Baza(a)r Belg(i)ë: de belgitude van Claude Blondeel

De Brusselse radiorecensent (Klara, Radio 1) en tv-producer Claude Blondeel gaat op pen-sioen met Baza(a)r Belg(i)ë: een expo en een boek in de twee landstalen, waarin hij honderd Belgische kunstenaars en kunstwerken presenteert die hem na aan het hart liggen.

Claude Blondeel woont in een kunstwerk van architect Maxime Brunfaut, werkte samen met Maurice Béjart, probeert elke dag een boek te lezen of een film te zien, en zette de afgelopen decennia de K van Kunst in televisie- en radioprogramma's als Hitring, Ziggurat, Frituur Victoria, Eiland, Babel en Joos. Nu gaat deze man of good taste en for all seasons op pensioen met een drieklapper: Baza(a)rBelg(i)ë is een tentoonstelling, een boek en een radioreeks waarin hij Belgische kunstenaars en kunstwerken presenteert die hij koestert. In de expo zal hij zelf trouwens plaatsnemen op een stoel van Maarten Van Severen, om de bezoekers desgewenst een woordje uitleg te geven.

Uw missioneringsdrang is nog niet geminderd.
Claude Blondeel: Ja. Arno zegt me altijd "You have a mission." Ik ben daar niet beschaamd over. Ik stam uit een generatie waarin het cynisme nog niet aan de orde was. Ik was twintig in '68. Wij waren idealisten die misschien niet de wereld gingen veroveren, maar toch zeker Brussel. Al hadden we natuurlijk makkelijk spreken, want we vonden allemaal werk en er was veel mogelijk.

Toch zijn er ook veel stemmen die graag zeggen wat niet goed is. U legt de klemtoon meer op het positieve.
Blondeel: Pas op, ik kan zagen hoor! Arne Quinze of Sam Dillemans vind ik bijvoorbeeld geen echte kunstenaars. Maar ik heb de chance een job te mogen doen waarbij ik alleen maar over de mooie dingen mag spreken. Ik heb het voorrecht mijn onderwerpen te kunnen kiezen, en ik voel niet de behoefte om iemand af te kraken. Als we iets niet de moeite waard vinden, dan bespreken we het niet.

Enig idee waar uw blijvend enthousiasme vandaan komt?
Blondeel: Ik wil mensen overtuigen, omdat ikzelf zoveel vreugde beleef als ik naar de opera of een voorstelling van Anne Teresa De Keersmaeker ga. Vaak is dat bijna een sensueel plezier, zoals onlangs weer bij de laatste Jan Fabre: die wreedheid en dan tegelijk dat schoon vrouwvolk op de scène.

U bent een van de weinige recensenten die ook dat sensuele en erotische bespreekt.
Blondeel: Ik vind het belachelijk om dat uit je leven te gommen. Ik ben een sensueel iemand, en het betert niet met het ouder worden. Ik hou van goede koffie, mooie kleren, en ik doe wel eens alsof ik lees terwijl ik eigenlijk naar een mooie vrouw aan het kijken ben. Als ik tussen twee schilderijen moet kiezen en op één ervan staat een mooie vrouw, dan kies ik daarvoor.

Vindt u dat u ons op dat vlak ook iets bij kunt brengen?
Blondeel: Ik vind wel dat we opnieuw een beetje streng aan het worden zijn. Al heeft onze generatie misschien overdreven. Ik heb mensen zien bezwijken aan drugs en aids. Toen wij op het RITCS zaten was het enige dat wij aan een meisje vroegen of ze de pil nam. De partouzes op het RITCS en het INSAS waren legendarisch en het kwam er gewoon op aan om niemand zwanger te maken.

Rond de tentoonstelling, het boek en de radioreeks zit een tricolore strik.
Blondeel: Toen Chantal Pattyn (netmanager van Klara, mb) het idee voor dit imaginaire museum opperde, begon ik een lijstje te maken met namen als Warhol, Beuys of Kiefer. Maar dat zou een koffietafelboek geworden zijn, en die maakt Taschen beter. "Jij die altijd roept 'Tuymans! Alÿs!'," zei Chantal toen, "waarom geen boek over Belgische kunst?" Dat is het geworden, al is er geen plaats voor Het Lam Gods, omdat ik dan stukjes uit catalogi zou moeten overschrijven. Er moest een rechtstreekse, lichamelijke band zijn met het werk - opnieuw dat sensuele. Warhol heeft mijn liefde voor internationale kunst gewekt, in België was dat Ensor. Van hem gaat het naar Michaël Borremans en Joëlle Tuerlinckx. Het is een persoonlijke keuze waarin ik natuurlijk nog heb moeten schrappen. De lijn in die keuze zou je wel 'belgitude' kunnen noemen. Dat gaat niet over politiek maar over een houding. Waarom heb ik gekozen voor Guust Flater en niet voor Kuifje? Natuurlijk zijn de rechten op Kuifje nog duurder dan die op Disney, maar dat was niet de hoofdzaak. Kuifje is een seut, terwijl Flater een anarchist en je-m'en-foutist is. Daarom koos ik ook voor René Magritte en niet voor Paul Delvaux. C'est arrivé près de chez vous met Benoît Poelvoorde, 'Les bourgeois' van Brel: wij maken graag boel. De Kat van Geluck, dat is pure anarchie.

Hebt u voor de tentoonstelling alle werken kunnen krijgen die in het boek staan?
Blondeel: Grotendeels. Er was veel goede wil bij de musea en verzamelaars. Ik denk dat dat toch te maken heeft met het feit dat we bij Klara altijd ons best hebben gedaan om op een professionele manier over kunst te berichten. Ook voor dit project heb ik trouwens hulp gehad van verschillende intelligente mensen.

Soms gaat het om andere werken van dezelfde kunstenaar. We hebben bijvoorbeeld niet de marine van Ensor die in het boek staat maar wel een andere. Van Hans Op de Beeck wilde ik de video-installatie Sea of tranquility, daarmee opent de expo. Dan krijg je de portretten die Dirk Braeckman maakte van de koning en de koningin, en we eindigen ook met de reclameaffiche voor graanjenever die door Leopold I wordt aangeprezen. Hier en daar zul je ongeforceerde verwantschappen aantreffen: Herman Selleslags' foto van Brian Jones hangt tegenover Stephan Vanfleterens foto van Arno. De tekening die Henri Michaux maakte onder invloed van mescaline hangt tegenover de foto van William Burroughs door Marc Trivier. Voorts heerst het principe van de bazaar, de rommelmarkt, het objet trouvé...

Baza(a)r Belg(i)ë
wanneer: 27 juni 2013 > 29 september 2013, di > zo: 10.30 > 18.00 uur
waar: Centrale for Contemporary Art, Sint-Katelijneplein 44, Brussel, 02-279.64.44, www.centrale-art.be

Boek: Borgerhoff & Lamberigts, 208 p., €34,95, www.borgerhoff-lamberigts.be
Radio: www.klara.be