BRONKS XL zegt sorry voor alles

“Nee, dit is geen politiek, dat doe ik wel in mijn vrije tijd.” Schrijver/acteur Joost Vandecasteele kan het niet genoeg benadrukken tijdens het interview over Sorry voor alles, , de nieuwe BRONKS-productie die hij samen met kompaan Joris Van den Brande maakte. Een van de blikvangers allicht op het jongerenfestival BRONKS XL.

Sorry voor alles gaat over, ja, sorry, alles. Volgens de beide makers toch. "Je kunt de titel op verschillende manieren interpreteren," vertelt theatermaker/acteur Joris Van den Brande. "Als een verontschuldiging van ons aan het publiek, omdat we het inderdaad over zowat alles proberen te hebben. Als een verontschuldiging van het ene personage aan het andere. Of als de excuses van God voor de toestand van de wereld." Waarmee een tip van de sluier is opgelicht over de veelheid aan ideeën: Van den Brande en Joost Vandecasteele ondernemen - al dan niet in hun verbeelding - een wilde en burleske trip naar het huis van God. Die heeft verantwoording af te leggen voor de penibele toestand waarin zijzelf én de mensheid zich bevinden. Wanneer ze ten langen leste de Grote Bedenker te zien krijgen, blijkt die aan een infuus te liggen...

Jullie spelen zelf ook twee dementerende bejaarde mannen.
Joris Van den Brande: Zo zou je dat kunnen zien, maar evengoed als twee mannen die graag spelen met dat idee van 'dementie'. Dat mag ieder voor zich invullen. Wat ons daarin vooral interesseert, is dat demente mensen afgeschreven worden als personen die niet aangepast zouden zijn aan de realiteit; maar je kunt je ook afvragen of net die mensen niet meer in contact staan met de waanzin van onze realiteit. De manier waarop sommige dingen lopen in de maatschappij, dat is hoegenaamd niet rationeel te verklaren. Misschien benadert de zogenaamde nonsens van dementerenden wel dichter de waarheid.

Ook God blijkt dement in jullie verhaal. Impliceert dat dat hij ooit wel alles op een rijtje had en een groter plan zag voor de wereld?
Joost Vandecasteele: Een plan is nogal straf gesteld, maar de onderliggende gedachte is misschien wel dat er ooit sprake was van een soort ritme en een volgorde. We spreken niet voor niets over "het jaar nul", het jaar waarin Jezus geboren is. Men was toen al aan het aftellen, alles wat na nul kwam, is uitbollen, herhaling enzovoort. Eigenlijk was het nooit de bedoeling dat we het hier zo lang zouden uithouden... Ooit begon het met een big bang en het had ook moeten eindigen met een geweldige ontploffing. Dan kwam er misschien een andere planeet of zo.
Van den Brande: We willen met dit stuk niet voor het romantische idee gaan van 'vroeger was alles beter, en nu leven we in extreem moeilijke tijden'. Maar onze personages zijn er wel van overtuigd dat doordat we zo ver overtijd zijn met de wereld, er van alles misloopt op veel vlakken en op grote schaal.
Vandecasteele: Er bestaat in het sitcom-jargon een fantastische uitdrukking: jumping the shark. Ze komt uit de serie Happy days. Die was zo lang aan de gang dat de scenaristen het op den duur niet meer wisten en het populaire personage Fonzie in een aflevering dan maar al waterskiënd over een haai lieten springen. In de televisiewereld wordt dat moment nu geciteerd om aan te geven dat een serie compleet is uitgemolken. Dat is wat er met de wereld gebeurt: we zijn over de haai aan het springen. Je voelt dat ook aan Europa, een continent dat zijn houdbaarheidsdatum voorbij is, en zich vastklampt aan verouderde ideeën.

Ik krijg de indruk dat jullie deze voorstelling maken vanuit een soort onvrede met de huidige gang van zaken. Nooit aan gedacht om in de politiek te gaan?
Vandecasteele: Nee, ik kan het niet genoeg zeggen, dit is niet politiek bedoeld! Politiek doe ik wel in mijn vrije tijd.
Van den Brande: Theater is een schoon medium, ook als het op maatschappelijke problemen aankomt, omdat je in de hoofden van de toeschouwers bepaalde vragen kunt oproepen, en ze tegelijkertijd kunt relativeren. We weten natuurlijk ook wel hoe complex alles in elkaar zit, we zijn intussen niet naïef genoeg meer om op de barricaden te gaan staan.
Vandecasteele: Ik denk dat 'humor' eigenlijk de primaire drang is vanwaaruit we dit doen. We willen filosofische en maatschappelijke ideeën door een humorfilter halen, waardoor het publiek net makkelijker de complexiteit en tegelijk de absurditeit aanvaardt van wat we daar staan te vertellen. En ook de inherente woede die erin verborgen zit, ja.

Joost, in een vroeger interview zei je: "Bij alles wat ik doe, vraag ik me af: zou dit mijn zestienjarige ik amuseren?" Geldt dat ook nu, voor je eigen productie?
Vandecasteele: (Licht verbaasd) Zei ik "amuseren"? Maar het antwoord is "ja"! Ik denk dat wat ik zei vooral betrekking had op het feit dat ik op die leeftijd amper iets zag dat me echt van mijn sokken kon blazen. Dus ik koppel wat ik nu doe nog altijd graag terug naar mijn jongere versie. Zou de zestienjarige Joost het onzin vinden, te gemakkelijk, of zou hij blij zijn dat het gemaakt is? En ik gok op dat laatste, hij zou waarschijnlijk niet weglopen…

Sorry voor alles
6/4, 20.00 & 7/4, 15.00, 12+