Philippe Quesne: welkom in de Swamp Club

De Franse theatermaker Philippe Quesne bezat als kind een reeks terrariums waarin hij insecten observeerde. Nu bestudeert hij met zijn gezelschap Vivarium Studio de mensheid alsof het theater één groot terrarium is.

Philippe Quesne werd recent benoemd tot directeur van het Théâtre des Amandiers in Nanterre. De benoeming viel samen met het tienjarige bestaan van zijn eigen compagnie Vivarium Studio, dat al die tijd een nomadisch bestaan leidde, zeker sinds het door het succes van door Quesne geregisseerde stukken als L'effet de Serge, La mélancolie des dragons en Big bang de hele wereld afreisde. Quesne is sinds een aantal jaar ook in België een graag geziene gast met zijn droogkomische stukken, waarin een ongestoorde, bevreemdende creativiteit vaak gedijt in een apocalyptisch wereld- en scènebeeld. Campo in Gent coproduceert momenteel zijn nieuwe voorstelling met kinderen die eind mei op de Theater der Welt-triënnale in het Duitse Mannheim in première gaat. Het Kaaitheater toonde ons eerder al bovengenoemde stukken en presenteert nu ook het recente Swamp Club.

Wat mogen we deze keer verwachten?
Philippe Quesne: Swamp Club is voor een stuk een vervolg op het avontuur dat we tot nu toe beleefden, want ik heb toch een beetje het gevoel aan een oeuvre te werken waarin het ene stuk in het andere uitmondt. Het is een soort vervolgtheater waarin creativiteit en artistieke vrijheid in de brede zin van het woord belangrijke thema's zijn. Swamp Club gaat over een kunstencentrum dat zich op een wat onwaarschijnlijke plek bevindt, namelijk in een moeras. Dat is natuurlijk een metafoor voor de precaire situatie waarin de kunsten zich tegenwoordig vaak bevinden. Het gaat over de onzekerheid en de moeilijkheden die kunstenaars ondervinden om een langere tijd te kunnen nadenken en te creëren. Om risico's te nemen tegen alle adviezen in. Ons kunstencentrum in het moeras ontvangt internationale artiesten, zoals dat tegenwoordig overal in Europa geregeld wordt met het systeem van de residenties. Het is een plek waar ze de tijd krijgen om na te denken – iets tussen een vakantie en een werkplek in. Kunstenaars uit Polen en IJsland praten met elkaar en vormen een kleine familie die het begin zou kunnen zijn van een soort politieke partij waarin bepaalde waarden worden doorgegeven. In die zin gaat de voorstelling ook over ons gezelschap. Het zijn de acteurs die er van bij het begin bij waren – Gaëtan Vourc'h, Isabelle Angotti en Émilien Tessier – die nu de rol spelen van de directeurs van dat kunstencentrum, dat een levend huis wil zijn en zijn ervaring wil doorgeven.

Visueel heeft Swamp Club ook weer iets apocalyptisch.
Quesne: In al mijn stukken zit de mogelijkheid van het einde van de wereld, omdat we tegenwoordig allemaal leven met het besef dat het op een keer wel eens gedaan zou kunnen zijn. Ik heb altijd al de thema's van de ecologische en culturele toekomst van de planeet met elkaar vermengd. Net zoals de staatshoofden het probleem van het milieu wel onderkennen, maar ondertussen niets doen, tenzij wachten op Godot en tegelijk toch weer de economische groei stimuleren, zo zijn ze ook geneigd cultuur aan haar lot over te laten en de kredieten voor kunst te verminderen. In België valt het op dat vlak nog mee. Ik voel de hele tijd dat in jullie land de hedendaagse creatie en de risico's die daaraan verbonden zijn nog vrij goed worden ondersteund.

Centraal in het scènebeeld staat opnieuw een soort aquarium.
Quesne: Het woordspel met de naam van ons gezelschap is inderdaad opnieuw zichtbaar. Het publiek observeert een microcosmos. Je zou in de constructie ook een soort ruimtestation kunnen zien, want in het moeras zitten behalve mensen ook nog andere bizarre wezens. Zoals een enorme mol die op zijn heel eigen manier het penibele vraagstuk van de financiering van het kunstencentrum oplost. Maar daar kan ik verder nog niet te veel over zeggen. Swamp Club neigt zo ook een beetje naar een bestiarium of een fantastisch sprookje. Ik heb tijdens de repetities veel naar schilderijen van Pieter Bruegel gekeken, een schilder die in zijn tijd ook vanuit een breed perspectief het menselijke en het fantastische in kaart heeft gebracht. De kwestie van artistieke vrijheid is er trouwens een van alle tijden.

De muziek is nog belangrijker dan anders.
Quesne: De fabel moest dit keer ook erg muzikaal zijn. Bij het thema van kunst die onder druk staat en van een onzekere ecologische toekomst, wilde ik een atmosfeer die ons onderdompelt in melancholie. Daarom zullen vooral stukken van Sjostakovitsj, Schubert en Beethoven te horen zijn. Maar die worden in elke stad gespeeld door een ander, lokaal snaarkwartet dat we uitnodigen. Zo houden we ons kunstencentrum, ook als we op toernee zijn, levendig.

Swamp Club

data: 21 & 22/2, 20.30

tickets: €8/12/16

waar: Kaaitheater

----------------

extra: Soul Food: diner met Philippe Quesne

data: 22/2 van 18 > 20.00

tickets: €12

taal: FR