Rey Cabrera: 'Ik zing over Brussel en de Cubaanse heuvels'

De Brusselse ambassadeur van de Cubaanse son Rey Cabrera viert vrijdag bij Muziekpublique zijn vijftigste verjaardag als professionele muzikant. De 71-jarige Cubaan die sinds tien jaar in Brussel woont, zal er voor de gelegenheid zijn derde studioalbum Controversía voorstellen. “Met dit album wil ik de stad bedanken die me met open armen ontving.”

R ey Cabrera, geboren op 23 januari 1943 in het dorp Dos Caminos op vijfentwintig kilometer van Santiago de Cuba, de bakermat van de Cubaanse son, groeide op in een muzikale familie op de heuvels van de provincie Oriente. Als kind had hij een speciale band met zijn vader, die hem graag ‘Rey’ (koning) noemde. Die twee waren onafscheidelijk, zowel tijdens de suikerrietoogsten als wanneer vader Cabrera oefende op zijn tres, een Cubaanse gitaartje waarbij de zes snaren in drie paren gegroepeerd zijn. Het hoeft dus niet te verbazen dat de kleine Rey op vijfjarige leeftijd al op de tres kon spelen. De oudere broers van Rey namen hem zelfs stiekem mee naar optredens en zo won Rey als kind vele lokale muziekwedstrijden.

“Mijn eerste professionele groep was Trinchera Agraria met Eliades Ochoa en zijn zus, de zangeres Maria Ochoa, maar daarvoor stond ik al sinds heel jong op het podium met onze familiegroep. Ik was vijf jaar toen mijn vader me voor het eerst uitnodigde om mee te spelen,” vertelt Rey Cabrera.

Eliades Ochoa, bekend van de documentaire Buena Vista Social Club, was de zoon van een goede vriend van zijn vader. Beide jongemannen hadden eerste een succesvol duo alvorens Trinchera Agraria op te richten.

Liefde op het eerste zicht
Intussen gingen vele jaren voorbij, kende Reys carrière zijn ups en down en woont hij al tien jaar in Brussel. Daarover gaat Canto A Bruselas, 10 Años Después, de zevende track van zijn nieuwe album Controversía. “Ik ben in Brussel geland, al zingend. Ik heb de Grote Markt bezocht, Manneken Pis, de mooie hoofdstad Brussel, daarover gaat de song,” zegt Cabrera. Liefde op het eerste gezicht, en niet enkel met Brussel. “Ik was op tournée met Maria Ochoa en tijdens een concert in de Archiduc heb ik Lydia ontmoet. Ze is op bezoek gekomen in Cuba, we zijn getrouwd en dan zijn we hier in Brussel komen wonen,” vertelt hij over de ontmoeting met zijn geliefde, Lydia Berghmans.

In Brussel komen wonen was vooral een praktische oplossing. “Lydia is van hier en voor mij was het een gelegenheid om wat tot rust te komen. In Cuba had ik het erg druk, tussen muziek, familie, mijn kinderen en werken. Ik was toen zestig jaar oud, het was tijd voor een rustigere levensstijl,” zegt Cabrera. “Ik ben echt gelukkig in Brussel. Ik kan hier op mijn gemak aan mijn muziek werken, nummers en teksten schrijven. De koude stoort me niet en mijn geliefde is hier (brede glimlach).”

Scratchen
Voor het derde studioalbum dat Rey Cabrera uitgebracht heeft sinds zijn aankomst in Brussel, heeft hijzelf zeven nummers geschreven. Voor zijn teksten haalt hij zowel inspiratie uit zijn herinneringen aan het Cubaanse platteland als uit zijn nieuwe leven in Brussel. Zo is de titel Controversía een herinnering uit Cuba. “Op het cd-hoesje zie je me met een sinsonte (spotlijster), een mooie zangvogel uit Cuba. Ik begin te zingen, maar de vogel antwoordt. Daaruit ontstaat een controverse. Vandaar de titel.”

