Nationaal Geografisch Instituut brengt eerste hommage aan Mercator

Precies vijfhonderd jaar na Mercators geboorte pakt het Nationaal Geografisch Instituut uit met een openluchttentoonstelling in de Abdij van Ter Kameren. Het digitale tijdperk wordt er gelinkt aan het werk van de Vlaamse cartograaf.

Vlaanderen en de wereld vieren dit jaar de wiskundige, kosmograaf, cartograaf en instrumentenbouwer Gerard de Kremer, beter bekend als Gerardus Mercator (5 maart 1512 - 2 december 1594). Voor zijn vijfhonderdste verjaardag zijn er tentoonstellingen, lezingen, congressen, workshops, concerten, publicaties, wandelingen, zoektochten, reizen en projecten, onder meer op de boot Mercator(www.mercator2012.be) . Ook Brussel deelt in de feestvreugde: een hulde door kaartenverzamelaars vorige maandag aan zijn standbeeld op de Kleine Zavel en de expositie Een koninklijke bron voor Mercator in de Nassaukapel. In dit deel van de Koninklijke Bibliotheek (www.kbr.be) zijn van 27 april tot en met 29 juli originele plannen, (referentie)kaarten en de Mercator-atlas te bezichtigen.

Als smaakmaker is er vanaf deze week tot eind mei ook de panelententoonstelling Mercator 1512 / ING-NGI 2012 op de binnenplaats van de Abdij van Ter Kameren. Initiatiefnemer is het NGI, dat hier huist en dat historische kaarten van Mercator, Graaf de Ferraris en Philippe Vandermaelen bewaart. Op de didactische panelen worden de referenties duidelijk gemaakt tussen de hedendaagse cartografie en haar toepassingen, gespiegeld aan het eeuwenoude erfgoed. Er zijn orthofoto's die objectmetingen mogelijk maken, de low-air map voor militaire en civiele doeleinden die het NGI continu updatet, of toeristische en topografische producten die het NGI voor smartphone aanbiedt - telkens met een flashback naar het oerproduct uit Mercators tijd, waaruit alles voortkwam.

Eén voorbeeld. De coördinaten op de wereldbol veranderen doordat de schollen verschuiven; na een aantal jaar zijn er dus herzieningen nodig. Ingrid Vanden Berghe, directeur-generaal van het NGI, licht toe: "Het bolmodel dat Mercator van de aarde had, is later verduidelijkt als een afgeplatte bol. Maar Mercator is wel dé referentie voor de overgang van een plaatsbepaling naar een plat vlak. Het gaat niet over de bepaling van de precieze plek waar men is, maar wel hoe die plek getekend wordt op een blad. Zijn 'ontdekking' was dat wie op een constante hoek tussen zeespiegel en sterren vaart, een rechte lijn kan uitzetten op papier. En bijgevolg op de aardbol een rechte lijn kon varen. Mercators wereldkaart uit 1567 veranderde alles: alle Europese vloten hebben van die technologie geprofiteerd."
De tentoonstelling maakt snel duidelijk dat er veel veranderd is in de manier van opmeten, maar dat zonder Mercator TomTom vandaag hopeloos zou verdwalen.

--------------------------
Mercator 1512 / ING-NGI 2012, tot en met 5 juni (gratis) bij het NGI, Abdij Ter Kameren 13, 1000 Brussel, www.ngi.be