Legendarische jazzsaxofonist Ornette Coleman in Brussel

Vorig jaar zette hij een eigenzinnige prestatie neer op Jazz Middelheim. Tijdens de recentste editie van Jazz! Brugge waarde zijn geest rond in het Concertgebouw toen Aki Takase en Silke Eberhard een heel aparte kijk op zijn werk presenteerden: Ornette Coleman blijft op 78-jarige leeftijd voor de nodige controverse zorgen. De levende legende die de geloofsbrieven van de freejazz opstelde, is donderdag te gast in het Paleis voor Schone Kunsten.

Coleman wordt geassocieerd met begrippen en adjectieven als freewheeling, visceraal, provocatief en exuberant. Op de tijdslijn van de jazzgeschiedenis staat hij tussen enerzijds Charlie Parker en Thelonious Monk, en anderzijds muzikanten voor wie hij de grote inspiratiebron vormt, zoals Captain Beefheart en John Zorn.

Geluidsgrammatica
Het levensverhaal van Ornette Coleman begon op 9 maart 1930 in Fort Worth, Texas. Segregatie zette zijn stempel op de samenleving. Niet echt verwonderlijk dat het begrip vrijheid zo belangrijk werd in Colemans leven en werk. Nadat hij zijn sporen naliet in diverse r&b-groepen (the real stuff en niet het nepproduct dat tegenwoordig onder die noemer verkocht wordt) ging hij meer en meer zijn eigen radicale weg op. Niet dat hij haantje de voorste wou spelen, integendeel. Via zijn composities en ook tijdens zijn concerten streeft hij naar een zo groot mogelijke vorm van vrijheid voor alle participanten. Bij hem staat iedereen op gelijke voet en kan elkeen zijn wildste ideeën kwijt. Zijn ideeënwereld kreeg de naam 'harmolodics' maar tegenwoordig heeft hij het zelf over 'sound grammar'. Zelf zegt hij hierover: "Sound grammar is to music what letters are to language. Music is a language of sounds that transforms all human languages."

Voor wie zich wil verdiepen in verdere theorieën over Colemans muziek, verwijzen we naar zijn goed verzorgde website (www.ornettecoleman.com) waar je heel wat links aantreft naar referentiewerken, interviews en artikels over hem. Er is zelfs een volledig radioprogramma van de Lincoln Center Radio te beluisteren.

Cinéma vérité
Met zijn extreme visie over vrijheid voor iedereen is het niet verwonderlijk dat Coleman in de jaren 1960 in contact kwam met psychedelische vrijbuiters als William Burroughs en Allen Ginsberg. Je vindt hen trouwens allemaal terug in de cultklassieker Chappaqua (1966) die ondertussen op dvd verkrijgbaar is. Samen met The electric Kool-Aid acid test van Tom Wolfe is dit een absolute must voor wie een uniek en zeer apart tijdsbeeld wil van die periode.

Coleman transponeerde die cinéma vérité naar zijn muzikale universum. Hij probeerde daarbij zowat alle mogelijke combinaties uit, van duo tot symfonisch orkest en van elektrisch tot akoestisch. Zijn recentste krachttoer is de nieuwe onorthodoxe combinatie van twee bassen met drums waarbij hij zelf te horen is op saxofoon, trompet en viool. Het visitekaartje hiervan leverde hij af onder de noemer Sound grammar (2006). Het was tien jaar geleden dat hij nog iets uitgebracht had maar deze liveplaat leverde hem wel meteen de Pulitzer Prize for Music op. Net als zovelen tegenwoordig nam Coleman het roer in handen en gaf de cd uit op zijn eigen label. Een oude vos verliest zijn streken niet, integendeel, hij verfijnt ze nog en past ze aan. Niet verwonderlijk dat hij aan de ellenlange lijst van onderscheidingen ook een Grammy Lifetime Achievement Award mocht toevoegen.

Ornette Coleman komt naar Brussel in gezelschap van bassisten Anthony Falanga en Al McDowell samen met zijn zoon Dernardo, die achter het drumstel zit.

:: Ornette Coleman
wanneer: 30 oktober 2008 om 20.00 uur
waar: Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat 23, Brussel - 02-507.82.00 - info@bozar.be
inkom: 28 / 58 euro