Jos Verbist & Raven Ruëll: het gerecht zoals het is

De kranten staan de laatste weken en maanden weer vol met berichtgeving over tot de verbeelding sprekende assisenzaken. Maar ook het reilen en zeilen in de correctionele rechtbanken levert stof tot nadenken en discussie.

Tribuna(a)l is het werk van een gemengde cast van professionele en niet-professionele, Franstalige en Nederlandstalige acteurs, onder leiding van de regisseurs Raven Ruëll en Jos Verbist. Ze volgden verschillende rechtszaken en namen de temperatuur van vrouwe Justitia.

Jullie focussen niet op de grote zaken die de media halen.
Jos Verbist: Kim De Gelder, Jonathan Jacob, de kasteelmoord: die dingen tonen dat justitie de mensen beroert. Maar we kunnen het niet over die hele complexe wereld en problematiek van justitie en rechtspraak hebben. We hebben de iets kleinere criminaliteit in de correctionele rechtbanken gevolgd gedurende een jaar, ook met de acteurs. Er zijn zaken die ons geraakt hebben en waar wij ook de toeschouwer mee willen raken. En we stellen vragen. Moet je geld hebben voor een goede advocaat? Moet je geluk hebben met een rechter? Kan de samenleving voor sommige mensen echt geen andere oplossingen vinden dan een juridische? Welke invloed heeft achterstand en personeelstekort op concrete uitspraken?

Justitie vertelt heel veel over de samenleving. Over wat ze ambieert, wat ze belangrijk vindt.
Raven Ruëll: Zo merk je bijvoorbeeld dat er heel veel mensen van vreemde origine berecht worden. Dat je advocaten hebt die geweldig kunnen pleiten, maar ook die bedenkelijke dingen zeggen. Of dat bezit in onze samenleving heel belangrijk is.
Verbist: Veel zaken draaien om hebzucht. Sommige dingen hebben we zelfs niet in ons stuk kunnen gebruiken, omdat je ze niet gelooft. Oplichters die mensen hebben doen geloven dat ze van een zwart papiertje een briefje van 500 euro konden maken door het in een magische doos te steken bijvoorbeeld. Zo hebben ze 5,3 miljoen euro samengebracht!

Is het een aanrader om in de publieksbanken van zo'n rechtszaal te gaan zitten?
Verbist: Eigenlijk zou iedereen het eens moeten doen. Scholieren zouden er verplicht een tijdje moeten doorbrengen.
Ruëll: Je kunt er in ieder geval zo naartoe. Alleen tref je er behalve familie van slachtoffers en of daders heel weinig volk. Soms ben je zelfs de enige die in de zaal zit omdat iemand bij verstek wordt berecht of omdat iemand voor de 27e keer voorkomt voor een drugsdelict. Soms is het ook pure Kafka omdat de advocaat of de procureur er niet zijn, of omdat er uitstel na uitstel wordt gegeven. De wachttijden zijn soms gigantisch en wraakroepend.

Kortom, al de negatieve berichten over justitie werden bevestigd?
Ruëll: Het ligt zeker genuanceerder, maar sommige dingen waarvoor je vreesde worden wel bevestigd. Alle advocaten die we gesproken hebben, antwoordden ons zonder nadenken dat er sprake is van klassenjustitie. Daar schrok ik toch van.
Verbist: Wij zijn er ons niet van bewust dat we nog altijd in een klassenmaatschappij leven, maar aan het rechtsapparaat is het nog duidelijk te zien. Ik zeg niet dat de rechtspraak klassegebonden is. Het is niet zo dat rechters andere uitspraken doen omdat iemand uit een andere klasse komt, maar met geld en een opleiding ben je beter gewapend.

Tribuna(a)l
wanneer: 21 > 23 maart 2013 + 26 & 28 > 30 maart 2013 om 20.30 uur / 24 maart 2013 om 15.00 uur / 27 maart 2013 om 19.30 uur
tickets: €10/15/19,
taal: FR + NL boventitels
-----------------