Omvallen — Sanne van Rijn/NTGent

Theater op de Middag verhuist vanwege de verbouwingswerken in het Paleis voor Schone Kunsten even naar de Terarkenzalen op de benedenverdieping. Dat levert dit jaar vooral kleinschalige producties op, zoals Fimosis van Jan Sobrie en Theater Antigone, Heimwee naar Tirgu Mures van Hanneke Paauwe, De nacht van Margaretha van Kamiel Vanhole en Jessa Wildemeersch, en Meestersnacht van Eric De Volder, met Ineke Nijssen.

Ook in Omvallen staan er maar twee personages op het podium die, om nog wat extra ruimte te besparen, gedurende de hele voorstelling geen woord zeggen. Als we maakster Sanne van Rijn opbellen, beseffen we meteen dat we haar eigenlijk helemaal niet hoeven te vragen waarom dat zo is en dat we het wel zullen begrijpen als we gaan kijken.

Slangeninstinct
Van Rijn is een Nederlandse die toneel maakte bij ZT Hollandia in Eindhoven, tot ze vorig seizoen met artistiek leider Johan Simons meekwam naar NTGent. Eerder dit jaar was van haar al de voorstelling Ik wil dat jij een beer wordt in het PSK te zien. Omvallen is al iets ouder, maar als Van Rijn even nadenkt, kan ze zich nog wel herinneren waaruit die voorstelling ontstond. Van Rijn heeft overigens nooit een theateropleiding gehad en staat dus een beetje als een buitenstaander tegenover het medium.

"Lang geleden heb ik een klassieke balletopleiding gehad en later heb ik ook nog fotografie gestudeerd. Mijn fascinaties zijn dus eigenlijk vooral beeld en beweging. En dat zijn precies de dingen die in deze voorstelling te zien zijn. Ik wilde uitzoeken hoe ik met een beperkt aantal handelingen en voorwerpen zo veel mogelijk betekenissen kon genereren. Toen ik met dat uitgangspunt wat aan het repeteren was, kwam ik op een avond bij een vriend die een slang houdt in een terrarium. Toen om elf uur 's avonds het licht in dat terrarium uitging, begon de slang plots rondjes te maken omdat zijn instinct hem opdroeg bij schemerlicht te gaan jagen. Dat vond ik best ontroerend omdat in die bak helemaal niets te jagen viel. Als buitenstaander zag je de zinloosheid van die routine in, maar opeens had ik door dat je ook het doen en laten van de mens kan bekijken vanuit een perspectief dat groter is dan het perspectief dat hij zelf heeft. En daar gaat deze voorstelling over. Als toeschouwer zie je hoe de dingen die op het podium gebeuren, ontstaan, en uit welke misverstanden ze voortkomen."

Breekbaar
"Theater zelf is trouwens zo'n ritueel dat verloopt volgens regeltjes waar je je niet meer zo van bewust bent. Mensen doen van alles op een podium en daar tegenover staan stoelen voor de mensen die daarnaar willen kijken. Dat kan ik nooit zomaar helemaal voor lief nemen. Ik probeer die kijkervaring tot een onderdeel te maken van de voorstelling. Het publiek kijkt niet zomaar naar iets dat zich sowieso zal voltrekken, de beleving in het hoofd van de toeschouwers is er een wezenlijk onderdeel van. Dat klinkt misschien wat ingewikkeld, maar eigenlijk is het een heel vrolijk spel waarbij je als toeschouwer verhalen gaat maken die helemaal niet gespeeld worden. Wat we zien zijn twee identieke vrouwen in een woonkamertje - een terrarium zou je kunnen zeggen - die allemaal vrij gewone dingen doen. Ze drinken een tasje koffie, ze doen het raam open en ze gaan zitten op een stoel. Achteraan is er nog een kamertje waar zich geheimzinniger dingen lijken af te spelen. Het lijkt alsof er elk moment een lijk uit de kast kan vallen. De twee vrouwen zitten in systeem dat perfect draait maar erg fragiel is. Als iets een beetje scheef draait, kan het allemaal omvallen."

::Omvallen - SAnne van Rijn/NTGent - 3.10.2006 -12u40 - Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat 23, Brussel - 02-507.82.00
Tickets: 5 euro