Wassende tijd: Roel Jacobs heeft iets met bomen

De opwarming van de aarde, klimaatsveranderingen, ontbossing: eindelijk groeit het besef hoe belangrijk een boom kan zijn. Beeldend kunstenaar en fotograaf Roel Jacobs heeft zijn hele carrière al iets met bomen. De René Pechère Bibliotheek brengt een overzicht van zijn boomfotografie.

Aanleiding voor de tentoonstelling is Jacobs' nieuwe uitgave, Bomen in België revisited. Het boek is een herziening van Bomen in België uit 1992 van Jean-Claude Baudouin, Philippe de Spoelberch en Jef Van Meulder met foto's van Roel Jacobs. De focus ligt niet zozeer op merkwaardige bomen, maar op de inventaris van boomsoorten in België. Deze aanpak maakt van het boek een instant klassieker onder boomkundigen. Waar er in het oorspronkelijke boek heel wat bomen terug te vinden zijn in privaat bezit, wil Jacobs in zijn herziene versie extra aandacht besteden aan bomen in de publieke ruimte. "Een boom moet je altijd kunnen bezoeken, zonder een afspraak te moeten maken," stelt Jacobs. De expo toont heel wat vergrotingen uit het boek.

Kathedralen
Voor Roel Jacobs (1943) is de tentoonstelling een uitgelezen kans om zijn vele projecten waarin bomen figureren aan het publiek voor te stellen. Het resultaat is een eclectisch geheel dat wat meer ruimte verdient om helemaal tot zijn recht te komen. Monumental trees is een oproep om op betekenisvolle plekken in de stad een boom te planten. De achterliggende gedachte is de boom die eeuwig op die plek mag blijven staan en genoeg ruimte krijgt om uit te groeien tot een monumentale aanwezigheid. Het project wordt voorgesteld als stedebouwkundige aanvraag. Plannen, doorsneden en afmetingen illustreren het werk. Een grote foto van een boom in China toont mooi wat Jacobs bedoelt: een soort heiligdom, een plek van rust.

Jacobs: "Die boom moet eeuwige bescherming krijgen en alle kansen om te ontwikkelen. Je kunt het vergelijken met de bouw van een kathedraal: dat duurt makkelijk 200 jaar, niet iedereen krijgt de kathedraal in al zijn glorie te zien. Vroeger stond er op elk dorpsplein een grote eik of linde. Vandaag zijn ze bijna overal verdwenen en dat is jammer."

Tijd
Atlas of autumn leaves is een documentair werk waarin Jacobs, die meer wetenschapper is dan fotograaf, de herfstbladeren van boomsoorten in kaart brengt. Altijd op dezelfde manier: de bladeren van één boom worden geplukt, in een vierkant gelegd en met een grootbeeldcamera en met dezelfde belichting gefotografeerd. Het doet denken aan vitrinekasten uit bestofte musea waar je je kunt vergapen aan een verzameling opgespelde insecten of minutieuze beschrijvingen van planten. "Ik hou van de details," vertelt Jacobs, "Je voelt je net een insect dat tussen de bladeren kruipt."

Indrukwekkend zijn de panoramacollages. Seven hours of little change (1985) toont de subtiele verandering van de winterzon die de bomen van het Zoniënwoud zacht verlicht. Collage was toen het beproefde recept van Jacobs om tijd in zijn werk te introduceren. Het Zoniënwoud ontdekken we ook in een reeks foto's die in oktober van afgelopen jaar als postzegel zijn uitgebracht. Met bomen in kikvorsperspectief zet Jacobs zijn idee van de boom als kathedraal extra in de verf.

Wassende tijd krijgt een tweede beurt in de Sint-Gorikshallen van 3 februari tot 31 maart.

:: Wassende tijd - Roel Jacobs
wanneer: > 31.1.2010, dinsdag > zondag van 10 > 18.00 uur, gratis
waar: CIVA/René Pechère Bibliotheek, Kluisstraat 55, Elsene, 02-642.24.84, www.bvrp.net