LEX: God zit in de titels

God is eenzaamheid, aldus auteur Peter Verhelst, die met LEX een monoloog verzon die hij Hem niet in de mond legt, maar op het lichaam schreef. Daardoor werd het lichaam Woord, en dient het te worden boventiteld in het Nederlands.

Peter Verhelst schrijft ondertussen meer dan tien jaar met grote regelmaat voor het theater. Al die toneelteksten in een boek bundelen vindt hij "een beetje onnozel", maar hij onderzoekt wel of en hoe hij Red rubber balls, Aars!, Zwellend fruit of UTOPIA GmbH op het internet kan zetten zodat iedereen ze daar kan inkijken. Hoe vaak ook al is gezegd en geschreven dat Verhelsts intense teksten niet bestand zouden zijn tegen het medium theater, of (juister) het medium niet tegen zijn teksten, hij blijft pogingen wagen. Op dit ogenblik in opdracht van NTGent.

Peter Verhelst: "Het zijn lastige kloteteksten soms, en ik verwens de schrijver ervan weleens dat het godverdomme niet meer normaal is. Maar theater blijft even magisch als bizar: iemand op een podium doet zijn mond open, en je hebt niet meteen de neiging om hem naar huis te sturen, maar je luistert. Als wat uit die mond komt dan ook nog eens de woorden zijn die je zelf hebt geschreven, wordt het helemaal bizar."

Ritueel
Wie in LEX op het podium stapt is niemand minder dan een god, in dit geval in de persoon van de Macedonische veldheer en veroveraar Alexander de Grote. Wat is het opzet? Verhelst: "Het gaat niet over de historische figuur Alexander, maar wel over datgene waar hij symbool voor staat. Hij was een soort god-koning of god-idool, en wat Kristof Van Boven (de danser-acteur die met muzikant-componist Dominique Pauwels op de scène staat) en ik ons afvroegen, was wat voor monoloog zo'n soort god zou kunnen brengen. Het is niet meer of minder dan dat. Wat mij altijd gefascineerd heeft als ik op televisie een koning of een andere machtige figuur zie, is dat ik dan meestal ook de onwaarschijnlijke, vreemde eenzaamheid waarneem die rond zo'n man hangt. Alexander is zo een van die grote figuren, maar dan uit de oudheid. Hij werd als een god aanbeden tot in Azië, waar hij ten onder is gegaan. Aan een griep, maar eigenlijk aan zijn droom. Het was een eenzame figuur die probeerde in contact te komen met iets ongrijpbaars dat hij zelf creëerde. Zijn eerste gedachte is 'in den beginne was er eenzaamheid,' en die eenzaamheid probeert hij vervolgens op alle mogelijke manieren kwijt te raken door zich een complete wereld bijeen te fantaseren, gestoeld op zijn wetten." Lex is immers ook het Latijnse woord voor 'wet': Alex valt samen met zijn eigen woorden - dat is de inhoud.

Hebreeuws
De vorm herleiden de drie makers tot het bewegende lichaam van Van Boven, de klankimpulsen van Pauwels, en de weergave van de tekst van Verhelst op een tekstbalk. De figuur op de scène doet namelijk zijn mond niet open. Verhelst: "Uit ervaring weet ik dat als je tekst met beweging combineert, het ongelooflijk moeilijk is om die tekst intact te houden. Daarom hebben we alles herleid tot de essentie. Wat je ziet is een man die probeert - een lang ritueel van een denkend lichaam eerder dan een gedanste choreografie. Omdat we ook vonden dat je geen stuk over een god kan maken zonder muziek, componeerde Dominique Pauwels een soort liturgische muziek, een exclamatie die een aantal keer wordt herhaald. De tekst lees je op de (Nederlandse) boventiteling en is oorspronkelijk in het Engels geschreven omdat dat nu eenmaal de taal is van de goden van vandaag, en omdat die taal zich ertoe leent om met heel eenvoudige zinnen toch veel diepgang te creëren. Maar er echoën ook teksten en talen door waarmee onze hedendaagse cultuur is geschraagd: fragmenten Hebreeuws, Latijn, en zelfs Afrikaans."

:: LEX - NTGent / Peter Verhelst & LOD / Dominique Pauwels
wanneer: 5 en 6 november om 20.30 uur
waar: Kaaistudio's, Onze-Lieve-Vrouw van Vaakstraat 81, Brussel - 02-201.59.59, tickets@kaaitheater.be
inkom: 12 / 15 euro