La Fonderie brengt een eeuw arbeid in beeld

Was de werknemer van de Borgosesia wolfabriek zich bewust van het moment? Langs de oprijlaan van de fabriek kijkt iedereen op de groepsfoto uit 1850 in de lens. Op één man na, die leest de krant. Of toch niet, want hij kijkt ons ondeugend aan, ostentatief boven de krantentitel 'Il Momento'.

De foto is het pronkstuk van de 19e-eeuwse verwelkomingsfoto's van de expo Piemonte Industria. Op deze zogenaamde 'familiefoto's' poseren patrons en arbeiders samen onder één dak. Van hieruit vertrekt een reis door de twintigste eeuw langs bedrijven uit Noord-Italië waarvan de namen nog altijd resoneren: Martini & Rossi, Pininfarina, Alessi...

Initiatiefnemer Niccolò Biddau plaatst zijn eigen foto's aan het einde. Vanuit zijn eigen interesse zocht hij in bedrijfsarchieven met soms wel duizenden negatiefjes honderd foto's uit. Al had conservatrice Christine Dupont van La Fonderie als historica misschien andere keuzes gemaakt, toch apprecieert ze deze esthetiserende blik op de industrie. Zo kijkt La Fonderie verder dan de eigen Brusselse industriële geschiedenis, en de banden tussen Piëmont en België zijn nu eenmaal stevig, dat bewijst ook de samenwerking met L'Association des Piémontais en Belgique.

Uit het begin van de jaren 1900 zien we foto's van goederen die de wolfabriek verlaten langs wegen die enkel verhard zijn voor de karrenwielen, of promomeisjes bij het nieuwe Fiatmodel 501. Ze dragen lange bontjassen en kijken nog niet uitdagend, maar verversen olie met de glimlach. In de jaren 1960 doet de telefoniste haar intrede, en misschien was het er wel aan te horen, met eyeliner. In de chemische fabriek Vinavil houden eenzame mannen plaatjes met wijzertjes in de gaten. Even verderop staan de wijzers van de echte klok op twintig voor acht. De jaren 1970 brengen kleurenfoto's voort van mindere kwaliteit dan de eerste zwart-witfoto's, toen techniek maar waarschijnlijk ook tijd ten dienste stonden van de fotograaf. Biddau voegt met zijn eigen zwart-witfoto's, die de esthetica van de technologie laten zien, een nieuw hoofdstuk toe aan de arbeidsfotografie.

:: Piemonte Industria. Een eeuw arbeid in foto's
wanneer: > 12.7.2009, maandag > vrijdag van 10 > 17.00 uur + weekend van 14 > 17.00 uur
waar: La Fonderie, Ransfortstraat 27, Molenbeek, 02-410.99.50, www.lafonderie.be, parcours.lafonderie@skynet.be