Tomi Ungerer: subversief, maar positief

Vergeet uw kinderen niet na uw bezoek aan de tentoonstelling over illustrator Tomi Ungerer. Op de terugweg hoor je dan opmerkingen als: "een mens die een lepel was!" of "een zwembad met soep!" Terwijl de kleintjes het collageatelier volgen - Ungerer vond dat je de draak kunt steken met politici of consumptieartikelen door een simpele knip met een schaar - kunt u zich nestelen in zitzakken en bij een boek van Ungerer alles vergeten.

Wat Ungerer onweerstaanbaar maakt, zijn de subversieve tekeningen, kleuren én verhalen, want de helft van zijn zeventig kinderboeken schreef hij zelf. Als vijfjarige keek Tomi Ungerer in een boek waarin een inbreker met een dievenlantaarn het huis betreedt. Ungerer zegt zo'n goede herinnering bewaard te hebben aan die angst, dat hij die in zijn boeken wilde doorgeven. Een reus is een menseneter die het liefst kleine kinderen verorbert, maar op een dag wordt hij zo gecharmeerd door al het lekkers dat een klein meisje voor hem kookt, dat hij op slag geen kindjes meer lust. Ook het ontvoerde meisje in De drie rovers of het meisje met de zwavelstokjes in Allumette berusten niet in hun noodlot. Ungerer zegt zelf: "Ik heb kinderboeken gemaakt om het kind dat ik ben te amuseren, maar ook om te choqueren, om taboes op te heffen, normen om te draaien: beter geworden rovers en menseneters, dieren met een betwistbaar karakter gerehabiliteerd... Subversieve, maar toch positieve boeken."

Zijn meest autobiografische boek is naar eigen zeggen No kiss for mother (Pas de baiser pour maman/Geen kus voor moeder). Dat kinderen wel eens niet geknuffeld willen worden, zelfs niet door hun moeder, was zo'n taboe dat een ondertitel als "Dit boek is bestemd voor kinderen, niet voor mama's" niet kon. Zelfs niet voor Harper & Brothers, waar de jeugdafdeling nochtans geleid werd door Ursula Nordstrom, die veel talent ontdekt heeft. Ungerer op zijn 77e: "Ik was waarschijnlijk de enige illustrator die bloed, zuipschuiten en rokers toonde, dus dat viel niet erg in de smaak bij bibliothecarissen."

De tijden zijn veranderd, maar toch vonden wij in een uitleenpost Zeralda's ogre (Le géant de Zeralda/Zeralda's reus), een van Ungerers bekendste werken, in een kartonnen doos met 'af te voeren' leesmateriaal, en zelfs in de Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek zit de helft van zijn boeken in het magazijn. De tentoonstelling en de film De drie rovers kunnen misschien Ungerers boeken wat meer licht geven.

:: Tomi Ungerer
wanneer: > 11 januari 2008 - dinsdag > zondag : 11.00 > 18.00 uur
waar: Stadhuis, Grote Markt, Brussel
inkom: 5 /4,5 /1 euro (-6 jaar: gratis)