Muziekpublique: bezeten door traditie

Het einde van het schooljaar nadert en in de wereldmuziekacademie van Muziekpublique wordt dat zaterdag gevierd met het Cursussenfestival: het moment waarop de cursisten kunnen tonen wat ze geleerd hebben. BDW ging een kijkje nemen in deze toch wel heel bijzondere muziekacademie. “Dit is topkwaliteit.”

M uziekpublique is twaalf jaar geleden van start gegaan met de wereldmuziekacademie, meteen nadat ze begonnen waren met het organiseren van concerten. “De muzikanten uit de wereldmuziek en folk kwamen moeilijk aan de bak, ook om les te geven. Muziekscholen zijn niet zo flexibel als het erop aankomt om iets nieuws aan te bieden, ze tonen weinig interesse,” zegt Jacoba Kint van Muziekpublique. “Het zou fantastisch zijn moesten deze lessen in muziekscholen gegeven worden, temeer omdat de proffen dan goed betaald zouden zijn. Maar dat blijkt niet mogelijk dus hebben we zelf een muziekschool opgericht.”

In die academie kun je allerhande wereldmuziek- en folkinstrumenten leren bespelen, gaande van kora (West-Afrikaanse harp-luit) en oud (Arabische luit), over cavaquinho (Braziliaanse ukulele) en cajón (percussie) tot accordeon en Ierse fluit. Zonder dans uit het oog te verliezen: flamenco, tango en folk. Muzikale voorkennis is niet vereist en het grootste verschil met een normale muziekschool is dat er geen notenleer bij te pas komt. “De profs hanteren verschillende methodes om les te geven, vaak op het gehoor zoals het in hun land van herkomst gebeurt,” vertelt Kint. “Het zijn stuk voor stuk uitstekende muzikanten die af en toe bij Muziekpublique optreden. Sommigen raden ons zelf groepen aan voor onze programmatie. Ons doel is hen te helpen om rond te komen met hun beroep als muzikant, door hen te laten optreden en muzieklessen te organiseren.”

De academie is uitgegroeid tot een heuse alternatieve muziekschool waar maar liefst veertig proffen de knepen van hun instrument leren aan vierhonderd cursisten. De lessen vinden plaats in verschillende locaties, met als zwaartepunten de Molière, waar Muziekpublique ook wekelijks concerten organiseert, en het Maria-Boodschaplyceum (MABO) in het stadscentrum. Wij gingen een kijkje nemen in MABO om te zien hoe het er daar aan toe gaat.

Voor ’t plezier
Het lyceum wordt op dinsdagavond omgetoverd tot een walhalla voor de wereldmuziekliefhebber. Op de gelijkvloerse verdieping word je eerst verleid door de speelse deuntjes van de chromatische accordeon en dan gecharmeerd door de zwoele melodieën van de ngoni (West-Afrikaanse luit), alvorens de hevige swing van het Balkan ensemble – een cursus voor gevorderden – je uit je droom wakker schudt. Op het derde verdiep gaat het er serieuzer aan toe. Docente Anne Niepold, de eerste diatonische accordeonist die ooit de Toots Thielemans Award won, is druk in de weer op het bord om haar geheime formule uit te leggen: hoe maak je van een diatonische accordeon een jazzinstrument?

Bertrand Veys is volledig in de ban van Malinese blues sinds zijn reis in West-Afrika. Alleen zag die kora met zijn 21 snaren er wel een erg grote uitdaging uit. Hij koos dus voor de ngoni, een tiensnarige luit. “Sinds mijn reis wil ik steeds dieper graven in die muziek, vooral de traditionele nummers. Het is ook fijn dat we bij Yani (Aït-Aoudia) traditionele liedjes leren zingen. Hij zingt voor, wij herhalen,” vertelt Veys, die drummer is en de ngoni er voor het plezier bijgenomen heeft. “Het is super thuis in alle rust te kunnen spelen. Ik doe het voor de schoonheid van het instrument en zijn klank.”

Veys is ervan overtuigd dat zo’n wereldmuziekacademie een must is in een internationale stad als Brussel. “Er zijn steeds meer plekken waar je naar Afrikaanse muziek kunt luisteren. Zelfs platenwinkels hebben tegenwoordig een Afrikaans aanbod. Voor diegenen die deze muziek ook willen leren spelen, is deze academie het beste adres.” De jongeman spreekt uit ervaring, hij is een van de drijvende krachten van het wereldmuziekfestival Jam’in Jette, dat dit jaar op 21 juni plaatsvindt in het kader van Fête de la Musique.

Samenspelen
Cinzia Carletti heeft de muziekacademie gevonden via haar prof, de Roemeense chromatische accordeonist Aurel Budisteanu. “Ik had al lessen met hem gevolgd en sinds ik in Leuven woon, kom ik terug naar zijn lessen. Hij speelt een genre (Balkanmuziek) dat je niet makkelijk vindt onder profs,” zegt de Italiaanse. “Ik speel al tien jaar piano maar ik wilde een instrument waarmee ik op stap kon gaan. Ik doe het gewoon voor de pret, om samen te spelen met mijn zoontje op viool en mijn vriend op gitaar en cello. Folkmuziek is belangrijk, want met kennis van de traditie kun je makkelijker bruggen bouwen naar andere culturen.”

Van chromatische accordeon naar het kleine broertje, de diatonische accordeon die in onze folkmuziek gebruikt wordt. “Ik ga al sinds kleins af naar folkbals en concerten met mijn mama en ben ook al vroeg muziek beginnen spelen,” zegt de achttienjarige Tolia Delfosse uit Louvain-La-Neuve, toch wel een vreemde eend in de bijt omwille van zijn jonge leeftijd. “Ik koos dit instrument voor zijn specifieke klankkleur. Toen ik Anne Niepold ontmoette, wilde ik meteen bij haar lessen volgen omwille van haar jazzy kant. Zij leert ons improviseren op een instrument dat daarvoor niet bedacht werd. Zo leer ik echt veel bij.”

Peter van den Berg is ongetwijfeld de cursist die het meeste over heeft om naar de academie te komen. Vanuit zijn dorpje aan de Duitse grens nabij Eindhoven doet de Nederlander er twee uur over, om te komen én om te gaan. “Ik doe het omdat het hier tof is, en Anne’s stijl van lesgeven is geweldig. We spelen Franse folk, een beetje Iers. Geen smartlappen, dit is serieuze muziek!” Serieuze muziek? “Ja, nu werken we op een jazzstuk van Duke Ellington met vierstemmige arrangementen, op vier accordeons. Dat is echt topkwaliteit. Ik zit zelfs op de Franse les om beter te kunnen volgen, al doen zowel Anne als mijn collega’s hun best om me alles in het Nederlands uit te leggen.”

Het Cursussenfestival vindt op zaterdag 14 juni om 20 uur plaats bij Muziekpublique, Molière, Naamsepoortgalerij, Bolwerksquare 3 te Elsene. Gratis inkom. Meer info op www.muziekpublique.be