euro (duopass: 34 euro)
* Eyeless In Gaza: 10 juni 2006 - 20.00 uur
tickets: 22 euro