Liesa Van der Aa: 'Ik probeer geduldiger te worden'

"Er gebeurt iets engs," zegt Liesa Van der Aa nu de livepremière van het ambitieuze The weighing of the heart er alweer ruim twee maanden op zit. "Er is eindelijk wat ademruimte." En zo schetst de muzikante, zangeres en actrice het lot van een rusteloze generatie die wel weet hoe ze zich voorbij kan hollen, maar blokkeert wanneer er tijd is om na te denken.

Over The weighing of the heart, of kortweg WOTH, is wel nagedacht. Van der Aa monstert zichzelf en haar leefwereld door de bril van eeuwenoude mythologische teksten uit het Egyptische dodenboek.

De ceremonie met 42 rechters waarbij het hart van de overledene naast de veer van de waarheid op de weegschaal van de rechtvaardigheid wordt gelegd, staat centraal. Weegt het hart zwaarder, dan wordt het opgepeuzeld door een monster dat met het hoofd van een krokodil, het lichaam van een leeuw en de rug van een nijlpaard alle angsten van de oude Egyptenaren verenigde.

Met zo'n zwaar hart wordt de ziel vervolgens het hiernamaals ontzegd en veroordeeld tot eeuwig rusteloos ronddwalen. Maar, geëxtrapoleerd naar de dag van vandaag, als we die rusteloosheid tijdens ons leven al cultiveren, waarom zouden we er dan later bang van zijn? "Goeie vraag," lacht de zangeres terwijl ze van haar groene thee nipt in Le Pain Quotidien in de Antwerpse stationsbuurt. "Ook ik heb tijdens het hele project meer vragen dan antwoorden gekregen."

Opperwezen
"Veel mensen zoeken in WOTH, dat uit drie delen van telkens zes songs en een oordeel bestaat, een afgerond verhaal. 'En in het laatste deel mag ze naar de hemel,' lees ik dan in recensies. Maar daar gaat het dus níét over. Uiteindelijk is het oordeel dat de rechters over je leven vellen ook schizofreen. Ik heb vooral gezocht naar wat er muzikaal en dramaturgisch het best aansloot bij de drie mogelijke oordelen. In deel één is de muziek hoekig, abstract, luid en industrieel, omdat het hart te zwaar is. De teksten gaan over het ego, over het willen controleren van de wereld. Dat heb ik vertaald door computers, synthesizers en strakke ritmepatronen. In het tweede deel wordt het ego verdrongen door de buitenwereld die het van je overneemt en je bijna tot zelfmoord drijft. Tijdens de ellenlange nummers met barokorkest voelt het hart misschien licht, maar is je eigenwaarde helemaal verdwenen, ook niet gezond."

In het derde deel zingt Van der Aa: "We might one day feel lighter." "Het evenwicht! Dat ging voor mij vooral over samenwerken met andere muzikanten. Het palet klinkt naïef en eenvoudig, een beetje zoals The Velvet Underground & Nico."

Het laatste oordeel mag de oude Egyptenaren dan schrik aangejaagd hebben, voor Van der Aa vormde het een ideale spiegel. "Vorige week zat ik hier toevallig toen enkele para's (die sinds terreurniveau 3 van kracht is de Joodse buurt in Antwerpen extra in de gaten houden, tp) een taartje kwamen kopen. Geconfronteerd met hun machinegeweren voelde ik me terug in de tijd gekatapulteerd. Het is toch niet meer normaal wat er aan het gebeuren is? Alles is zo extreem. De wereld draait zot. En hoeveel mensen gaan er niet onderdoor? Ik hoorde dat men in Engeland zelfs burn-outkampen organiseert!"

Je zou je voor minder tot een opperwezen wenden. "Zelf ben ik niet gelovig, maar ik begrijp dat religie troost en houvast biedt in een onzekere wereld. In de boeken van psychoanalyticus Paul Verhaeghe las ik dat we geen hogere hand meer hebben. Dáár gaat WOTH over. We missen iets hogers waarmee we ons kunnen verhouden. Je kunt alleen jezelf een spiegel voorhouden, en dat is een moeilijke en chaotische beleving."

"Everybody wants to sit on top of the mountain," klinkt het op 'On health', een nerveuze elektronische song op deel één, over wat we allemaal móéten doen. "Omdat het zoveel is, schrijf ik het op papiertjes, soms ook op mijn handen. Zo is het uit mijn hoofd. Daarna voer ik uit wat ik heb opgeschreven, alsof ik het gedelegeerd krijg."

Maar wat is het onderliggende probleem? Druk zijn is tegenwoordig toch het statussymbool bij uitstek? En het ligt het artistieke woelwater, dat er een eigengereide solocarrière op na houdt, acteert in de succesvolle VTM-serie Cordon en nu dus ook ambitieuze producties initieert bij grote kunsthuizen als deSingel.

'Constant presteren'
"Het is het gevoel constant te moeten presteren," zegt ze. "Op je werk, in je vrije tijd, op Facebook… Onlangs ben ik met vrienden naar Kroatië getrokken. Ze hadden hun koersfiets mee, en zelfs op een eiland waar vrijwel nooit iemand komt, konden we via een app zien wie het snelst een bepaalde route had afgelegd. Mijn vrienden waren dolblij dat ze sneller waren dan die ene kerel die daar in de voorbije dertig jaar ook eens had gefietst." (Lacht)

"Dat altijd beter willen doen, zit ook in mij," geeft Van der Aa toe. "Altijd heb ik grote plannen. Ook nu de mensen van deSingel me aangeraden hebben om het na WOTH, toch een immense productie met veel verantwoordelijkheid, wat kalmer aan te doen. Als ik dat advies niet opvolg, vrees ik het slachtoffer te worden van mijn eigen drukte. Toch is het enthousiasme groot om aan het volgende project te beginnen. Ik wil mijn muziek vooral nog beter visualiseren, zodat wat er op plaat en op het podium gebeurt één wereld wordt. Maar ik probeer geduldiger te worden, onderweg geen rugzak te vergeten."

En dus is er nu wat ademruimte, volgt er een kleiner project met Ictus, een tweede reeds van Cordon… "En onlangs belde Ruben Block van Triggerfinger me om te vragen of ik mee wilde doen op een soloconcert. Ik was zo blij! Niet constant doordrijven wat je zelf vindt, kan ook rust brengen." Misschien zelfs een hart en een veer in evenwicht.