Die Wand

Concerned about the absence of a befriended couple, a woman leaves a refuge hut in the Austrian Alps and makes a horrific discovery. An invisible but impenetrable wall separates her from the apparently immobilised world. Is this a veiled metaphor for all women who have to survive behind a wall of indifference and intolerance? I suspect it is, but Die Wand is more than that. What follows is a meticulous report of how the woman conforms to the new situation. Survival becomes a concern again. She learns to till the soil and to live in harmony with nature. A dog, a few cats, and a cow in calf keep her company. Martina Gedeck from Das Leben der Anderen and Der Baader Meinhof Komplex surpasses herself. Her extraordinary performance keeps the film thrilling. We are slightly less enthusiastic about the contribution of Julian Pölsler, an Austrian TV director. Not, of course, because he integrates the finely shot beauty of nature into his existential reflections while cleverly making use of Bach’s music and the deafening silence of the mountains, but because he should have had more trust in the kind of cinema Tarkovski dared to make, and because he should have made a more radical break from his source material – a 1963 book by Austrian author Marlen Haushofer. Particularly the voice-over, which makes everything explicit, prevents the film from developing into anything more than a mere adaptation.

FR ❙ S’inquiétant de l’absence prolongée d’un couple d’amis, une femme quitte un refuge de montagne dans les Alpes autrichiennes et fait une sinistre découverte. Un mur invisible mais impénétrable la sépare du reste du monde visible et désormais silencieux. Faut-il y voir une métaphore à peine voilée de toutes ces femmes qui doivent se protéger face à un mur d’indifférence et d’intolérance? Je le crois mais Die Wand est bien plus que cela. S’ensuit un récit méticuleux de la façon dont l’héroïne s’adapte à la situation en apprenant à travailler la terre et à vivre en symbiose avec la nature. Un chien, deux chats et une vache lui tiennent compagnie. Martina Gedeck, l’actrice de Das Leben der Anderen et de Der Baader Meinhof Komplex se surpasse. Son interprétation exceptionnelle porte le film. Nous sommes un peu moins enthousiastes quant à l’apport de l’Autrichien Julian Pösler, un réalisateur de télévision. Certainement pas en raison de la belle photographie qui intègre les splendeurs du monde naturel à son récit existentiel, ni de l’utilisation qu’il fait à bon escient de la musique de Bach et du silence assourdissant des montagnes. Simplement, nous trouvons qu’il aurait dû encore faire davantage confiance à ce genre de cinéma qu’un Tarkovski osait faire en son temps et se démarquer plus radicalement de sa source d’inspiration, un livre de 1963 de l’Autrichienne Marle Haushofer. C’est essentiellement le voice-over un peu trop explicite qui empêche le film de prendre son envol et d’être plus qu’une simple adaptation.

NL ❙ Bezorgd om het wegblijven van een bevriend koppel, verlaat een vrouw een berghut in de Oostenrijkse Alpen en doet een akelige ontdekking. Een onzichtbare maar ondoordringbare wand scheidt haar af van de rest van de schijnbaar tot stilstand gekomen wereld. Verschuilt zich hier een metafoor voor alle vrouwen die zich moeten zien te redden achter een muur van onverschilligheid en intolerantie? Ik denk het wel, maar Die Wand is meer dan dat. Een meticuleus verslag volgt van hoe de vrouw zich schikt naar de nieuwe situatie. Overleven is opnieuw een zorg. Ze leert de aarde te bewerken en samen te leven met de natuur. Een hond, een paar katten en een drachtige koe houden haar gezelschap. Martina Gedeck uit Das Leben der Anderen en Der Baader Meinhof Komplex overtreft zichzelf. Haar buitengewone vertolking houdt de film boeiend. Over de bijdrage van Julian Pölsler, een Oostenrijkse tv-regisseur, zijn we iets minder enthousiast. Uiteraard niet omdat hij de knap gefotografeerde natuurpracht integreert in zijn existentiële bespiegeling en handig gebruik maakt van de muziek van Bach en de oorverdovende stilte van de bergen. Alleen had hij nog meer vertrouwen moeten hebben in het soort cinema dat een Tarkovski durfde te maken en had hij radicaler moeten breken met zijn bron: een boek uit 1963 van de Oostenrijkse Marlen Haushofer. Vooral de expliciterende voice-over verhindert de film om op te stijgen en meer te zijn dan een verfilming.

Die Wand ●●
AT, DE, 2012, dir.: Julian Pölsler, act.: Martina Gedeck, 108 min.