Fonderie toont arbeidsomstandigheden jaren '90

Op de foto's van het postsorteercentrum aan de Fonsnylaan zien de werknemers er (nog) gelukkig uit. Heel herkenbaar, en tegelijk ook heel ver weg. Welkom in de wereld van de arbeid in de jaren 1990.

"De jaren 1990 waren een overgangsperiode," vertelt Pascal Majerus, conservator van La Fonderie, het Brussels Museum voor Arbeid en Industrie. "In die jaren brak de informatica door. Van de gefotografeerde bedrijven zijn er een aantal verdwenen of drastisch gewijzigd." Dat is duidelijk te zien op de foto van de centrale van Taxis Verts in pre-informaticatijden. Rond de tafel zitten vier mannen, voor hen een kaart van Brussel met gekleurde en genummerde blokjes. Hadden ze geen koptelefoon op, je zou zweren dat ze een gezelschapsspel speelden.

La Fonderie heeft vijfduizend foto's in honderd ondernemingen laten maken, er hangen er een paar tientallen te kijk. Ook vroeg La Fonderie aan een brede groep mensen om reacties. Op de foto van een leerlooierij reageerden autochtonen en allochtonen heel verschillend. Negentiende-eeuws, klonk het bij de een. "Herinneringen aan mijn jeugd in Fez," zei Hassan.

De foto van de leerlooierij Thompson: je voelt de koude en de vochtigheid, je ruikt de pelsen. "Hard labeur," zegt Majerus. De leerlooierij bestaat intussen niet meer. In schril contrast hiermee staat de foto van lachende gezichten in de ateliers van de luxepatissier Debailleul.

Mooi tijdsbeeld
La Fonderie levert met de foto's een mooi tijdsbeeld, maar wil niet nostalgisch zijn: La Fonderie wou ook weten waarom mensen werken. Om hun brood te verdienen, dat spreekt. Maar ook voor de waardering en zelfontplooiing. Voor sommigen is werken ook een martelgang. La Fonderie heeft een video gemaakt met gesprekken met mensen over hun eerste werkervaring, in het Frans en het Nederlands. (De hele tentoonstelling is overigens in het Frans en deels in het Nederlands.)

Terug naar het postsorteercentrum aan de Fonsnylaan. Je kon er brieven afgeven tot middernacht. In 1998 verhuisde het sorteercentrum naar de Industrielaan in Anderlecht, later moet het naar de Carcoke-site. Bijna niemand schrijft nog brieven, zeker niet met de hand. Ook daaraan doen de foto's denken: aan handgeschreven brieven. Maar ik dreig opnieuw nostalgisch te worden.

Met de Nocturnes van de Brusselse Musea kreeg La Fonderie onlangs 250 belangstellenden over de vloer. Leerlingen van Don Bosco in Woluwe lieten er zien wat werken is. Ook dat rekent La Fonderie tot haar taken: het technisch en beroepsonderwijs herwaarderen.

Brussel aan het werk - Foto's en verhalen uit de jaren '90, tot en met 23 maart in La Fonderie, Ransfortstraat 27, 1080 Sint-Jans-Molenbeek. Gesloten op maandag. Kaartjes kosten 1,25 à 4 euro. Op zondag 6 januari is er feest en is de toegang gratis. Meer op www.lafonderie.be en 02-410.99.50