Me voy a recoger café (ik ga koffiebonen plukken) is ook ver verwijderd van het Brusselse stadsleven. “Ik heb in Cuba allerhande jobs gedaan, onder meer het plukken van koffiebonen. Ik heb ook veel geoogst: suikerriet, tomaat, maniok, bonen... De grond bewerken, tractoren besturen, ik heb het allemaal gedaan.” Het plattelandsleven zit nog vers in Cabrera’s geheugen en hij kijkt met een zekere heimwee terug op die tijd. “Maar ik heb er de leeftijd niet meer voor, het is zwaar fysiek werk. Het was tijd om het rustiger aan te doen.”

En daar maakt Brussel dus zijn intrede, ook op het album met nummers als Merci Beaucoup. “Eigenlijk spreek ik slechts enkele woorden Frans,” geeft Rey toe. “Merci beaucoup was een van de eerste dingen die ik leerde, en met dit nummer wil ik dank u zeggen aan de stad die me met open armen ontvangen heeft en aan alle mensen die in Brussel op mijn muziek gedanst hebben.”

El Fuiki Fuiki is een nummer met een duidelijk urbaan karakter: je hoort er DJ Proceed op scratchen. “Olaf (DJ Proceed) is mijn schoonzoon. Het is via hem dat ik kennis gemaakt heb met het scratchen. Ik wist niet wat dat was, dus noemde ik het fuiki fuiki.” Het is trouwens een heerlijk dansbaar salsanummer. Het valt trouwens op dat dit album een stuk meer dansbare salsa heeft dan tevoren, toen hij zich eerder hield aan de son cubano.

Bruggen naar Afrika
Voor de cd-voorstelling heeft Cabrera enkele verrassingen in petto. “Ik heb hier in Brussel met muzikanten uit heel verschillende horizonten gewerkt: Cubanen uiteraard, maar ook Congolezen, Senegalezen, een Mexicaan. Dat waren prachtige ontmoetingen die in Cuba niet mogelijk geweest zouden zijn,” vertelt Cabrera. “Het concert bij Muziekpublique wordt heel speciaal. Ik nodig de Congolezen Dizzy Mandjeku en zanger Camille Lokombe uit. Dizzy is een van de grootste gitaristen van de Congolese rumba.”

“Verder komen ook mijn Senegalese maten van Afrocubelga: zanger Moussa Niang, koraspeler Bao Sissoko en kalbas-speler Octave Komlan. Tezamen laten we Cubaanse en Afrikaanse muziek door elkaar vloeien: muziek met dezelfde wortels en dansbare ritmes.” Afrocubelga is een project van Muziekpublique dat in navolging van AfroCubism van het Britse label World Circuit, ook een ontmoeting tussen Cubanen en Afrikanen bewerkstelligt, maar dan met muzikanten die in Brussel wonen.

Geluk bij een ongeluk
Rey Cabrera kijkt er alvast naar uit. In afwachting van het concert vroegen we hem nog even wat zijn mooiste herinneringen zijn van zijn vijftigjarige avontuur als professionele muzikant. “Ik heb heel wat mooie momenten beleefd, zowel in de muziek als erbuiten. Maar wat me het meest bijgebleven is, was de eerste keer dat ik mee mocht op internationale tournee. Dat zou met La Vieja Trova Santiaguera zijn, maar die groep heeft me op het laatste nippertje laten zitten ten voordele van een tres-speler uit Havana. Geluk bij een ongeluk was dat Maria Ochoa net een tres-speler nodig had in haar groep Corazon de Son. Ik ben artistiek directeur van haar band geworden en korte tijd nadien zijn we aan een internationale tournee begonnen. Nederland, Frankrijk, Zuid-Afrika... De eerste keer dat ik op een vliegtuig stapte. Allemaal momenten van puur geluk.”

Rey Cabrera is genomineerd voor een Octave de la Musique (jaarlijkse muziekprijs van de Franstalige Gemeenschap) in de categorie wereldmuziek. De Brusselse koning van de son werkt momenteel aan een tournee in Cuba met zijn Belgische band. “Niet gemakkelijk om al die muzikanten naar Cuba te krijgen gezien de kostprijs van de vliegtuigtickets, maar het zou o zo mooi zijn om met mijn Brusselse muzikanten voor mijn thuispubliek te kunnen spelen en er een videoclip in Cuba te maken.”

Controversia

data: 7/2, 20.00

tickets: € 8/12/14

waar: MuziekPublique