Vk* concerts viert verjaardag op Gemeenteplein

Hoe de nood aan een theaterzaal in Oud-Molenbeek uitmondde in een van België’s betere alternatieve muziekclubs, of hoe onverwachte wendingen indrukwekkende gevolgen kunnen hebben. Het is het verhaal van Vk* concerts, dat op 21 juni zijn vijfentwintigste verjaardag viert met een festival op het Gemeenteplein van Molenbeek.“Wij blijven op het scherp van de snede.”

I s het nu 25 jaar Vk* of Vaartkapoen? De verwarring heerste zelfs even bij de redactie van deze krant. Vk* slaat op Vk* concerts, de concertorganisator/muziekclub. De Vaartkapoen is het Vlaams gemeenschapscentrum met zijn vele tentakels tot diep in Oud-Molenbeek. Sara Corsius, coördinatrice van Vk* concerts, loodst ons doorheen het kluwen. “De Vaartkapoen bestaat al tien à vijftien jaar langer, het is moeilijk om een exacte begindatum op te plakken. Er was in de jaren 1970 nood aan een theaterzaal in Molenbeek, maar tegen dat de zaal er was, was het actieve theaterleven al wat afgezwakt,” legt ze uit. “Er was dus een prachtige theaterzaal, zonder invulling. De sociale buurtraad, voorganger van onze gemeenschapscentra, merkte dat er een gebrek was aan concertzalen voor fanfares, undergroundmuziek en reggae. Zo is de muziekprogrammatie van start gegaan, 25 jaar geleden.”

De andere werkingen van het socio-cultureel centrum zijn rond die periode ook van start gegaan. Toen nog onder één dak, maar intussen uitgegroeid tot zelfstandige afdelingen: de Welvaartkapoen, IBO, Caleidoscoop, Vk*art en Vk* concerts. “Het gemeenschapscentrum heeft twee sterke werkingen gericht op de buurt, vooral laag-Molenbeek: Caleidoscoop zet cultuur in als middel om mensen te emanciperen en Vk*art programmeert theatervoorstellingen voor scholen en staat in voor wijkprojecten. Dialoog staat daarbij centraal, we willen voelen wat er leeft in de buurt en daar met kunst een antwoord op bieden,” zegt Corsius, die ook in de directie van De Vaartkapoen zetelt en daaruit het zakelijk beleid, de financiën en de artistieke visie van het gemeenschapscentrum mee vormgeeft.

“Verder bestaat ons dienstencentrum Welvaartkapoen intussen al vijftien jaar, met een sociale economieproject, een sociaal restaurant, een vervoerdienst voor mensen die moeilijk te been zijn... Al wat kan helpen om tegemoet te komen aan de noden van mensen die in precaire omstandigheden leven. IBO, onze buitenschoolse kinderopvang met sociale inslag, bestaat elf jaar.” Al die afdelingen, die beetje bij beetje op eigen benen zijn gaan staan, maken deel uit van de grote familie De Vaartkapoen. “De rode draad is het laagdrempelige aanbod. Concerten voor groot publiek, diensten voor armen...”

Grenzen doorbreken
Sinds een paar jaar is Vk* concerts erkend als Vlaamse muziekclub en lid van ClubCircuit. “De werking is bovenlokaal. Dat is onze kracht: we willen het publiek naar Molenbeek halen en de interactie tussen publieken en culturen stimuleren. De grens laten vervagen in een toch wel geconcentreerde wijk. Het kanaal blijft een psychologische grens, het blijft moeilijk om mensen het kanaal te laten oversteken. Steeds meer organisaties zijn daar rond aan het werken, we willen de kanaalzone opentrekken.”

Interactie met de buurt staat daarbij centraal, en dat mag geen eenrichtingsverkeer zijn. “Als we geaccepteerd willen worden door de buurtbewoners, moeten die zich ook kunnen vinden in ons aanbod. Nu blijkt dat twee derde van onze programmatie hen niet interesseert, dus trachten we dat bij te sturen. Er zijn steeds meer projecten met buurtjongeren en we zoeken aansluiting bij de buurt door samen te werken met Caleidoscoop (families) en Vk*art (jongeren), maar ook met het Huis der Culturen. Maar we verlaten daarbij het specifieke Vk* profiel nooit. Het is tweerichtingsverkeer. Wij openen ons naar hun leefwereld en willen hen ook graag onze wereld laten ontdekken.”

