Nico Vancouver: spelen zonder vangnet

Anderhalf jaar geleden werden de blinde pianist Nico Vancouver gevraagd door de Japanse ambassade voor het openingsconcert van hun nieuwe locatie in Brussel. Zijn optreden samen met fluitiste Naoko Senoo (zijn Japanse echtgenote) was niet alleen een overdonderend succes maar ook onverwachts de rechtstreekse aanleiding voor de cd die onlangs verscheen en ook voor het unieke concert van volgende zondag.

We nodigden het koppel uit op de koffie om alles te vernemen over hun nieuwe plannen. Eer we onze eerste vraag kunnen stellen, steekt Nico Vancouver met zijn aanstekelijk enthousiasme meteen van wal. "Die avond in de Japanse ambassade was echt een unieke ervaring voor ons. Zelfs de Japanse tv was aanwezig. De reportage werd ginder verschillende keren uitgezonden op de nationale zender en dat in prime time. Onder het publiek bevond zich toen ook Rik Ghesquière, trompettist bij het Vlaams Radio Orkest en ook orkestleider. We maakten kennis na het optreden. Een maand later belde hij terug en legde hij zijn plannen uit. Hij stelde voor om onze muziek te combineren met strijkers. Een fantastisch idee vond ik dat. Ik vroeg me wel af waar ik een strijkersensemble vandaan zou halen. Hij had de oplossing onder de vorm van zijn eigen orkest. Freddy Sunder schreef vervolgens de arrangementen. Een hele klus, want wanneer het orkest stopt opdat ik zou kunnen improviseren, moet dat perfect aansluiten. Ook wanneer mijn solo gedaan is, moeten zij op hun beurt tijdig inpikken. Timing is hierbij alles. Het lijkt gemakkelijk, maar in de praktijk is het heel wat anders omdat ik blind ben en geen teken van de dirigent kan zien. Tijdens ons concert in Brugge vorig jaar is alles gelukkig perfect verlopen en dat zonder één gezamenlijke repetitie! Dat was spelen zonder vangnet. Het is ook daar dat de cd Japanese Impressions rechtstreeks opgenomen werd. Naoko en ik wisten dit zelfs niet. Het was een idee van Rik."

Partituren voor blinden
Dankzij het goede resultaat wilde Rik het hierbij niet laten. "Hij is ook dirigent van het Helicante Kamerkoor en zocht een originele invalshoek. Die vond hij bij Vic Nees, componist en dirigent van het Vlaams Kamerkoor. Enkele jaren geleden had een Japanner Nees uitgedaagd door te zeggen dat Europeanen niets kennen van arrangementen. Als tegenbewijs heeft Nees indertijd Japanse thema's genomen en die gearrangeerd voor koor. Het zijn die stukken die het Helicante Kamerkoor nu zal brengen en waarbij Naoko en ik voor de muzikale omlijsting zorgen."

De samenwerking tussen een blinde pianist en een orkest is zo uniek en moeilijk omdat er geen sprake is van partituren voor de solist. Vancouver verklaart: "Een partituur lezen en tegelijkertijd spelen gaat niet voor mij. Ik moet het hele werk in mijn hoofd hebben. Ook als ik componeer bijvoorbeeld, moet ik voortdurend alles memoriseren, want ik kan het niet noteren. Van Yamaha bestaat er echter een model met een speciaal computersysteem waarbij de partituren rechtstreeks uitgeprint worden. Bovendien kan je de melodie herbeluisteren door een ingenieuze techniek waarbij de toetsen teruggeduwd worden. Op die manier kan je tijdens het componeren telkens terughoren wat je al uitgewerkt hebt zodat je niet alles onmiddellijk moet onthouden. Helaas is deze piano niet te betalen, tenzij ik een sponsor vind."

Nico Vancouver is echter een doorzetter boordevol humor en levenslust. Er staat trouwens al een nieuw project klaar in samenwerking met de VSA Arts, een afdeling van The J.F.Kennedy Center for the Performing Arts die gehandicapte artiesten steunt. Wordt zeker en vast vervolgd.

Voor meer info over Nico en Naoko kan je terecht op zijn website waar je zijn muziek kunt beluisteren en je de cd Japanese Impressions kan bestellen.

::Nico Vancouver, 25 juni 2006 om 15u, Jardin Botanique, Plantentuin Meise, 02-269.41.10,
Tickets: 10 euro