Jacques Brel herdacht van Brussel tot Frans-Polynesië

Vandaag is het precies dertig jaar geleden dat Jacques Brel overleed. Ter gelegenheid daarvan vindt in Brussel een tentoonstelling plaats bij Editions Jacques Brel. Bovendien worden de twee films die Brel regisseerde samen met een nieuwe documentaire voor het eerst op dvd uitgebracht. Ook FM Brussel wijdt vandaag heel wat zendtijd aan de Belgische chansonnier. Vanavond brengt 'King Kong', van 20 tot 21 uur, zelfs een hele Brelspecial.

Jacques Brel stierf op 9 oktober 1978 in Parijs aan longkanker. De geboren Brusselaar zong toen al ruim tien jaar niet meer. In 1967 was hij daar mee gestopt om zich toe te leggen op zijn andere passies, film en reizen.

Zo gebeurde het dat Brel samen met zijn minnares Maddly Bamy de Atlantische en Stille Oceaan over zeilde. Ze belandden uiteindelijk op de Markiezeneilanden, waar de zanger een zwak kreeg voor de natuur en de plaatselijke bevolking. In 1978 vertrok Brel, die aan longkanker leed, voor een laatste behandeling naar Parijs, maar in oktober van dat jaar stierf hij. Hij ligt begraven op een Frans-Polynesisch eiland, Hiva Oa. Ook daar kennen ze Brel, niet zozeer als zanger maar als "l'homme avion", die met zijn vliegtuig mensen, voedsel en medicijnen van eiland naar eiland vervoerde.

In de laatste tien jaar van zijn leven wilde Jacques Brel zich graag als acteur en regisseur ontwikkelen. Zijn acteerprestaties in onder meer L'emmerdeur en L'aventure, c'est l'aventure werden goed onthaald, maar als regisseur werd hij niet zo bejubeld. In Franz uit 1972 regisseerde Brel zichzelf en de Franse actrice Barbara aan de Vlaamse kust, maar de film oogstte niet het succes dat Brel voor ogen had. Een jaar later deed hij een nieuwe poging met Le Far West, dat volledig in België gedraaid werd, maar ook deze film zorgde niet voor de doorbraak.

Editions Jacques Brel brengt nu de films voor het eerst uit op dvd. Ze kaderen in de nieuwe reeks 'Brel, Homme d'étoile', waarin ook een docu over de artiest wordt uitgebracht: in J'aime les Belges laat dochter France Brel veertig getuigen aan het woord die de zanger persoonlijk hebben gekend. De dvd-uitgave gaat gepaard met een tentoonstelling bij Editions Jacques Brel in Brussel. Aan de hand van beeld- en geluidsfragmenten, documenten en rekwisieten wordt Brels band met België zichtbaar gemaakt.

Brel aan de kust
Ook aan de kust wordt Brels overlijden herdacht. In de Brugse stadsschouwburg waagt imitator Filip Jordens zich op 9 oktober aan het repertoire van de zanger. En eerder op de dag vindt er een herdenking plaats aan het beeld van 'Marieke', geïnspireerd op de gelijknamige song van Brel. Dat de evenementen in Brussel en Brugge los van elkaar staan, is te wijten aan het feit dat Brel 'twee weduwen' achterliet. Want toen de zanger met Maddly Bamy vertrok naar de Markiezeneilanden, was hij officieel nog getrouwd met Miche Brel. "Dertig jaar na het overlijden krijgt de familie Brel de naam van Maddly nog steeds niet over de lippen", zegt Piet Wittevrongel, die de evenementen aan de kust mee organiseert. "Aan die geschiedvervalsing willen wij niet meedoen."

Wittevrongel haalde de Askoy II, Brels zeiljacht, terug naar België en als alles goed gaat, wordt het op 9 oktober tentoongesteld in Oostende. "De komende weken starten we met de restauratie van de Askoy", zegt Wittewrongel. "Na de zandstraling op de kade wordt het jacht ondergebracht in de Maritieme Site, waarna we met het laswerk kunnen beginnen."

Ook in Frankrijk wordt Brel herdacht. Van 4 tot 12 oktober wordt zijn tweede vliegtuig, een Wassmer 421, aan het publiek getoond op de Champs Elysées in Parijs.

:: Tentoonstelling Jacques Brel
waar: Editions Jacques Brel, Oud Korenhuisplein 11, 1000 Brussel, 02-511.10.20
wanneer: vanaf 23 september
kaarten: 8 euro