Intiem solodebuut van Karl 'Underworld' Hyde

De dancepioniers van Underworld gunnen mekaar even de ruimte: terwijl Rick Smith werkt aan de soundtrack van de nieuwe Danny Boyle, komt Karl Hyde aanzetten met een intieme hommage aan de verborgen grenzen van de grootstad. “Ik smachtte naar kleinschaligheid.”

"Mmm… Skyscraper I love you", klonk het twintig jaar geleden op een van de eerste singles van Underworld. "New York, Londen, Tokyo, Parijs, noem maar op: ik spendeerde een groot deel van mijn leven in stadscentra," blikt Karl Hyde terug op twee decennia grootstedelijke waanzin. "Die natuurlijke biotoop manifesteerde zich ook in mijn teksten… tot ik er niets meer over te vertellen had en iets wilde schrijven over het niemandsland dat aan de rand van diezelfde steden ligt en waarover niemand het heeft."

Enter Edgeland, waarop Hyde bewust buiten zijn comfortzone op zoek ging naar plekken die zich in de luwte van de stad bevinden, fysiek én mentaal. "Ik kon alleen maar vaststellen dat er een totaal andere mentaliteit heerst, één die eerder aansluit bij die van het platteland dan bij die van de stad. De mensen die er wonen weigeren om echt deel uit te maken van de stad. Dat geeft een bijzondere dynamiek. Waar ik eerst dacht alleen maar troep te vinden, schuilde veel poëzie. Iedereen was er ook oprecht blij met mijn belangstelling."

Hyde's voornaamste conclusie is dat er niet zoiets bestaat als 'de gewone man': "Ik trof vooral buitengewone mensen aan, en misschien verrassend, veel positivisme. De media slaan ons elke dag dood met kommer en kwel, terwijl ik alleen maar mensen tegenkwam die voortgaan met hun leven. Ik ontmoette mensen die heel propere cafés of prima taxidiensten uitbaten. En de kunstwerken die in stadscentra in galerijen hangen waren hier gewoon op straat te vinden."

Het paradoxale is dat Hyde dit niemandsland haast dagelijks kruiste, in de hoogdagen van Underworld al, en nu ook pendelend van zijn huis in Essex, ten noordoosten van Londen, tot in de studio van gitarist-producer Leo Abrahams in Homerton, waar de plaat gestalte kreeg. "Weet je, ik was Edgeland aan het opnemen in een kleine slaapkamer in Oost-Londen, terwijl Rick enkele mijlen verder aan het werk was in het Olympisch Stadion met duizend drummers. Het verschil was stuitend, maar noodzakelijk."

Intimiteit
"Underworld is altijd grootschalig geweest - een zaal van 1500 mensen was piepklein voor ons, een arena de gewone gang van zaken. Maar ik had nood aan de kleinschaligheid en intimiteit. Dat had ik Rick al vaker duidelijk gemaakt, net als het feit dat hij ook moest samenwerken met andere vocalisten en gitaristen: dat zou ons alleen maar sterker maken. Het is de chemie tussen ons die Underworld speciaal maakt, niet mijn uitzonderlijke kwaliteiten als zanger en gitarist." (lacht).

De katalysator voor dit solodebuut - eigenlijk meer een duoproject met Leo Abrahams - was Pure Scenius, het improvisatie-ensemble waarin naast Abrahams en Hyde ook Brian Eno en producer John Hopkins zetelen. "Net als in mijn installaties, foto's en boeken kon ik er mijn artistieke ei in kwijt. Eno spoorde me bovendien aan om écht te zingen en meer woorden te gebruiken - bij dance staan die toch vaak in de weg. Heel motiverend voor een eeuwige twijfelaar zoals ik."

Plots ging er een nieuwe wereld open: "Ik besefte dat ik ook muziek kon maken voor een zittend publiek. Bij Underworld was er soms ruimte voor introspectie als tegengewicht voor de energierijke beats, maar als zanger moest ik toch opboksen tegen machines. Nu kon ik me vrijelijk laten inspireren door de breekbaarheid van Robert Wyatt - een grote invloed voor de manier waarop ik nu zing - en door Morrissey, die de meest banale thema's als poëzie kan doen klinken. Een gigantisch leerproces, waarbij ik merkte dat eerste takes vaak het best werkten." Dat wat onaffe, maar eerlijke en persoonlijke ambient-achtige geluid sluit ook het best aan bij het niemandsland dat Hyde hier portretteert.

20/4, 20.00 (18.00: DVD screening of “The Outer Edges” by Karl Hyde & Kieran Evans at Huis 23), €25/28