Galerie van de week: Wifredo Lam

Wat weten wij over de recente Cubaanse kunst? Eigenlijk quasi niets. Op een paar tentoonstellingen van individuele artiesten na, is Europa de laatste honderd jaar verstoken gebleven van een echte confrontatie met kunst en kunstenaars uit het Caribische eiland. Zou het economisch embargo dat door de Verenigde Staten is uitgeroepen na de revolutie ook de deur hebben dichtgedaan voor culturele producten uit Cuba? Mogelijk.

Feit is dat bijna niemand uit het blote hoofd een Cubaanse artiestennaam kent (op het vlak van de plastische kunsten, natuurlijk. Op het vlak van muziek zijn ons, dankzij het pionierswerk van Ry Cooder, vele oude en nieuwe namen bekend.) De Cubaanse kunst heeft de geïnteresseerde nochtans veel te bieden. Dat het Spaanse Instituto Cervantes in Brussel een tentoonstelling wijdt aan de belangrijkste Cubaanse kunstenaar uit de 20ste eeuw, hoeft eigenlijk niet te verbazen: vooreerst is er de gemaanschappelijke taal en daarnaast het feit dat Wifredo (en niet Wilfredo, zoals soms verkeerdelijk wordt geschreven) Lam veertien jaar in Spanje woonde. Uiteindelijk zou hij zich in Parijs vestigen, waar hij nauw bevriend geraakte met Picasso en de surrealistische groep rond André Breton. De Afro-Cubaanse roots van Wifredo Lam (Sagua La Grande, 1902- Parijs, 1982) en ook de herinneringen aan voodoo-rituelen die door zijn grootmoeder werden uitgevoerd, hadden een blijvende invloed op het oeuvre van een kunstenaar wiens werk eerst en vooral grafisch zeer sterk was.

De twee-eenheid dood en leven, eros en Thanatos, zijn steeds sterk aanwezig in zijn werk dat voor een groot deel ook bestaat uit grafiek. De personages die Lam schildert of tekent, hebben nooit anekdotische bedoelingen: stuk voor stuk staan ze voor archetypen die refereren naar vitale impulsen. De soms macabere erotiek is nooit veraf. Cartografía íntima (intieme cartografie) is de titel van deze tentoonstelling waarvoor een samenwerking tussen het Cubaanse Centro de Arte Contemporánea Wifredo Lam, het Consejo Nacional de las Artes Plásticas en de Círculo de Bellas Artes van Madrid werd opgezet. Een absolute must voor de liefhebbers van bevreemdende, niet geheel vrijblijvende kunst die een Afro-Cubaanse erfenis combineert met het beste uit de 20ste-eeuwse avant-garde.

:: Wifredo Lam - Cartografía íntima - 21.9 > 8.11.2006 - Instituto Cervantes Tervurenlaan 64, 1040 Etterbeek - 02-737.01.90