Stadsmuseum

Wie tijdens de herfstvakantie in Brussel bleef om al die interessante tentoonstellingen te bezoeken die hier op dit moment lopen, en nu het plan heeft opgevat om de komende weken ook in Vlaanderen ’s lands erfgoed te gaan bewonderen, die moet naar het pas geopende STAM, het Gentse stadsmuseum op de Bijloke-site.

Het STAM wil een toegangspoort en introductie zijn voor wie de stad Gent zelf wil gaan bezoeken, maar biedt in de eerste plaats een prachtig overzicht van de stadsgeschiedenis, van de vroegste tijd tot de nieuwe stedenbouwkundige ontwikkelingen. Het gros van de tentoonstellingsruimten bevindt zich in de schitterend gerestaureerde ruimten van de oude Bijloke-abdij; enkele van die ruimten, zoals de refter met zijn prachtige oude schilderingen, werden gewoon in hun oude glorie hersteld, zonder tentoonstellingskasten of multimedia. Je kunt er luisteren naar polyfonie en je teruggeworpen voelen in de tijd. Maar het STAM heeft ook een hedendaagse vleugel, waar elke Gentenaar op een reuzenplattegrond van de stad zijn eigen huis kan gaan opzoeken, en informatie verzamelen over de geschiedenis van zijn buurt. Voor de realisatie van het STAM kon de stad Gent op ruime financiële middelen van de Vlaamse overheid rekenen. Net zoals Antwerpen dat kon voor de bouw van zijn stadsmuseum, het nog niet geopende MAS.

Bij de opening van het STAM zo'n maand geleden verspreidde Brussels parlementslid Herman Mennekens (Open VLD) een kort persbericht om ervoor te pleiten dat ook Brussel werk zou maken van zo'n prestigieus hedendaags stadsmuseum. "Momenteel denkt men al hardop aan een Europamuseum voor Brussel. Ik stel voor dat we in de eerste plaats werk maken van een museum met een moderne blik op geschiedenis en inwoners van onze stad," was toen zijn stelling. Gelijk heeft hij, dat Brussel met zijn rijke en diverse verleden zo'n plek verdient.

Alleen zijn we in deze barre tijden toch een beetje pessimistisch over de kans dat zo'n museum er de eerste jaren zou kunnen komen. Want welke overheid zou het initiatief moeten nemen? En wie zou de centen leveren? Zo'n stadsmuseum voor Brussel overstijgt de stad van Freddy Thielemans. Het Gewest heeft dan weer geen culturele of toeristische bevoegdheden. De twee gemeenschappen samen? Ik hoor de discussies al over het taalgebruik in het verleden!

Of moeten we hopen op zo'n idealistische, koppige en geduldige 'privé'-equipe als die van het kunstencentrum Wiels? Vanuit het niets gegroeid, met (te weinig) subsidies her en der bijeengesprokkeld, en nu worden er daar in de oude brouwerij in Vorst toptentoonstellingen georganiseerd zoals die van Francis Alÿs.