Begeleid Wonen Brussel viert twintig jaar met foto’s van cliënten

Vlaanderen kampt dan wel met wachtlijsten voor begeleid wonen, maar in Brussel kan deze dienst de vraag vlot bijbenen. Begonnen voor twaalf volwassenen met een handicap die zelfstandig wilden wonen, ondersteunt Begeleid Wonen Brussel vandaag 108 cliënten. De twintigste verjaardag wordt gevierd met een fototentoonstelling en een film.

M et een feest, een korte film van tekstschrijver-regisseur Guy De Simpele en een fototentoonstelling, aangereikt door Fotoklub SAB, blaast Begeleid Wonen Brussel vrijdag twintig kaarsjes uit.

De uitvergrote foto's op canvas spreken voor zich. U merkt meteen dat een paar uur bijstand per week kunnen volstaan om mensen met een handicap gelukkig thuis te laten wonen.
De dienstverlening gaat ruim. Helpen met administratie en planning: een weekkalender bijhouden (foto) komt het vaakst voor. Of meegaan naar de dokter, bank, gemeente en huisbaas. Of overleg plegen met het netwerk (familie, buren, instellingen) rond de persoon.

Velen houden een huisdier, een marmot of - zoals Josianne (foto) - een kanarie. Om voor te (leren) zorgen. Charlotte heeft haar handwerk als hobby. En Etienne, die graag kookt, heeft veel aan de 'gerichte' aanmoediging. "Anders zou hij twintig kilo spaghetti koken," verklapt de fotograaf ons.

Jo Estercam en Dries Geyskens van de fotoclub hadden er duizend euro voor veil om een prachtige beeldreportage neer te zetten. "We probeerden de warmte van de begeleiding te vatten in het beeld," zegt Estercam. "We hielpen Luc (foto), die een autismespectrumstoornis heeft, aan de camera die hij al lang wou: eentje met een lintje, een doorkijk voor het oog en precies hetzelfde toestel als zijn vader. We ontdekten een verscholen leefwereld, zoals met de Engelstalige John uit de Marollen die met zijn copains op stap gaat. Of Emiel, die alleen Vlaams spreekt, maar alle papieren van de Foyer Saint-Gillois, waar hij woont, alleen in het Frans kan krijgen, en dus zonder hulp grote problemen zou hebben."

Achter de foto's van de cliënten, zoals ze hier heten, van Begeleid Wonen Brussel schuilt een sterke organisatie, die al twee decennia draait. In de jaren 1980 bleek er in Brussel, naast voldoende residentiële voorzieningen voor mensen met een handicap, ook een gerichte begeleiding nodig voor mensen die thuis wilden blijven wonen (of gaan wonen). Vanuit Begeleid Wonen Vlaanderen en via de pleeggezinnendienst van de vzw Oikonde (Vilvoorde/Mechelen) werd die leemte opgevuld, en het model van Begeleid Wonen Vilvoorde werd getransplanteerd naar het Brusselse gewest. Eerst in de Koningsstraat (1989), nadien erkend door het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie (1991) en met standplaats in hartje Laken, groeide Begeleid Wonen Brussel uit tot een sterke ambulante dienstverlening. Begonnen met Els Conings in gesco-statuut en Hilde De Bleser als vrijwilligster is Begeleid Wonen gegroeid naar 23 vaste personeelsleden. En van twaalf cliënten in 1991 naar 108 in 2011. Wekelijks gaan ze langs bij de cliënten, die allemaal andere psychosociale problemen hebben. Hen thuis kunnen laten wonen, is iets wat de maatschappij hun moet gunnen, is het uitgangspunt. En het is nog goedkoper ook...

In andere regio's werken de OCMW's samen met Begeleid Wonen; Brussel heeft die band historisch niet. Sinds vijf jaar noteert Begeleid Wonen wel een groter verloop onder de maatschappelijk werkers en opvoeders. Diensthoofd Hilde De Bleser: "De problemen in de stad zijn complexer geworden, en niet iedereen kan daarin mee evolueren. In het begin begeleidden we vooral Nederlandstaligen die in een beschutte werkplaats werkten. Nu worden we geconfronteerd met complexe gezinsstructuren, anderstaligen die geen Frans of Nederlands spreken, allochtonen die de stad instromen en naar ons worden doorverwezen,... Ook is het netwerk waarbinnen de nieuwe Brusselaars circuleren, niet altijd volgens één taal af te lijnen. Hun kinderen gaan soms in het Nederlands naar school, terwijl zijzelf de taal amper of niet machtig zijn."

Het 'toegangsticket' voor hulp van Begeleid Wonen krijg je nochtans niet zomaar in handen. Een extern consultatiebureau beoordeelt wie in aanmerking komt voor begeleiding, en vervolgens moet het Vlaams Fonds de erkenning nog toekennen.

Toch is het aantal cliënten fors gestegen, de jongste tijd met tien per jaar. Het gevoeligst liggen de complexe gezinssituaties bij gehandicapten, die doorgaans een mentale achterstand hebben. Conings: "We komen verwaarlozing van de kinderen tegen, met schoolverzuim en toestanden die ze echt niet de baas kunnen. Vaak rapporteert de school of de arts dit aan ons, maar een beslissing nemen we nooit alleen. We zoeken een partnerorganisatie die de problemen van het kind - want wij zijn er voor de volwassene - aanpakt. Wij staan aan de kant van de ouders. Het is aan ons om hen te helpen toch nog een goede moeder of vader te zijn, zelfs als het kind geplaatst wordt."
-----------------------

Fototentoonstelling Begeleid Wonen van Fotoclub SAB
wanneer: 20 mei 2011
waar: GC De Vaartkapoen, Schoolstraat 76, 1080 Sint-Jans-Molenbeek

wanneer: 1 tot en met 16 juni 2011
waar: GC Nekkersdal, Émile Bockstaellaan 107, 1020 Laken

--------------------------
Begeleid Wonen Brussel, Louis Wittouckstraat 54, 1020 Laken, 02-420.43.13