Stripheld Tristan schudt t’Serclaes de hand

H erinnert u zich nog de lessen geschiedenis - of uw jongste geleide stadswandeling - waarin de oorsprong van Brussel ter sprake kwam? In 1979 vierde de stad haar duizendjarige bestaan; dat betekent dus dat Brussel in 979 gesticht werd.

De naam, zo kregen wij destijds te horen, komt van Broeksele, 'vestiging in het moeras'. In het beeldverhaal Tristan worden nog twee andere hypothesen opgediept. Volgens de eerste zou Brussel niet van het 'Vlaamse' Broeksele komen, maar van het Keltische buroc of burco - 'met struikgewas bedekte, moerassige plek' - en het Latijnse cella, 'deel van een tempel'. Ook de tweede hypothese grijpt terug naar de Kelten: Brussel zou van het Keltische briga, 'heuvel', komen. Tempel op de heuvel, dus. Het woord is aan de historici.

Tristan is natuurlijk veel meer dan onenigheid onder historici; het is vooral mooie plaatjes kijken. Bijvoorbeeld die van de zeven stadspoorten: ik had ze me nog nooit zo duidelijk voorgesteld. Ook herinnert een apocalyptische plaat ons eraan hoe afschuwelijk het antisemitisme ook in het middeleeuwse Brussel was.

En dan is er het verhaal, dat begint in de prehistorie en eindigt met de Bourgondiërs. Het is een verhaal van weelde, maar ook van uitbuiting en sociale conflicten. Een verhaal van oorlog en vrede. En van Everaard t'Serclaes die de Vlamingen verjaagt en de vlag van het hertogdom Brabant aan het huis De Sterre hijst. Toen was er nog geen stadhuis, alleen een belfort. Everaard t'Serclaes, door Julien Dillens vereeuwigd op de hoek van de Grote Markt en de Karel Bulsstraat, wordt nog elke dag door toeristen gestreeld die geloven dat dit geluk zou brengen.

Het boek van Jacques Martin en Nicolas Van De Walle oogt aantrekkelijk; jammer alleen dat er in de tekst af en toe storende neologismen (!) als onverdeelbaarheid opduiken. Het boek eindigt met de geschiedenis en architectuur van de Grote Markt en de geschiedenis van de Ommegang en Beatrijs Soetkens.

Over Jacques Martin, die vorig jaar op 88-jarige leeftijd overleed, heeft burgemeester Freddy Thielemans het in zijn voorwoord: "Jacques Martin... het zou bijzonder verwaand zijn hem in enkele zinnen te willen samenvatten. Zijn levensweg is uitgestippeld langs zoveel indrukwekkende bakens: zijn samenwerking met Hergé, de avonturen van Alex... Hij stond nooit weigerachtig tegenover samenwerkingen. Hij beschouwde ze als een verrijking, en uiteindelijk een noodzaak, omdat hij aan een oogziekte leed. De samenwerking met Nicolas Van De Walle, die begon met Carcassonne en die jammer genoeg hier eindigt, zal zonder twijfel een van zijn meest geslaagde blijven."

------------------------------------------

N. Van De Walle en J. Martin, De reizen van Tristan: Brussel, uitg. Casterman, 56 p., 6,95 euro