Twintig jaar Henry van de Veldeprijzen in de vitrine

De Henry van de Velde Awards 2013, zowat de belangrijkste designprijzen in België, zijn dinsdagavond uitgereikt in het Vlaams Parlement. Winnaar van de publieksprijs is Brusselaar Alain Gilles, die de 'wandellamp' Nomad ontwierp. In de Loketten loopt een expo met werk van de laureaten van dit jaar.

Wat valt er te leren van de twintigste tentoonstelling van de Henry van de Veldeprijzen? Kijk naar de BMW Z1 van Luc Landuyt (Prijs Loopbaan) of de eendagstrouwring in ijs van Caro Van den hole (Prijs Jong Talent). De kern van het bekroond design 2013 draait rond probleemoplossende productontwikkeling.

T wintig jaar terug startte de Vlaamse overheid met de adeltitel Henry van de Velde toe te kennen. Hij gaat naar Vlaamse (en inmiddels ook Brusselse) professionals die verdienstelijke ontwerpen bedenken of in productie brengen. Het begon met geldprijzen voor Loopbaan, Jong Talent en Bedrijf en een tentoonstelling in het Design Museum Gent. In 1998 verhuisde de laureatententoonstelling naar de Design Vlaanderen Galerie, naast de Brusselse kathedraal. Vanaf 2006 kreeg de tentoonstelling een vaste stek in het Vlaams Parlement. Het aantal begunstigde laureaten steeg in de loop der jaren samen met de popularisering van het design in alle domeinen.

Met de Publieksprijs 2013 voor de Nomad lamp van Alain Gilles (voor O’Sun) is de kracht van innovatie die een oplossing kan bieden voor hedendaagse problemen herbevestigd. De wandellamp Nomad werkt op zonne-energie en heeft in nachtelijk Afrika, zonder stroomvoorzieningen, al zijn dienst bewezen. Het verlichtingsmodel bewijst ook zijn ecologisch nut voor de Westerse tuinparty en bij het kamperen. En viel zeer in de smaak bij het volk, vandaar de Publieksprijs. Het is maar een van de vier Awards, zestien kwaliteitslabels en twee ecodesignprijzen die uitgestald worden in het Vlaams Parlement.

De vervoersindustrie staat al 180 jaar in België model voor probleemoplossende productontwikkeling, als de pioniersontwikkeling van het spoor mag meegeteld worden. Eerder al kreeg Philippe Neerman (1930-2011) een Van de Veldeprijs voor zijn Eurotram en metrostellen. Dit jaar krijgt Luc Landuyt de prijs voor Loopbaan. Landuyt (1948) is de eerste Belgische autodesigner die het vak studeerde (in Antwerpen en Londen).

Zuinig verbruik
In de beginjaren van 1980, toen Ford Europe harde klappen kreeg – de hoge vlucht van de dollarkoers maakte de invoer van de Amerikaanse modellen peperduur – scherpte Landuyt het potlood aan de tekentafel bij Ford in Duitsland. Wat later verhuisde hij naar BMW Technik GmbH (1985-1992) waar hij het elektrische model Z1 mee concipieerde. Nadien smulde Renault (en Nissan in Japan) van zijn creatieve prototypes. Zuinig verbruik en/of elektriciteit tegen een voordelig prijskaartje bleven altijd Landuyts vertrekpunt. De Van de Veldeprijs is een erkenning voor zijn hele carrière.

Strandspeelgoed
Daartegenover staat de begeerde Prijs Jong Talent, voor het experience design van Caro(lien) Van den hole (1983). Haar installaties stimuleren ‘beleving’ (in het Buda-eiland in Kortrijk, de Vooruit in Gent, de Triënnale Vormgeving in Genk). De Limburgse productdesigner, die ook textiel studeerde, wil alle zintuigen laten prikkelen. Vandaar ook eetbaar design, als koffielepels uit koek of een trouwring uit ijs die een kort leven is beschoren, refererend aan kortstondig intens geluk. Al maakte Van den hole ook een ring waarvan de toplaag pas na 25 jaar afslijt.

Zitmeubelfabrikant Jongform uit Genk pakt als winnend bedrijf op de expositie uit met vooral tijdloos-jonge zetels, die problemen oplossen als ‘anders liggen’ in de zetel of een bergvak voor tijdschriften (ingebouwd). Een rits ontwerpers die het Label ontvangen bewijzen op de expositie dat gebruiksobjecten vaak duurzaamheid in het achterhoofd houden. Dat gaat van laboratoriummeubiliair (Potteau Labo en Pilipili), minimalistische schuiframen (Reynaers), een ultralichte reiskoffer (Koert Vanoverbeke) en de binnen- en buitenzitbank VMM-Bank (Marc Supply & Anneli Lahtua Lab) tot het multifunctionele strandspeelgoed Scoppi (Dimitri Demartelaere). Al zou bij de Ecodesignprijzen een grootproducent als Ikea de beste ideeën kunnen opsteken van het zelfbouwpakket van groententeeltbak, konijnen- of kippenren en regenwaterton LLEXX. Lost alle opbergproblemen in kleine tuinen op.

data: 22/1 > 8/3 - ma > za: 10.00 > 17.00

tickets: gratis

waar: Loketten van het Vlaams Parlement, IJzerenkruisstraat 99, Brussel