Rokia Traoré: 'Ik sta met één voet in Europa en één in Afrika'

De Malinese sterzangeres Rokia Traoré zakt dit jaar al voor de derde keer af naar België. Na schitterende optredens in de Botanique en op het Esperanzah!-festival komt ze nu het startschot geven van de Waardig werk-campagne van CNCD-11.11.11, de Franstalige koepel van ontwikkelingsorganisaties. "Waardig werk is de basis voor alle vooruitgang, zowel in Europa als in Afrika."

"Waardig werk is een fundamenteel begrip: hoe kun je spreken over ontwikkeling als je niet goed je brood verdient?" zegt Rokia Traoré. "Daarmee bedoel ik geen luxeloon, maar voldoende om jezelf verder te ontplooien en je kinderen naar school te laten gaan. Voor veel mensen zijn huisvesting en eten nog steeds een prioriteit, al de rest is enkel mogelijk als er geld overblijft. De mens heeft normen opgesteld in de Verenigde Naties: recht op onderwijs voor alle kinderen, mensenrechten, kinderrechten… Je kunt deze rechten niet bekomen zonder waardig werk met een minimumloon dat toelaat basisvoorzieningen als voeding, huisvesting, gezondheidszorg en onderwijs te bekostigen. Met heeft het altijd over Afrika, maar ook in Europa zijn er steeds meer mensen die deze basisvoorzieningen door de prijsstijgingen niet kunnen betalen. We hebben campagnes zoals deze nodig om elke keer weer de nadruk te leggen op het feit dat er nog steeds te veel mensen leven onder de armoedegrens."

U bracht in juni uw vierde album uit, Tchamantché, waarop u traditionele instrumenten inruilt voor een westerse ritmesectie (bas en drum) en een meer westerse sound.
Rokia Traoré: Ik heb er geen probleem mee als men mijn nieuwe plaat westers vindt, want ik kom op voor mijn westerse kant. Ik sta met één voet in Europa en met de andere in Afrika. Beide continenten behoren tot mijn artistieke bagage. Ik probeer het beste van die twee werelden te combineren. Als kind van een diplomaat heb ik mijn geboortedorp in Mali al op vierjarige leeftijd verlaten. Ik heb een paar jaar in Frankrijk, het Midden-Oosten en de Verenigde Staten gewoond. En ik studeerde in Brussel. De vakanties in Mali waren de enige regelmaat. Het is aan die voordurende reizen dat ik mijn openheid en interesse in andere culturen te danken heb.

Vanwaar die koerswijziging?
Traoré: Op mijn vorige albums ben ik op zoek gegaan naar mijn Malinese roots, met traditionele instrumenten als balafon, percussie en ngoni. Ik heb zeer veel bijgeleerd, maar vond dat ik in dit genre niets nieuw meer kon brengen. Ik wou terugkeren naar de gitaar, het instrument waarmee ik in Mali bekend ben geworden. Rock, Mali-blues, afrobeat, reggae... zijn allemaal muziekstijlen die me bekoren. Wereldmuziek is een label dat op mijn muziek wordt geplakt, maar niet één genre geeft me de zin en de energie om op scène te staan. Wel muziek in het algemeen.

Tchamantché betekent evenwicht. Vanwaar die titel?
Traoré: Het gaat om de voortdurende zoektocht naar evenwicht in het leven. Daarmee verwijs ik naar de relatie tussen Afrika en het Westen. Vóór de kolonisatie hadden we in Afrika een sterke cultuur en traditie. Tijdens de kolonisatie moesten we die geschiedenis uitwissen en sinds de onafhankelijkheid weten we niet meer waarheen: terug naar hoe het was vóór de kolonie, of kiezen we het westerse model? Of iets anders? Weinig Afrikanen eigenen zich hun cultuur nog toe, omdat ze andere zorgen hebben, omdat ze niet meer in de orale traditie van de griots leven, omdat er veel analfabetisme is. En de rijke Afrikanen willen maar één ding: de westerse levensstijl kopiëren. Ze eten ongezonde voeding, hun kinderen zijn dik en dat is voor hen het na te streven rijkdomideaal.

:: Rokia Traoré - 7.11.2008 + Bai Kamara Jr. 20.00 - Koninklijk circus - Onderrichtsstraat 81, 1000 Brussel, 02-218.20.15, info.ticket@cirque-royal.org
Tickets: 23/26 euro (Bota'Carte: 20/23 euro)