Toneelhuis / Guy Cassiers: Orlando. 400 jaar in één monoloog

In 1928 brak Virginia Woolf potten met Orlando: a biography. Beknopt gezegd is dat een bildungsroman over een jongeman die in de zestiende eeuw het licht ziet en pas vooraan in de twintigste eeuw sterft. Ondertussen wijzigt Orlando even vlotjes van geslacht: dit boek was ver zijn tijd vooruit.

"Guy Cassiers kwam met het boek aanzetten", vertelt actrice Katelijne Damen over de theatermonoloog die ze samen met Cassiers en dramaturg Erwin Jans uit Woolfs roman puurde.

"Tijdens het lezen raakte ik helemaal gebiologeerd. Die vrouw schreef op een heel gedurfde, brutale manier: Woolf lapte alle regels van de romanschrijverij aan haar laars! Tot vandaag blijft dit boek niet evident om te lezen, het springt bijvoorbeeld voortdurend van de hak op de tak. Ook Orlando's fameuze verandering van man naar vrouw verrast nog steeds. Dit gebeurt als vanzelf - er wordt geen regel te veel aan besteed. Het boek heeft bijgevolg wat van een farce, je hoort Woolf voortdurend lachen achter haar schrijftafel. Ook haar optimisme en dubbelzinnigheid fascineren, een ironie die ontzettend veel waarheid in zich draagt. Voorts speelt ze ook natuur en cultuur tegen elkaar uit en wordt het boek droevig en intens op momenten dat het net lichtzinnig lijkt te worden. Tot slot moet nog gezegd worden dat Orlando vierhonderd jaar geschiedenis verhaalt."

Damen zou samen met Cassiers en Jans de tekst bewerken. "Uiteindelijk kwam het in mijn schoot terecht, wat wel fijn was. Ik probeerde zo trouw mogelijk aan de tekst te blijven, al heb ik spijtig genoeg veel moeten weglaten. De dubieuze relaties die Woolf in de literaire salonnetjes beschrijft verdwenen bijvoorbeeld helemaal. De briljante omschrijving van Orlando die de Theems tijdens de nacht ziet ontdooien en alle emoties die daarbij loskomen kon ik gelukkig behouden."

Voor het decor bedacht Cassiers een vierkant grondvlak met verplaatsbare collages. Daarin zitten honderden schilderijen van bomen vervat, afbeeldingen van architectuur, historische foto's en iconische portretbeelden van bijvoorbeeld Frida Kahlo en Adolf Hitler. Ook alle foto's van de medewerkers zijn aanwezig. Op de achtergrond van de scène lichten vier projecties details uit dat grondvlak uit. Damen: "Het gaat van serieus tot grappig. Er zit zelfs een foto van mijn zoon tussen. Voor het decor hielden we het heel simpel, maar toch krijgen we beelden uit de 400 jaar die het boek beschrijft. Die vormen naar het einde van de voorstelling toe één portret. De panelen op de grond beweeg ik tijdens de voorstelling met de hand. Dat leverde me tijdens de repetities een verpletterde vinger op. Het decor is dus niet enkel eenvoudig, maar ook gevaarlijk."

Damen vindt het heftig en confronterend om alleen op het podium te staan. "Het is mijn eerste monoloog en ik vond dat een zware opgave. Ik mis de ogen van medespelers en de intensiteit die je onderling kunt creëren. Aan de andere kant is het een heel avontuur. Samenwerken met Cassiers is altijd plezierig: hij maakt gepassioneerd en avontuurlijk theater. Net als ik is hij ook een beetje een perfectionist. Maar bovenal probeer ik met mijn werk telkens in het diepe, donkere water te springen. En dat is in deze voorstelling zeker het geval."

Toneelhuis/Guy Cassiers: Orlando
wanneer: 6 > 9 februari 2013 om 20.30 uur
tickets: €16/20
------------