Rinko Kawauchi: het dagboek van fotografe Rinko
De dromerige beelden van Rinko Kawauchi (1972) zijn prachtig om naar te kijken. Inmiddels is alles wel een keertje gefotografeerd maar zij weet de wereld om zich heen op zo'n frisse manier te verbeelden dat je er even stil van wordt. De foto's zijn documentair maar je kunt ze zo niet zonder meer beschrijven.
Wat Kawauchi fotografeert is doodgewoon: een rupsje op een blad, een gieter die de bloemen in de tuin als een douche natmaakt, handen die een naaimachine hanteren of een bliksemflits boven een dak. Ze maakt geen verre reizen op zoek naar iets nieuws of anders. De onderwerpen van haar foto's liggen gewoon voor het grijpen. Rinko Kawauchi slaagt erin om in het triviale, ja zelfs in het banale, iets heel bijzonders te ontdekken. Paul Van Ostaijen deed het ons al voor in zijn gedicht 'Marc groet 's morgens de dingen' en dat is eigenlijk wat Kawauchi ook doet: ze brengt gewone, onbelangrijke onderwerpen voor het voetlicht en hult ze zo in een sfeer van betekenis.
De foto's zijn over het algemeen licht van toon maar beladen met emotie. Blauw is de kleur die je in haast elk beeld terug kunt vinden, veel van wat je ziet is onscherp. Het veelal vierkante formaat tekent een strak kader om haar banale onderwerpen en zet ze extra in de verf. Waarom het vierkant vraag ik haar. "Ik fotografeer gewoon graag met een Rolleiflex," antwoordt Kawauchi en meer hoeft er niet over te worden gezegd. Er zijn toch enkele specifieke gevolgen verbonden aan haar camerakeuze. Fotograferen met een Rolleiflex is je tijd nemen: bewust nadenken over je compositie. Als een wilde beeldjes beginnen te schieten kan niet met een filmpje waar maar een tiental foto's op kunnen.
Met de ogen van een kind
Haar foto's stralen de kinderlijke verwondering uit die we allang zijn vergeten. Uren geconcentreerd blijven kijken naar een slakje in het gras of een mierennest begluren. Als kind raak je gefascineerd door de kleinste details.
Kawauchi trad voor het eerst in de openbaarheid toen ze in 2001 drie fotoboeken tegelijk publiceerde: Ututane (dutje), Hanabi (vuurwerk) en Hanako. De trilogie wordt een instanthit en de fotografe krijgt in haar thuisland heel wat prijzen voor Ututane en Hanabi.
Drie boeken volgen: Cui cui (Franse onomatopee voor een vogelgeluid), The eyes, the ears en Aila (Turks voor 'familie'). Het is met dat laatste fotoboek dat ze internationaal doorbreekt. Een hele grote is ze nog niet, maar als je een kleine godheid als Magnum-fotograaf Martin Parr tot je bewonderaars mag rekenen, wil dat toch al wat zeggen.
Nu zijn haar foto's voor het eerst op groot formaat te bewonderen in België. Argos stelt in Transient wonders, everyday bliss - photography, video & slides 2001-2009 een ruime selectie uit haar tienjarige carrière als fotografe tentoon, samen met nieuw werk.
Het lijkt gemakkelijk om in Japan als jonge fotograaf een fotoboek op de markt te brengen. Hier probeert een fotograaf in de eerste plaats zijn werk te tonen, pas daarna wordt er aan een boek gedacht.
Rinko Kawauchi: Het is helemaal niet gemakkelijk om in Japan een fotoboek te publiceren. Ik krijg hier wel vaker die vraag. Vanwaar die idee eigenlijk? Misschien omdat er in Japan weinig plekken zijn om je foto's tentoon te stellen. Toch veel minder dan hier. Voor fotografen is een boek uitgeven vaak de enige manier om je werk te tonen aan een publiek. Publicaties zijn in Japan dan ook veel belangrijker dan een tentoonstelling.
Je foto's staan nooit op zichzelf maar zijn deel van een serie. Waarom?
Kawauchi: Ik denk in reeksen en uiteraard was er eerst het boek en dan pas de tentoonstelling. Een boek is een verhaal in opeenvolgende beelden. Je slaat de pagina's één voor één om en bekijkt de foto's op een seriële manier. Een tentoonstelling is natuurlijk een andere manier om naar foto's te kijken. Ik probeer er toch de kijkervaring van een boek binnen te smokkelen. Een boek bekijken of lezen is een intieme ervaring. Ik deel de tentoonstellingsruimte op in kleinere ruimtes en probeer zo dat intieme gevoel op te roepen. Of ik hang vele foto's bij elkaar. De foto-installatie AILA bestaat uit zo een veelheid aan foto's in verschillende formaten, maar voor mij is het één werk. Je kunt het in zijn totaliteit bekijken of de foto's apart bestuderen.
Alles is verbonden met elkaar?
Kawauchi: Dat is mijn filosofie en het gemeenschappelijke thema in mijn werk. Elk klein wezen is deel van een groter geheel, alles is op een harmonieuze manier verbonden met elkaar. Neem nu die twee foto's (wijst twee beelden aan in de inkomhal). De ene foto stelt een wit bordje voor. Een eenvoudig klein voorwerp en daarlangs hangt een stadslandschap. Twee verschillende onderwerpen, op het eerste gezicht hebben ze niets met elkaar te maken maar toch zijn ze verbonden met elkaar. Het stadslandschap is bij een eerste aanblik misschien een atypisch beeld voor mij maar ik bekijk het niet op die manier.
Voor het eerst pak je uit met videowerk. Waarom?
Kawauchi: Wanneer ik foto's maak voel ik me soms gefrustreerd. Sommige dingen wil ik gewoon in bewegend beeld vastleggen: lichtflikkeringen, water in een rivier. Ik laat het onderwerp bepalen of ik kies voor een vast fotografisch standpunt om beweging te registreren, of ik beweeg zelf met de camera.
Als we kijken naar je foto's, weten we dan wie Rinko Kawauchi is?
Kawauchi: Misschien wel. Mijn werk is een beetje mijn persoonlijke dagboek maar eigenlijk gaat het in de eerste plaats over mijn manier om naar de dingen te kijken. Mijn familie figureert vaak op mijn foto's. Je kunt dat intiem vinden of niet, maar ik heb niet het gevoel dat ik mijn privéleven te grabbel gooi. De foto's van mijn familie passen evengoed in mijn filosofie: alles leeft in harmonie met elkaar.
:: Rinko Kawauchi
wanneer: tot 27 maart 2010 - dinsdag > zaterdag van 12.00 > 19.00 uur
waar: Argos, Werfstraat 13, Brussel - 02-229.00.03 - info@argosarts.org
inkom: 3 euro
Lees meer over: Cultuurnieuws
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.