Schwalbe verdwijnt in de Massa

Het Nederlandse gezelschap Schwalbe maakt meestal theatervoorstellingen die vertrekken vanuit een specifiek idee dat radicaal en consequent wordt uitgevoerd. Ook het fysieke, lichamelijke aspect is altijd zeer belangrijk. En in Massa is er sprake van heel veel lichamen.

De voorstellingen van Massa worden in de verschillende speelsteden telkens gespeeld met een andere 'cast'. Schwalbe doet namelijk telkens een beroep op een grote groep plaatselijke vrijwilligers die willen meespelen.

Floor van Leeuwen: "Massa is een bijzonder project omdat we als collectief onze voorstellingen normaal gesproken met z'n zevenen maken, maar voor deze het theater ook gebruiken als een soort ontmoetingsplaats. Het is een voorstelling waar je zowel aan mee kunt doen (mail naar: extras@kaaitheater.be) als naar kunt kijken."

"In elke stad gaan we op zoek naar een zo groot mogelijke groep mensen. Die mensen krijgen op voorhand een workshop, eten daarna gezellig samen en staan dan 's avonds allemaal mee op het podium. Je kunt zeggen dat het een beetje onze manier is om in de individualiserende maatschappij naar gezamenlijkheid te zoeken. We wilden mensen samenbrengen zonder onderliggende ideologische gedachte, op een manier die niet vrijblijvend is. We hebben ons laten inspireren door de beweging van de massa, zoals de bedevaart in Mekka waar zoveel mensen zijn dat sommige individuen letterlijk worden doodgedrukt. We zijn het gewend om mensen te beschouwen als denkende individuen met eigen meningen, maar als je van ver weg een hele hoop mensen ziet, dan ga je toch op een andere manier naar menselijkheid kijken. Dan wordt het bijna een natuurverschijnsel."

Een massa sorteert dus effect, maar dat wil nog niet zeggen dat het meevalt om er een voorstelling mee te maken.
Floor Van Leeuwen: Nee, en bij ons valt dat nooit mee. (Lacht) Wij willen altijd voorstellingen maken waarbij we één specifiek vertrekpunt helemaal uitwerken en waarin alle associaties naar dat ene punt zijn terug te brengen. Door die beperking kan er iets ontstaan wat we nog nooit hebben gezien. Maar dat proces tot een goed einde brengen is een hele opgave.

Hoe hebben jullie het dan aangepakt?
Van Leeuwen: Wat we eigenlijk doen is met al die mensen rondjes lopen op het podium. Dat klinkt heel saai, maar het is fantastisch om te zien. Als een hele grote groep samen iets doet, dan raakt dat je. Er ontstaat een bijzondere sfeer in de zaal, de vloer gaat trillen en er is zelfs een soort ventilatoreffect bij het publiek. Je kunt de massa voelen, maar ook bekijken. In het begin zie je nog niet zo heel veel mensen en dan kun je ze nog stuk voor stuk leren kennen. Maar er komen er steeds bij, zodat je na een uur nog steeds niet iedereen hebt gezien. Wat ik zelf ook heel mooi vind, is dat iedereen die meedoet dat met volle overgave doet. Maar iemand die 89 is, doet dat op een heel andere manier dan iemand van 21. Het is bijzonder om die verschillen en gelijkenissen te zien. En als je specifiek naar één persoon kijkt en hoe die zijn route aflegt, dan krijg je ook ideeën over wat voor iemand dat zou kunnen zijn. Ten slotte ga je je ook afvragen waarom iedereen zo vol overtuiging rent. Op die manier gaat het ook over het leven, dat meestal ontzettend belangrijk lijkt, maar waar de zinloosheid af en toe toch om de hoek komt kijken.