Vk* concerts voegt dus het lokale bij de bovenlokale. De eerste stap in die richting is het festival Molenzik, drie dagen lang op het Gemeenteplein. Deze samenwerking tussen het Huis der Culturen, Vk* concerts, Molenbeek Métropole Culture en Fête de la Musique wil komen tot een grote mix van publieken. Daarover leest u alles in het kaderstuk hiernaast.

Fingerspitzengefühl
Sinds het begin heeft Vk* concerts een gave om groepen te ontdekken die nadien doorbreken. Zo passeerden Rage Against The Machine, The Fugees, Skunk Anansie, Cypress Hill, Queens of the Stone Age, The Gossip, Ice T, Therapy, Hole, Blur, Marilyn Manson of nog Lee Scratch Perry de revue. De zaal lijkt wel vóór op zijn tijd. “Wij willen cutting edge zijn. We gaan op zoek naar de niche in de alternatieve muziekgenres, op het scherp van de snede. Het moet energiek zijn, zowel qua originaliteit als qua ritme en vibe. Interessante intimistische artiesten staan hier dus niet op hun plaats,” zegt Corsius. “Als middelgrote club zijn we voor een opkomende artiest de ideale plek als eerste groter podium na cafés en jeugdhuizen. We zoeken dan ook actief naar artiesten die het verdienen op groter podium te spelen, met een groter publieksbereik en professionele ondersteuning. Dat vergt veel vinger aan de polswerk, maar dat gaat vanzelf, we zijn allemaal gepassioneerd door muziek.”

Twee jaar geleden heeft Vk* concerts een bijsturing gehad. Toen werd beslist zich te concentreren op zes genres waarin de zaal tevoren al sterk mee bezig was: garagerock met uitlopers tot punk, metal, hiphop, reggae, elektronica en experimentele muziek. “Hardcore en metal staan nu wat tussen haakjes omdat we op dat domein overlappen met Magasin 4 hier vlakbij. Moest Magasin 4 verzwakken, dan pikken we meteen terug in,” aldus Corsius. “Met elektronica doel ik op nieuwe dingen als Kutmah of Gilles Peterson, hiphopbeats en turntablism met een touch of groove, funk, jazz en elektronische beats. Niets dat naar techno neigt. Het experimentele gedeelte slaat op muzikanten die met genres jongleren.”

Reggaefanaten zullen misschien met heimwee terugblikken op de tijd waarin Vk* concerts de reggaekeet van België was. “Iedere programmator heeft zijn voorkeuren. Fons was een grote reggaefan en de Vk* werd een trekpleister als reggaetempel, met een heel trouwe aanhang. Maar die poel was leeggevist, alle groepen waren gepasseerd, er was een gat van tien à vijftien jaar tussen de reggaeveteranen en de interessante nieuwe bands die er intussen wel zijn. Nu doen we drie tot vier grote reggaeshows per jaar met een goede nieuwe reggaeartiest of nen ouwe pé van vroeger, Max Romeo, The Congos...”

Pionier
In de toekomst wil de Vk* vooral zijn pioniersrol blijven uitspelen. “We willen mee evolueren met onze tijd en nieuwe genres een plaats geven. Momenteel zijn veel jonge artiesten bezig met de kruising tussen hiphop-beats en elektronica. Het rockgedeelte blijft ook belangrijk, maar geen pop-rock, geen singer-songwriters, dat is te braaf en wat saai. Wij gaan voor het straffere gitaarwerk, garagerock en psychedelica.”

Om terug de aandacht te trekken naar Vk* concerts als merk, maar ook om mee te zijn in tijden van tablets en smartphones, heeft de muziekclub een nieuw logo en een nieuwe website gelanceerd. In het najaar komt er een documentaire over 25 jaar Vk*, met getuigenissen van programmatoren en medewerkers van toen en nu, evenals van concertgangers. “We willen de geschiedenis en de sfeer van het huis reconstrueren, niet enkel vanuit de organisatie. De beste levendige ervaring komt van diegene die het meegemaakt heeft als concertganger!” Voel je je geroepen om je unieke ervaring te delen, neem dan zeker contact op met de Vk*.

Tot slot, een noot over een aanslepend probleem van de zaal: de temperatuur. “Het gebouw is van de VGC. Er ligt al vijftien jaar een infrastructuurdossier op tafel, maar de administratieve molen verloopt zeer traag. Binnenkort kunnen we eindelijk beginnen met kleine herstellingen en een degelijke ventilatie installeren. Want het kan hier heel warm worden, letterijk en figuurlijk!”

Verjaardag Vk* concerts

data: 21/06, vanaf 15.00

tickets: gratis

waar: Gemeenteplein, Sint-Jans-Molenbeek