Woltje verovert Grasmarkt

Theater Toone, het bekende marionettentheater, krijgt met een vitrine aan de Grasmarkt meer zichtbaarheid en uitstraling. Nu rest nog het vertimmeren van het pand dat de Stad Brussel voor de Toonedynastie heeft aangekocht.

Het poppentheater Toone begon zijn lange geschiedenis in de populaire Marollen, maar is langs vele omwegen in het Ilôt Sacré, op een boogscheut van de Grote Markt beland, in de perimeter die door de Unesco in 1998 als Werelderfgoed is ingeschreven.

De mediatieke José Géal ofte Toone VII klaagt al sinds jaar en dag over een gebrek aan ruimte en aan zichtbaarheid, maar daar komt nu dus zeer snel verandering in. Sinds een week heeft hij alvast zijn vitrine aan de Grasmarkt. Daarachter staan een marionettenatelier en -museum op stapel, maar ook een artiestenresidentie en een gespecialiseerde biblio­theek. De meer dan duizend marionetten die Toone in de loop der jaren heeft vergaard - nu nog her en der gestapeld bij welwillende particulieren - komen ook naar de Grasmarkt 64. Maar eerst moet er nog werk uitgevoerd worden aan het pand, waarvan in 2002 delen door de Brusselse regering werden beschermd. Omdat de Stad - die in juni meer dan 500.000 euro neertelde om het gebouw te verwerven - het pand heeft gekocht met een stedenbouwkundige vergunning, kan vlug aan de werkzaamheden begonnen worden. Wonder boven wonder vloekt de vergunning niet met de culturele bestemming die het pand krijgt.

De Stad Brussel wil met de aankoop van Toone ook de gemengdheid (lees: niet alleen restaurants) van het Ilôt Sacré bevorderen.

Woltje
Het is Woltje, de bekendste aller marionetten, die aan de Grasmarkt de bezoekers naar de Sint-Petronillagang wijst. Omdat de gang evenmin opvalt als de Schuddeveldgang aan de Beenhouwersstraat - door de meeste bezoekers van theater en estaminet gebruikt - is een wegwijzer verre van overbodig. Met de investering in Toone draagt de Stad Brussel in ieder geval bij tot de uitstraling van een monument en een flinke brok Brusselse geschiedenis.

Toone I, geboren als Antoine Genty, schreef zijn eerste stukken al in 1830. Het poppentheater heeft in zijn lange geschiedenis vaak moeten opboksen tegen nieuwigheden. Zo verklaarde Toone III in 1897 dat zijn theater het enige van de vijftien (!) was dat geen klanten verloor aan de danszalen en de café chantants. Maar ook hygiënecommissies en de openbare zeden speelden het poppentheater parten: zo kreeg Toone V in de dertiger jaren de puriteinen over zich omdat Woltje poedelnaakt met een vrouw in bed dook. Het thea­ter moest, mede onder druk van de media, verscheidene dagen de deuren sluiten. Maar Toone is taai; zelfs de komst van de massamedia heeft het theatertje overleefd.

Verhuizing
Toone is in de loop der jaren verscheidene keren moeten verhuizen. José Géal, alias Toone VII, werd in december 1963 gekroond. Hij slaagde erin om in het Ilôt Sacré een vervallen huis te bemachtigen, en knapte het oppervlakkig op. In april 1966 werd het pand ingewijd met de opvoering van La passion van Michel de Ghelderode. Pas in 1979 werd het pand grondig gerestaureerd. En nu krijgt het marionettentheater meer plaats en zichtbaarheid. De toekomst van Toone VIII, zoon van Toone VII, lijkt hiermee bezegeld.
De Stad Brussel heeft dat duidelijk in de verf willen zetten: vorige week vrijdag, tien dagen voor de verkiezingen, gingen burgemeester Freddy Thielemans (PS) en schepen van Cultuur en Stedenbouw Henri Simons (Ecolo) de Grasmarkt 64 keuren.