Kwetsbare groepen mengen zich in verkiezingsdebat

Onlangs nog zei de Brusselse burgemeester Freddy Thielemans (PS) in Knack dat het de inzet van de gemeenteraadsverkiezingen is “te weten te komen welke projecten de Brusselaars zélf in hun stad gerea­liseerd willen zien.” Ieders Stem Telt – Une Voix Pour Tous geeft alvast een aanzet.

Meer dan een kwart van de Brusselaars leeft onder de armoedegrens, een kind op de vier groeit in Brussel op in een gezin zonder betaald werk.

Het dagelijkse overleven van deze gezinnen is vaak hard door slechte of onbetaalbare huisvesting, hoge energiefacturen, gemiste onderwijskansen, precaire werkgelegenheid en alsmaar stijgende levenskosten, die de afhankelijkheid van sociale voorzieningen doet toenemen. Ook hun directe woonomgeving is meestal niet uitnodigend om uit deze kwetsbare positie te geraken. Denk maar aan zwerfvuil en sluikstorten, gebrek aan groen- en speelvoorzieningen, verkeersoverlast, onveiligheid en weinig ontmoetingsplaatsen in de openbare ruimte.

Veel van deze 'ongemakken' vallen rechtstreeks onder de verantwoordelijkheid van de lokale overheden. Maar tussen de arme Brusselaars enerzijds en de gemeentebesturen en de OCMW's anderzijds gaapt er een grote kloof. De eersten verheffen hun stem niet of nauwelijks, de laatsten luisteren niet of nauwelijks. Aan de ene kant heerst wantrouwen en ongeloof in betere tijden, aan de andere kant een gebrek aan inlevingsvermogen en te weinig daadkracht om sociale problemen bij de wortel aan te pakken. Daardoor wordt de groep van armen in de maatschappij alsmaar groter.

Sommige 'arme' wijken gaan er inderdaad op vooruit, maar al te vaak ten koste van de meer kwetsbaren, die men liever kwijt dan rijk is en die daardoor, vaak letterlijk, plaats moeten ruimen voor een kapitaalkrachtiger kiezerskorps. Zeer kwetsbare groepen - daklozen en mensen zonder wettig verblijf - horen in dit straatbeeld al helemaal niet meer thuis. Ze riskeren te verglijden tot een onzichtbare, rechteloze en verpauperde onderklasse die in onze samenleving volledig aan haar lot wordt overgelaten.

Daarom moeten lokale besturen alles in het werk stellen om hun inwoners een menswaardig leven te laten leiden, zelfs als ze dan inspanningen moeten leveren die tot de verantwoordelijkheid van hogere overheden behoren. Lokale besturen als zorgende besturen dus, die zeker in crisistijden hun bewoners niet in de kou laten staan.

Prioriteitenlijst
Onder het motto 'Ieders stem telt - Une voix pour tous' wil Samenlevingsopbouw Brussel in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 in een vijftal wijken de kloof tussen kwetsbare burgers en politiek iets kleiner maken.

Verspreid over oud-Molenbeek, de Brabantwijk in Schaarbeek, de Anneessenswijk in Brussel-stad en Kuregem en Peterbos in Anderlecht brengen opbouwwerkers in samenwerking met wijkorganisaties een duizendtal mensen samen en bieden ze hun de kans om in hun vertrouwde omgeving hun wensen en verzuchtingen ten aanzien van het lokale beleid te formuleren.
In maart mondt dit intensieve bewonersproces uit in het formuleren van wijkprioriteiten, die dan worden voorgesteld aan de lokale politieke partijen. Die prioriteiten worden op maat en in het tempo van de bewoners voorgesteld: dialoogtafels waaruit moet blijken of politieke (coalitie)partijen bereid zijn om de belangen van kwetsbare groepen in hun verkiezingsprogramma een prominente plaats te geven, wijkwandelingen waarbij toekomstige beleidsverantwoordelijken met hun neus op de problemen worden gedrukt, en een postkaartenactie die lokale mandatarissen in spe er aan hun ontbijttafel aan herinnert dat er in de wijken iets bougeert.

In september worden dan in de verschillende wijken debatten georganiseerd. Verkiezingskandidaten gaan er met elkaar in de clinch over sociale thema's, met de hete adem van bewoners in hun nek. Extra troef wordt de sociale stemtest, een instrument waarbij iedereen aan de hand van stellingen over sociale thema's zijn politieke voorkeur kan bepalen. Tenslotte is Ieders Stem Telt - Une Voix Pour Tous ook een campagne om mensen op het belang van lokale verkiezingen te wijzen. Laagdrempelige informatie- en vormingssessies maken duidelijk hoe een gemeente voor de burger functioneert, wat er bij lokale verkiezingen op het spel staat en hoe men zijn stem in het stemhokje geldig kan uitbrengen. Daarbij zullen ook niet-Belgen die het recht hebben om aan de verkiezingen deel te nemen, geïnformeerd en aangespoord worden om zich in de verkiezingslijsten in te schrijven.

Dat grote groepen in de samenleving zich niet meer vertegenwoordigd voelen door hun gekozenen, is een groot gevaar voor de democratie. Ieders Stem Telt - Une Voix Pour Tous zal dit democratisch tekort niet uit de wereld helpen, en ook niet uit Brussel. De campagne toont wel de richting aan hoe er op lokaal vlak iets aan gedaan kan worden. Dat gebeurt vanuit de overtuiging dat de deelname van kansarme groepen aan het (lokale) beleid het noodzakelijke cement is van onze 21ste-eeuwse democratie.

Alain Storme en Katleen Vanlerberghe, Samenlevingsopbouw Brussel

----------------------------
Ieders Stem Telt - Une Voix Pour Tous is een project van Samenlevingsopbouw Brussel, mee gedragen door wijkorganisaties en verschillende verenigingen in het Brusselse middenveld. Meer op www.iedersstemtelt.be en www.samenlevingsopbouwbrussel.be