Saint Amour: Poëzie uit de poriën

Het is in 2013 vijf jaar geleden dat Claus eigenhandig de pijp aan Maarten gaf, en respectievelijk dertig jaar en vijftig jaar geleden dat Het verdriet van België en Omtrent Deedee verschenen. Tijdens deze editie van Saint Amour brengen de schrijvers Yannick Dangre, Marcel Möring, Leonard Nolens, Anne Vegter, Christophe Vekeman, Maartje Wortel en Erwin Mortier eigen teksten die gebaseerd zijn op, verwant zijn aan of te maken hebben met leven en werk van Claus. Marijke Boon, Ellen Schoenaerts Kwartet en Helmut Lotti zorgen voor muziek, Sven Speybrouck presenteert en er is ook elke avond een special guest.

Komt u Claus nog vaak tegen in geschrifte?
Erwin Mortier: Poëzie lezen is mijn seculiere manier van brevieren, en dus liggen Claus' verzamelde gedichten toch nog geregeld op mijn leestafel om te herlezen en te overdenken. Zijn talent als dichter is in ons taalgebied zelden overtroffen geweest. In Vlaanderen hadden alleen Guido Gezelle en Paul van Ostaijen dezelfde vulkanische krachten. Mocht je zijn handen hebben afgezet dan zou Claus de poëzie uit zijn poriën hebben geperst.

Wat hebt u met Het verdriet van België en Omtrent Deedee?
Mortier: Omtrent Deedee moet ongeveer het eerste proza zijn dat ik van Claus heb gelezen. Je herkent er de speelse taalanarchist in die Claus was, de schrijver die de standaardtaal doorspekte met regionale woorden en uitdrukkingen en daarmee de mens in al zijn tragiek neerzette. Claus' mensbeeld is heel rauw, maar Het verdriet van België is tegelijk een van de geestigste romans die ik ken. Het boek, dat ook gaat over de Vlaming die alsmaar hoopt op beter, is bovendien nog altijd actueel.
De mens is voor Claus een dier dat weet dat het leeft, dat het moet sterven, en dat het moet samenleven met anderen. Daarover schrijft hij, maar voor het overige kon Claus ook afstand houden van het politieke en maatschappelijke gekrakeel. Daar ben ik weleens jaloers op. Ik word als burger nog te veel door bepaalde kwesties geraakt om me uitsluitend op mijn werk te kunnen concentreren.

Weet u al wat u gaat voorlezen?
Mortier: Ik ben nog wat aan het twijfelen maar ik heb lang geleden eens schetsen gemaakt die een soort parafrase zijn van passages in Het verdriet. Een van de meest intrigerende zaken in het boek vind ik de relatie van de jonge Louis met zijn leraar godsdienst op het college, de Kei. De Kei is een beetje een ascetische, profetische, bijna apocalyptische figuur, die voelt wat er aan het gebeuren is in het vooroorlogse Vlaanderen en die in Louis ook het talent herkent. Er zit een heel subtiele, gesublimeerde homo-erotische of platonische kant aan die relatie. Claus heeft die figuur met veel ambiguïteit en liefde geschetst. Je voelt het verzet van de jonge snaak tegen die ongenaakbare priester, die hem tegelijk toch van zijn talent bewust maakt. De Kei waarschuwt hem voor de politieke richting die Louis uitgaat, waarop die een soort vadermoord pleegt door toch de 'zwarte' kant op te gaan. Het lijkt me interessant om de twee elkaar na de oorlog opnieuw te laten ontmoeten en de Kei daar in een monoloog over te laten vertellen.

Saint Amour/Omtrent Hugo Claus
wanneer: 2 februari 2013 om 20.00 uur
tickets: €12/15/16/19
-----------