Edito: Betwistbaar

Werkgevers die een vreemdelingenschuw aanwervingsbeleid voeren, zullen op hun tellen moeten passen. De Brusselse sociale inspectie kan voortaan met valse cv’s en telefoontjes discriminerende bedrijven ontmaskeren.

De paradox is al een paar decennia oud: de Brusselse arbeidsmarkt floreert als geen ander, terwijl de Brusselse werkloosheid bij de hoogste is van het hele land. Heel veel bedrijven in de hoofdstad zijn honderd procent blank. En er zijn schrijnende verhalen over hoogopgeleide Marokkanen, Turken of Congolezen die niet aan een baan raken, alleen maar omdat hun naam vreemd klinkt.

Dat er een probleem is met de diversiteit op de werkvloer zal vandaag niemand ontkennen.

Toch rijst de vraag of de praktijktests hierop het goede antwoord zijn. Het is vooreerst een onverholen motie van wantrouwen ten aanzien van de Brusselse werkgevers. Die staan nu allemaal voor aap als potentieel racistisch of seksistisch.

Iedereen weet dat een sociaal-economisch beleid alleen maar samen mét de werkgevers gevoerd kan worden. Zij hebben in aanloop naar de wet op praktijktests het overleg vroegtijdig verlaten. En kanten zich ook vandaag tegen de maatregel. Dat voorspelt weinig goeds voor een succesvol verder verloop.
Daarnaast flirt deze nieuwe Brusselse wet met de rechtsleer: praktijktests kunnen beschouwd worden als een vorm van uitlokking. En dat is juridisch gezien een zeer betwistbare manier om een misdrijf aan te pakken. Het is dan ook geen toeval dat minister Didier Gosuin (Défi) aan de praktijktests een hele resem voorwaarden koppelt. Zo moet er al een vermoeden zijn dat een bedrijf een discriminerende aanwervingspolitiek voert.

Tot slot heeft de hoge werkloosheid in Brussel véél meer te maken met de mismatch tussen de aangeboden banen op de Brusselse arbeidsmarkt (voor hoogopgeleiden), én de beschikbare arbeidsreserves (laagopgeleide werklozen). De regering kan dus beter werken aan een plan om die twee dichter bij elkaar te brengen. Door industrie aan te trekken, of door te werken aan een betere opleiding en de erkenning van buitenlandse diploma’s. Wat de regering tussen twee haakjes ook doet.

In die zin zijn de praktijktests vooral een symbooldossier om een linkse achterban te pleasen. Werkgevers die willen discrimineren zullen dat kunnen blijven doen. Want na het cv komt de uitnodiging tot gesprek, en het valt moeilijk in te beelden dat de sociale inspecteurs ook daarbij aanwezig zullen zijn. Aan de andere kant zullen allochtone werklozen niet meer kunnen zeggen dat ze gediscrimineerd worden. Want er is nu eenmaal een wet die daarop toekijkt.

Met symbolen zijn zelden grote problemen aangepakt. Het is een algemene wijsheid in de politiek die ook hier haar gelijk bewijst.