Afrikamuseum is wereldnieuws

Guido Gryseels is een gelukkig man: zijn honderdjarige museum, het Museum voor Midden-Afrika (KMMA), een van de laatste federale instellingen, mag zich verheugen op belangstelling uit heel de wereld. Bovendien is nu ook de bouwaanvraag voor de renovatie van het museum ingediend.

Zo ziet het KMMA er na de renovatie aan de parkzijde uit, met een bescheiden onthaalpaviljoen (l), dat ondergronds verbonden is met het oorspronkelijke museum. (foto: Stéphane Beel Architecten)

D e aankondiging dat de federale Regie der Gebouwen bij de Vlaamse regering een bouwaanvraag heeft ingediend voor de renovatie van het museum, ging met de nodige plechtstatigheid gepaard. Achter het spreekgestoelte waar museum­directeur Guido Gryseels, Nele Breynaert, projectmanager van de Regie der Gebouwen, en architect Stéphane Beel het woord voerden, hingen de vlaggen van alle Afrikaanse landen die in de jaren 1960 hun onafhankelijkheid hebben verkregen of bevochten. Congo vierde vorige week de vijftigste verjaardag van zijn onafhankelijkheid, het Museum voor Midden-Afrika heeft zijn honderdste verjaardag begin mei gevierd.

Maar met alle voorbehoud tegenover de (onvermijdelijk) ideologische inkleuring mag de vraag gesteld worden of het museum niet (onvermijdelijk) een deel van zijn charme gaat verliezen. Gryseels is formeel: het gebouw moet opgeknapt worden, de invulling moet 21ste-eeuws worden. "De infrastructuur is niet meer aangepast aan de 21ste eeuw, de laatste renovatie dateert van Expo 58 en de permanente collectie ademt een visie uit van vóór de onafhankelijkheid." Gryseels wijst ook nog op de stijlvermengingen en het gewijzigde bezoekerspubliek. Gemiddeld lokt het KMMA 180.000 tot 200.000 bezoekers; bij toptentoonstellingen loopt dat op tot 280.000. En omdat het publiek vandaag voor een derde uit Engels- en Spaanstaligen bestaat, volstaat de tweetalige uitleg Nederlands-Frans niet langer.

Onthaalpaviljoen
De ingrijpendste verandering die het museumcomplex ondergaat, is de bouw van een nieuw onthaalpaviljoen, tussen het gebouw van de directie en het Koloniënpaleis. Op de benedenverdieping komen het onthaal en de museumshop, op de eerste verdieping een restaurant met uitzicht op de tuin.

Het onthaalpaviljoen is sober en sereen, en veel kleiner dan in het oorspronkelijke ontwerp. Het mag het museum niet in de schaduw stellen. Het museum is ondergronds met het onthaalpaviljoen verbonden. Dankzij het paviljoen komt er meer tentoonstellingsruimte vrij in het museum zelf.

Na de renovatie kan de bezoeker van de vaste collectie drie parcours volgen: een over leefmilieu in Centraal-Afrika, met biologie en geologie; het tweede parcours focust op samenleving en cultuur, en het derde biedt een historisch overzicht van de Centraal-Afrikaanse samenleving.

Sinds de discussies over de renovatie en herinrichting van het museum in 2003 begonnen, zijn bergen werk verzet. Zo werden veel musea in Europa bezocht en ontwerpen getekend. Beel krijgt met het KMMA een tweede grote museumopdracht in een paar tijd: ook het Museum M in Leuven is van zijn hand.

Het werk in Tervuren zal zo'n vier jaar in beslag nemen, maar het museum zal maar een paar maanden gesloten zijn, zeer waarschijnlijk in de loop van 2013. Het KMMA slaat dan tijdelijk een deel van zijn tenten op in Bozar. Ondertussen kunt u nog altijd genieten van de tentoonstellingen ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van de onafhankelijkheid van Congo.