Laatste pennenfabrikant laat moed niet zakken

Vechten voor een nobele schrijfcultuur lijkt wat misplaatst in deze tijd van haastige sms'jes en e-mails. Robert Dubois staat aan het hoofd van het laatste Belgische bedrijf dat standingvolle bal- en vulpennen ontwerpt, met de merknamen Mercury en Valeria Matta. Maar Dubois' ambities reiken nog verder: hij wil een museum uit de grond stampen, een ode aan de schrijfstok.

'In dit land hebben we de trieste gewoonte te verzuchten dat er nóg maar eens een gereputeerd bedrijf ter ziele is gegaan - als het kalf al verdronken is. Wij hebben ministeries en parlementen platgelopen om politici te vragen waarom zij hun documenten met een Montblanc of een Dupont ondertekenen, en niet met een Belgische pen. Er wordt wel overal Spa gedronken. Dan vallen ze volledig uit de lucht: 'Bestaat er dan een kwaliteitspen van eigen bodem?' Ze blijken wel van goede wil: heel wat overheden plaatsen nu bestellingen bij ons. In de kanselarij van de eerste minister schrijven ze nu met onze pennen met de eenvoudige inscriptie .be erin, het Waals Gewest heeft exemplaren met een gegraveerde haan," zegt Robert Dubois. "Ik onderteken mijn internationale brieven met Robert Dubois from Belgium, country of chocolates, beers, and... pens. Om praktische en financiële redenen ligt ons hoofdkwartier in Wallonië, maar al het graveerwerk gebeurt in Leuven en het zijn vooral Brusselse juweliers die onze prestigieuze producten met edelmetalen en diamanten bekleden."

Met een haast psychoanalytische methodiek heeft Dubois het ontstaan van zijn fascinatie achterhaald: "In het eerste leerjaar vroeg de onderwijzeres wie er rechtshandig was. Haast iedereen stak zijn hand op. Ik wist niet wat ze bedoelde, maar uit recalcitrantie wou ik niet bij de grote hoop horen. Ik gaf me op als linkshandige en kreeg mijn eerste kroontjespen, speciaal voor linkshandigen. In het begin van mijn schrijfcarrière heb ik enorm zitten klooien, tot de juf ontdekte dat er iets aan de hand was: 'Met welke hand eet jij je soep?' Het misverstand werd rechtgezet en een passie was geboren. Alle schrijfmateriaal dat ik ooit heb gebruikt, heb ik nog steeds, en ik heb het aangevuld met objecten uit alle mogelijke perioden, uit de vier windstreken." Het resultaat is een unieke collectie die hij hoopt toegankelijk te maken voor het publiek.

Dubois is een rasechte Brusseleir die in Ganshoren als kinesist werkte; zijn Italiaanse vrouw runde er een parfumerie- en geschenkenzaak. Toen de toenmalige minister van Volksgezondheid een resem rigide regels en maatregelen oplegde, vond Dubois dat hij zijn beroep niet meer naar behoren kon uitoefenen. Op een beurs van geschenkartikelen raakte hij gefascineerd door vooral Florentijnse en Milanese pennen. En omdat hij vloeiend Italiaans spreekt, was het vrij eenvoudig om tot vertegenwoordiger voor de Benelux en Frankrijk van die kleine familiebedrijven benoemd te worden. Maar distributie alleen, hoe succesvol ook, verschafte hem toch niet genoeg voldoening, zelfs niet toen hij actief werd buiten Europa. Op 14 februa­ri - Sint-Valentijn - om 14.14 uur werd de bvba Valeria Matta boven de doopvont gehouden. "Enfin, het was eigenlijk klokslag 14 uur, maar het was een eis aan de notaris dat het zo in het Staatsblad verscheen."

Dubois' vrouw heet Valeria (Vutera) en matta is Italiaans voor 'gek': "Je moest inderdaad een slag van de molen hebben om in 2002 nog een dergelijk commercieel avontuur aan te durven."

Het jaar daarop werd de laatste bestaande Belgische brand, Mercury, opgekocht. Dat pennenmerk bestaat sinds 1948; Dubois brengt nu de meer klassieke ontwerpen onder het Mercury-label op de markt. Valeria Matta staat voor hedendaagse, meer gedurfde ontwerpen.

Dubois verkocht onlangs een inktpot van vijftienduizend euro aan een oosterse monarch en ontwierp Le Roi Soleil, een unieke pen in rood 18-karaats goud met 85 diamanten. Het prijskaartje? 25.000 euro. "Natuurlijk kun je ook schrijven met een balpen van een euro, maar de mensen gaan echt terug naar inkt. Ik ben er heilig van overtuigd dat je, als je met een kwaliteitspen schrijft, meer geniet van de schoonheid van de taal en veel minder taalfouten maakt."

:: Dubois Vutera, rue Baron Bouvier 30, 1315 Incourt, 010-88.12.02, In Brussel te koop in alle speciaalzaken en in de eigen stand in de Inno in de Nieuwstraat