Stijn Devillé: 'Ik wil niet cynisch worden'

In Angst, het tweede deel van de crisistrilogie van Braakland/ZheBilding, speelt theatermaker Stijn Devillé met het spanningsveld tussen zijn falende acteurs-politici en het in stilte toekijkende publiek, dat eerst zijn stem mag geven, maar daarna genegeerd wordt.

Elizabeth LeCompte van het experimentele New Yorkse theatercollectief The Wooster Group zei ooit dat ieder goed kunstwerk voor een derde bestaat uit vorm, een derde autobiografie en een derde kroniek. Regisseur Stijn Devillé neemt er met zijn Leuvense muziektheatergezelschap graag een voorbeeld aan.

In het tweede deel van zijn crisistrilogie zijn ze alle drie permanent aanwezig. De kroniek is die van een financiële crisis en zijn belangrijkste protagonisten – in het eerste luik Hebzucht waren dat de bankiers die ons in de afgrond stortten, in Angst verschuift de focus naar de politieke klasse die het spoor helemaal bijster is. Het autobiografische aspect zit in het feit dat die crisis ieder van ons affecteert, vormgegeven door 'de symbolische 99 procent', die Devillé letterlijk op het podium haalt, en door een kind, dat net als in Hebzucht als een vlieg op de muur de volwassenen gadeslaat en tot verantwoordelijkheid oproept. "Het kind symboliseert de volgende generatie," zegt Devillé. "Samen zijn de zwijgende massa en het kind eigenlijk even belangrijk als de acteurs. Het stuk gaat dus ook over mij en over mijn kind." Letterlijk, want de meisjes die het kind gestalte geven zijn de kinderen van de regisseur en de acteurs.

Al bij Hebzucht zaten de meest tragische figuren van het stuk in de zaal. "Het publiek voelde dat het slachtoffer was," vervolgt Devillé. "Sommigen werden zelfs kwaad na de voorstelling. Nu heb ik ze als een daad van verzet op het podium gehaald. De acteurs-politici, die ze monsteren van op het podium, geven het verhaal slechts vorm op het narratieve niveau. Op het fundamentele niveau gaat het over ons, over 'de mensen', die enkel interessant zijn om hun stem te geven en daarna aan de kant worden gezet.De zwijgende massa illustreert het democratisch deficit."

Het 'There is no alternative'-pessimisme van Angst wil de regisseur straks counteren in een derde deel dat Hoop zal heten. "Ik ben sinds de zomer van 2011 non-stop met deze crisismaterie bezig en had er eigenlijk schoon genoeg van. Maar ik wil niet cynisch worden, en dus moet er een perspectief zijn. Kunst is goed in het stellen van vragen, maar we moeten toch enkele suggesties doen, ook al lopen we met onze kop tegen de muur." Devillé ziet hoopvolle initiatieven, gaande van voedselteams en peer-to-peerbewegingen tot autodelen en urban mining. "Er komt een verschuiving van bezit naar gebruik, een paradigmawissel, maar waarschijnlijk gaan we pas binnen twintig of dertig jaar zien dat die nu echt aan het plaatsvinden is."

Vorig jaar organiseerde Braakland na Hebzucht al eens een debat met filosoof Hans Achterhuis, bedrijfsleider Bart Van Coppenolle en een journalist van zakenkrant De Tijd. "Het hoeft niet altijd over de muziek, de kostuums of de acteerprestaties te gaan, het mag ook over de kern van de zaak gaan. Zo kun je een blik opentrekken dat niet beperkt blijft tot de beleving in de theaterzaal."

data: 14/2, 20.30

tickets: € 10/13/15

waar: CC Strombeek, Gemeenteplein, Strombeek-Bever,

---------------

data: 17/2, 20.15

tickets: € 12,20/13,20

waar: CC Kontakt, C.Thielemanslaan 93, Sint-Pieters-Woluwe