Boek: Aan Barrels

De Aalsterse uitgeverij Het balanseer heeft een neus voor het opdiepen van uit de actualiteit verdwenen literaire diamantslijpers die het experiment niet schuwen, en is zo medeplichtig aan een resem vormelijke verjongingskuren van het Nederlandse proza. Na onder meer C.C. Krijgelmans, Willy Roggeman en Daniël Robberechts mag de Nederlandse Harry Vaandrager zijn romandebuut de openbaarheid in pleuren.

Vaandrager debuteerde in 1978 als dichter met Langs toendra's. Na een stilte van 32 jaar verscheen in 2010 zijn tweede bundel: Wat telt is van niets gemaakt. Nu komt bij Het balanseer/Nijgh & Van Ditmar Aan barrels uit.

Wat het precies is dat Harry Vaandrager drie decennia van de literatuur heeft weggehouden, weten we niet. Wat wel vaststaat is dat we nu al betreuren dat we niet eerder zijn terugkeer hebben mogen vieren, want Aan barrels zindert van het afgrondelijke leven zelf, is een veelkoppige, meerstemmige elegie van het bestaan. Zinnelijk, levendig, beklemmend, labyrintisch zijn de negen gedachtestromen die Vaandrager op het papier stort.

Vier daarvan worden vertolkt door Marc, Tom, Peter en Victor, mannen tussen 35 en 45 die hun verblijf in een Rotterdamse gevangenis aan de Noordsingel proberen door te komen door ontsnappingsplannen te beramen én in afwachting van resultaat op dat vlak de Dikke uit te dunnen, of "droogdoos 'taal' nog eens vol te spuiten met nieuw zaad". Het toevallige collectief wil de zinloosheid van woorden bekampen door als een bende nieuwerwetse lexicografen furieus in het woordenboek te schrappen. Maar eigenlijk verhelpt dat lapje niet zo heel erg veel aan het bloeden.

De inmates verwijlen hun in de gevangenis gesleten schijndood door te denken, te verwoorden, woorden te vermoorden. Zin en onzin zijn onlosmakelijk verbonden. In Andreas, de doodgeboren zoon van Marc, culmineert het besef van het niets. Het leven ligt opgebaard in een mausoleum, de menselijke conditie is meedogenloos. Marc dagdroomt over de eenvoud van woorden die de dingen zelf zouden kunnen zijn. Een poging die een razende en pijnlijk diep gravende Vaandrager zelf lijkt te ondernemen. Alsof hij zegt: "Voilà, hier is het. Neemt en eet gij allen, dit is mijn woord!"

uur: 20.00 uur