Praat achteraf: Meer dansers op muziekpodia graag

Gezien: aflevering twee van Fear not, het muziek- en dansproject van Wim Vandekeybus en Ultima Vez met Mauro Pawlowski, op 14 februari in AB, met ook Spookhuisje en Dans Dans.

Is het niet een beetje vreemd dat het alleen in de populaire muziek enigszins gebruikelijk is dat er naast de muzikanten en de zanger(es) ook dansers mee op het podium of in de videoclip kruipen? Madonna, Michael Jackson en al hun hedendaagse navolgers kunnen we ons bijna niet voorstellen zonder strak en synchroon bewegende lijven naast zich. Dat is ook niet zo onlogisch. Die choreografieën maken de muziek meestal beter, en vice versa. Zo'n troep dansers ziet er goed uit, en produceert de lichamelijke reacties die horen bij de muzikale prikkels waar het samengepakte, stilstaande publiek noodgedwongen geen uitgebreid gevolg aan kan geven. De plaatsvervangende uitgelatenheid van de dansers geeft het publiek de visuele kick die bij de auditieve hoort.
Toch zie je het in het alternatieve muziekcircuit zelden dat professionele dansers de geproduceerde vibes op het podium komen valoriseren. Tussen 1997 en 2000 stond dEUS tijdens zijn liveshows geregeld met de dansers van Les Ballets C. de la B. op het podium. Een hip en geslaagd voorbeeld dat spijtig genoeg weinig navolging kreeg.

Dat is natuurlijk in grote mate het gevolg van een gebrek aan middelen: meer personeel op het podium kost meer geld. En om aan dat geld (subsidies) te geraken zit je best in het juiste vakje: het komt dus veel vaker voor dat (gesubsidieerde) dansgezelschappen (niet-gesubsidieerde) muziekgezelschappen uitnodigen om samen aan een project te werken, dan omgekeerd. Maar in die constructie is het toch eerder de muzikant die als componist ten dienste staat van de choreograaf, en niet omgekeerd. De keren dat het initiatief uitgaat van de muziekgroep zijn zeldzaam. Zita Swoon (later Zita Swoon Group) heeft het al een paar keer gedaan met het project Plage tattoo, en onlangs met Dancing with the sound hobbyist, waarvoor Rosas-danser Simon Mayer tussen de muzikanten optrad.

Het moet dus van de dansgezelschappen komen. Wim Vandekeybus en Ultima Vez hebben een lange traditie waarin muzikanten en componisten een prominente plaats krijgen, soms zelfs op het podium. Maar ook dat is niet zo evident. Voor Vandekeybus' debuut What the body does not remember 25 jaar geleden had de legendarische Brusselse groep Maximalist! wel de muziek geschreven, maar ze konden niet mee op het podium. Pas binnenkort is What the body voor het allereerst te zien met livemuzikanten van Ictus als het in Brugge wordt hernomen tijdens December Dance.

De samenwerking met Maximalist! leidde er destijds wel toe dat Vandekeybus als choreograaf debuteerde in muziektempel AB. Daar was hij vorige week opnieuw te zien in het kader van Fear not, een gezamenlijk programma van AB, Beursschouwburg, Vk en Les Ateliers Claus. Tussen een aantal muziekgroepen door, dansten Vandekeybus en de zijnen op livemuziek van Mauro Pawlowski. Hun act bevestigde nog eens wat voor een goed idee het kan zijn om dansers het muziekpodium te laten innemen.

Mauro moest een beetje aan de kant gaan staan om de danser ruimte te laten, maar de symbiose van klank en beeld was totaal, subliem, en ook dynamisch, virtuoos, ruw, stoer en sexy. Rock-'n-roll quoi, want hoewel de dansers niet zomaar wat improviseerden, had het geheel iets vanzelfsprekends. Het toonde dat ook dans erbij gebaat kan zijn om eens aan die geformaliseerde omgeving van het theater te ontsnappen. Het optreden was wat mij betreft het hoogtepunt van de avond, hoewel de twee flankerende muziekacts ook iets in huis hadden. Opener Spookhuisje, het Brusselse eenmansproject van Raphaël Absolonne, bracht met arafatsjaal en oriëntaals omwikkelde gitaar songs die vaak boeiden, maar met iets minder nonchalance en iets meer vakmanschap meer impact zouden gehad hebben. De excessieve rockjazz van Dans Dans was nog iets indrukwekkender, al kon of wilde ik de stemmen in het hoofd van hun hyperkinetische frontman-gitarist Bert Dockx niet altijd blijven volgen.

Beide acts zouden nog wat toegevoegde waarde kunnen gebruiken. Het is misschien een idee voor de subsidiërende overheid als die de muzieksector (commercieel nog altijd interessanter dan de danssector, maar toch noodlijdend) onrechtstreeks zou willen steunen: reserveer wat geld voor de combinatie muziek en dans. We hebben in beide categorieën talent zat dat samen tot grootse dingen in staat zou moeten zijn.