Actiris-voorzitter Tanja Dekens: 'Opleiding moet Brusselser'

Werkgelegenheid is de prioriteit van de regering-Picqué, maar nu de legislatuur op haar laatste benen loopt, is de Brusselse werkloosheid nog haast even dramatisch als vier jaar geleden. Tanja Dekens, voorzitter van Actiris, verdedigt zich: "We zijn op de goede weg."

Tanja Dekens, kabinetsadviseur bij Laurette Onkelinx, nam vorig jaar geruisloos de fakkel over van Robert Delathouwer en heeft een jaar de tijd genomen om het (in Vlaanderen) vaak verguisde bedrijf beter te leren kennen. De Vlaamse Brusseles met SP.A-signatuur weet dat Actiris, voorheen BGDA, een weinig benijdenswaardig imago heeft. "We komen uit de tijd dat werklozen alleen langskwamen op den Anspach om in orde te zijn met hun papieren. Het leek wel een sociale dienst," zegt Dekens. "Vandaag zijn er al acht lokale Actiris-kantoren. Op termijn zullen alle werkzoekenden hun weg vinden naar zo'n kantoor. Het Actiris-budget is deze legislatuur met veertig procent gestegen. Actiris zelf is gereorganiseerd, heeft een beheerscontract met resultaatsverbintenis met het Gewest. En we doen meer dan arbeidsbemiddeling. We sluiten partnerships voor beroepsopleiding, kinderopvang enzovoorts."

Niemand zal beweren dat Actiris hiermee de torenhoge Brusselse werkloosheid al bedwongen heeft. Dekens vraagt tijd ("Het nieuwe bedrijf is er nog maar twee jaar"), en vooral begrip: "Je kunt de situatie in Brussel niet vergelijken met die in Vlaanderen. De werklozen zijn jong, vaak heel laaggeschoold. Een derde van de kinderen groeit op in een gezin waar de ouders werkloos zijn. En er is de immigratie. Sommige werklozen kennen geen van onze landstalen."

En toch rijmt ook Actiris op activering. Veertigduizend werkzoekenden hebben al een contract gesloten met Actiris en kregen een begeleider toegewezen die hen helpt in de zoektocht naar werk. "We hebben een dynamische ploeg, maar te weinig middelen. Er is één begeleider voor 325 werkzoekenden, Europa stelt een begeleider per zestig werkzoekenden voorop."

Actiris beschikt over 241 miljoen euro. Dat lijkt veel, maar Dekens zegt dat maar 46 miljoen naar de activering gaat. Vijftien miljoen is bedoeld voor de partnerschappen, 163 miljoen gaat, via gesco's of gesubsidieerde contractuelen, rechtstreeks naar banencreatie. Dekens is voorstander van een rotatiesysteem, zodat gesco's niet eeuwig in dat statuut blijven hangen. "Het is een verkapte subsidie geworden aan de sociaal-culturele sector."

Dekens wil ook de werkloosheidsval onder de loep nemen, omdat er in het Brussels Gewest heel wat voordelen hangen aan het vervanginsinkomen: gratis openbaar vervoer voor het gezin, vrijstelling van de gewestbelasting, gratis gezondheidszorg. Werken voor een laag loon wordt hierdoor wel heel onaantrekkelijk. "Ik pleit daarom om voor de laagste lonen die voordelen ten minste tijdelijk aan te houden."

Volgens Vlaams minister van Werk en Vorming Frank Vandenbroucke (SP.A) heeft België baat bij een regionalisering van de arbeidsmarkt. Hij vond hiervoor een partner in zijn Waalse collega-minister Jean-Claude Marcourt (PS); Brussel bleef merkwaardig afwezig in het verhaal. In de nota Arbeidsmarktbeleid geeft Vandenbroucke wel toe dat Brussel een atypische situatie is.

Dekens zegt dat Actiris zeker niet warm loopt om naast de begeleiding ook de bestraffing van de werklozen op zich te nemen. "Actiris moet eerst sterk staan in de begeleiding. Daar is nog tijd en extra geld voor nodig. En we moeten ook niet activeren om te activeren."

Nuances dus op het voorstel van haar partijgenoot Frank Vandenbroucke, maar ze ziet wel heil in een regionalisering van de beroepsopleiding, "zodat Brussel een sterk volwaardig gewest kan worden." Er moeten wel voldoende garanties zijn voor het voortbestaan van een Nederlandstalig luik van die Brusselse beroepsopleiding.

In de lente neemt directeur Eddy Courthéoux afscheid van Actiris. Volgens sommigen is hij een apparatsjik van de PS-oude stijl voor wie de activering van de werklozen het laatste van zijn zorgen is. Dekens kent "de figuur", maar ziet toch ook hoe Courthéoux het bedrijf draaiende weet te houden. "We zullen een opvolger moeten vinden die met hetzelfde gezag het bedrijf zal kunnen leiden."