Förza Helsinki! met Kjell Westö

Naar aanleiding van de vertaling van de roman De Woensdagclub van Kjell Westö zet deBuren Helsinki en de Finse cultuur een avond centraal.

Op de avond die deBuren organiseert zorgt de in Brussel wonende Finse zangeres Anu Junnonen voor muziek, en de Nederlandse dichteres met Finse en Indische roots Kira Wuck voor poëzie. Kjell Westö zelf praat met Lieven Ameel, specialist Finse literatuur, over de rol van de stad Helsinki – 'Helsingfors' in het Zweeds – in zijn verhalen.

Hoe ziet de situatie van de Zweedse minderheid in Finland eruit?
Kjell Westö: Dat is een kwestie met veel aspecten. Er zijn wel eens spanningen, zoals er tegenwoordig overal in Europa zijn, maar in het algemeen is de situatie van de Zweedse minderheid niet te vergelijken met die van de minderheden in vele andere landen. De Zweeds-sprekenden in Finland hadden historisch altijd een sterke positie en in de jaren na de onafhankelijkheid van Finland in 1918 werd het Zweeds als officiële taal ook sterk verankerd in de grondwet.
Ik ben zelf nagenoeg tweetalig. Journalistieke teksten schrijf ik ook in het Fins, en mijn boeken verschijnen tegenwoordig op dezelfde dag in het Zweeds en in het Fins.

Behalve de Zweeds-Finse kwestie was er ook de burgeroorlog waarin de verhoudingen met Rusland en Duitsland voor blijvende interne verdeeldheid zorgden, tot aan de Tweede Wereldoorlog en nog lang erna. Daarover gaat De Woensdagclub.
Westö: Een burgeroorlog verdeelt een land en wordt een taboe, maar na honderd jaar zou het moeten lukken om ons verleden op een open manier te bespreken. De Woensdagclub is een spiegel van de situatie in Finland rond 1938. Het mannelijke hoofdpersonage, Claes Thune, is een bourgeois. Als klassieke liberaal met een sociaal geweten zoekt hij vergeefs naar een synthese tussen het bourgeois conservatisme en het socialisme die allebei radicaliseren en wegkijken van de escalaties die dictators de kans gaven om hun gang te gaan. Zijn secretaresse, het vrouwelijke hoofdpersonage juffrouw Wiik, heeft niet het privilege om te theoretiseren. Zij heeft de wreedheid van de maatschappij aan den lijve ondervonden.

Het is niet je eerste boek waarin Helsinki een grote rol speelt.
Westö: Ik ben als schrijver behalve een psychologische ook een geografische 'realist'. Ik heb een sociale omgeving nodig om mijn protagonisten en mijn verhalen in te plaatsen. Ik woon al heel mijn leven in Helsinki, dus het is een plek die ik ken. Omdat ik de eerste generatie ben van mijn familie die hier woont, moest ik me de stad eigen maken en heb ik ze op een bijna obsessieve manier onderzocht.

In De Woensdagclub speelt het stadion dat wij vooral kennen van de Olympische Spelen in 1952 een rol.
Westö: Dat werd een olympisch stadion in '52, maar het was al ingehuldigd in 1938. En zonder WO II was het in 1940 al de scène voor de Olympische Spelen geweest. Maar het verhaal dat ik niet kon laten liggen is dat van de atletiekmeeting bij de inauguratie, toen de Finse jood die de honderd meter won naar de vierde plaats werd teruggewezen. Misschien omdat er Duitse officials bij de gasten zaten – al is dat niet bewezen.

Hallo Helsinki!

data: 10/6, 19.30

taal: EN

waar: deBuren, Brussel-Stad