Opinie: de stedelijke tijdbom tikt

“Ik lees in mijn krant dat Brussel tegen 2020 bijna 120.000 inwoners méér zal tellen, dat bijna de helft van de huishoudens uit alleenstaanden zullen bestaan en dat eenderde van de Brusselaars onder de armoederisicodrempel zal zitten,” zegt ingenieur-architect Filip Canfyn. “Over Antwerpen, Gent en andere steden bestaan soortgelijke prognoses. Ik maak mij daar zorgen over.”

Ik schreef in mijn krant een opiniestuk, waarin ik betoogde dat vandaag niemand wakker ligt van die demografische boom, dat de stad voor velen kan verrekken en dat goede betaalbare (huur)woningen voor iedereen in de stad geen prioriteit vormen. Op de discussiesite van die progressieve krant wordt ronduit protectionistisch en racistisch gereageerd. “Demografische boom? Allemaal de schuld van massamigratie en welzijnszorg!” De gekleurde medemens krijgt ongevraagd de schuld van alles, niet alleen van de grote gezinnen maar blijkbaar ook van alle echtscheidingen en alleenstaanden. Ik maak mij daar zorgen over.

De Vlaming is geïndoctrineerd door zijn eigen fiscaal gesubsidieerd en antistedelijk suburbaan woongedrag. Er mag niet alleen onomkeerbaar met ruimte, energie en mobiliteit gemorst worden. Meer nog: ook in woord en daad moet de stad met zijn have nots geïsoleerd worden van Verkavelingsvlaanderen met zijn haves. “Wie in de stad woont zoekt miserie. Eigen schuld, dikke bult.” Ik maak mij daar nog meer zorgen over.

Vermiddenklassing
De Vlaming is zo bang van de stad of van wat hij vreest dat de stad is, dat hij elk excuus aangrijpt om zijn woongedrag goed te praten. Daar moet de stad dan maar de dupe van zijn. Dat is de ware aard van wat ik de ‘vermiddenklassing’ van Verkavelingsvlaanderen noem: zichzelf beter en hardwerkend voelen, zichzelf terugtrekken in een duurdere maar vooral ‘zuivere’ wijk ver weg van de stad en de problemen van de anderen wegwuiven als individuele tekortkomingen, waartegen maatschappij en beleid toch niet opgewassen zijn. Ik maak mij daar nog meer zorgen over.

Zorgen maken is één. De link leggen tussen enerzijds verleden, heden en toekomst van de stad, Brussel incluis, en de mening van de Vlaming daarover en anderzijds de al decennia goed verzorgde en structurele uitbouw van Verkavelingsvlaanderen voor een zelfverklaarde middenklasse is twee.

De Vlaming is immers zo geïndoctrineerd en zo bang dat hij niet beseft dat die demografische boom wegens andere gezinsstructuren en andere gezinnen naast die stedelijke roep naar stedelijk wonen voor iedereen, een uitgelezen hefboom zijn om nu in de stad te investeren in betaalbare en sociale (huur)woningen. Om nu het woonpatrimonium op te kuisen, om nu echt stedelijk wonen voor iedereen te faciliteren, zodat de stad niet implodeert, zodat de woonhonger beheerst wordt, zodat de collateral damage zich niet tot in Verkavelingsvlaanderen verspreidt. Als het probleem verzwijgen niets oplost, kan het hachje alleen maar gered worden door het probleem wél aan te pakken. Zelfs dat intelligent zelfbehoudend egoïsme kan de Vlaming niet opbrengen. Ik maak mij daar nog veel meer zorgen over.

De Vlaming wordt hierin trouwens gesteund, gepamperd en zeker niet tegengesproken door macht, media en markt, die wellicht ook zelf in Verkavelingsvlaanderen wonen en die zichzelf moeilijk kunnen culpabiliseren. We moeten ons daar met velen nog veel meer zorgen over maken.

Filip Canfyn
Ingenieur-architect

‘Het syndroom van verkavelingsvlaanderen – Radicaal pleidooi voor stedelijk wonen’, ASP Editions, 2014, 130 pagina’s , 22,50 euro