Circumstance

Going to school (or not), drinking, trying out pills, dancing, laughing: two sixteen-year-old girls, Atafeh and Shireen, explore the world together. They don’t know it yet themselves, but they are a couple in the making. Exceptionally

good-looking, they have the sad misfortune to live in Teheran. Parties have to be organised illegally. On an outing to the seaside they are not allowed to go into the water; so they do it on the sly. Even paddling is a form of rebellion. The Iranian-American director Maryam Keshavarz takes plenty of time to introduce her characters and sketch the world they live in. Atafeh’s parents are rich, modern, and understanding, but ultimately can do very little for their child. Political-religious oppression is not an abstraction, but determines the life of every individual. Even if you are not involved in politics and just want to be young. One unfortunate character/storyline, sadly, undermines the film’s intimacy (and a little of its credibility): Atafeh’s rudderless brother Mehran, who is recovering from drug addiction, finds consolation in religion and joins the morality police. He doesn’t hesitate to abuse his power to try and hook up with Shireen and spies on everyone and everything by putting cameras all over the house. As a metaphor for the Big Brother aspect of the Iranian state, his behaviour lacks subtlety.

Naar school gaan of juist niet, drinken, pillen uitproberen, dansen, lachen: de zestienjarige meisjes Atafeh en Shireen verkennen de wereld samen. Ze weten het zelf nog niet maar hier is een koppel in de maak. De bijzonder knappe meisjes hebben evenwel de brute pech in Teheran te leven. Feestjes moeten illegaal georganiseerd worden. Tijdens een

uitstap naar zee mogen ze het water niet in. Dan maar stiekem. Zelfs pootjebaden is een vorm van rebellie. De Iraans-Amerikaanse regisseur Maryam Keshavarz neemt ruim de tijd om de personages te introduceren en hun milieu te schetsen. De ouders van Atafeh zijn rijk, modern en begripvol maar vermogen uiteindelijk bitter weinig voor hun kind. De politiek-religieuze onderdrukking is geen abstract gegeven, maar bepaalt het leven van elk individu. Ook als je niet aan politiek doet en gewoon jong wilt zijn. Een ongelukkige verhaallijn (en een ongelukkig personage) haalt de intimiteit (en een klein stukje geloofwaardigheid) van de film helaas onderuit. Atafehs stuurloze broer Mehran vindt na een drugsverslaving soelaas in het geloof en komt terecht bij de zedenpolitie. Hij aarzelt niet om zijn macht te misbruiken om Shireen aan zich te koppelen, en bespiedt alles en iedereen door het huis vol camera’s te hangen. Subtiel is die metafoor voor het big-brothergehalte van de Iraanse staat niet.

Aller à l’école, ou ne pas y aller, boire, essayer des petites pilules, danser, rire : Atafeh et Shireen, deux filles de 16 ans, explorent le monde ensemble. Elles-mêmes ne le savent pas encore, mais il y a là plus que de l’amitié. Ces jolies jeunes femmes sont néanmoins contraintes de vivre dans la rude réalité de Téhéran. Les fêtes doivent être organisées de manière illégale. Lors d’une excursion à la mer, elles ne peuvent pas se baigner. Ou seulement en secret. Même faire trempette est une forme de rébellion. La réalisatrice irano-américaine Maryam Keshavarz prend son temps pour nous présenter les personnages et brosser leur milieu. Les parents d’Atafeh sont riches, modernes et compréhensifs, mais en fin de compte, ils ne peuvent pas grand-chose pour leur enfant. La pression politico-religieuse n’est pas une donnée abstraite : elle pèse sur la vie de chaque individu. Même si on ne fait pas de politique ou qu’on veut juste profiter de sa jeunesse. Un personnage/une intrigue inopportune vient hélas saper l’intimité (et, en partie, la vraisemblance) du film. Sorti de la toxicomanie, Mehran, frère à la dérive d’Atafeh, se réfugie dans la foi et se retrouve dans la police des mœurs. Il n’hésite pas à abuser de son pouvoir pour s’attirer les faveurs de Shireen. Il espionne tout et tout le monde grâce aux caméras dont il a truffé la maison. Cette métaphore du côté Big Brother de l’État iranien n’est pas vraiment subtile.

Circumstance ••
US, IL, 2011, dir.: Maryam Keshavarz, act.: Nikohl Boosheri, Sarah Kazemy, Reza Sixo Safai, 105 min.