Standpunt BDW: Exit Rogier

Het debacle van de expo rond Rogier van der Weyden moet een wake-up call zijn voor de politieke verantwoordelijken, stelt Anne Brumagne. "Erfgoed kan je niet bewaren in bouwvallige gebouwen en musea hebben mankracht nodig."

De twee tentoonstellingen die dit najaar in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten en in die voor Kunst en Geschiedenis op het programma stonden, respectievelijk De erfenis van Rogier van der Weyden en Henry van de Velde, stemden optimistisch over de toekomst van beide federale instellingen. Twee keer ging het om een bijzondere expositie: interessant, met prachtige stukken, met veel passie samengesteld door de curatoren. Het waren publiekstrekkers. Tentoonstellingen waarvoor je vanuit het buitenland naar Brussel zou willen afzakken. En die zin gaven om in de stad op zoek te gaan naar verdere sporen van de twee gepresenteerde tijdperken.

Bijna zou je al het geklungel van de afgelopen jaren in beide musea met de mantel der liefde hebben bedekt: de emmers die her en der in het Jubelpark staan opgesteld of de zeilen waarmee het erfgoed er moet worden afgeschermd tegen binnensijpelend water. De problemen met de klimatisering in het depot voor oude meesters bij Schone Kunsten in 2009. De recente sluiting van de Japanse Toren en het Chinees Paviljoen, twee afdelingen van het Jubelparkmuseum, vanwege bouwvalligheid. Het afgelasten van andere prestigieuze tentoonstellingen wegens geldgebrek.

En dan nu, nu er wél een eigen toptentoonstelling liep bij Schone Kunsten, moest die abrupt worden stopgezet. Omdat er voor de voorbereiding van het nieuwe Fin de Sièclemuseum gaten werden geboord vlak boven de tentoonstellingsruimte van De erfenis en er gevaar voor waterschade dreigde aan de van over de hele wereld uitgeleende kostbaarheden. Ligt de verantwoordelijkheid bij de bouwmaatschappij, bij de Regie der Gebouwen of bij het Museum voor Schone Kunsten? Daar zal nog veel over worden gebakkeleid. In ieder geval is er bij de werken een bijzonder zware coördinatiefout gemaakt. Een die een lange schaduw werpt over de opening van het Fin de Sièclemuseum, over enkele dagen.

Dit debacle is hopelijk een echte wake up-call voor de verantwoordelijken, ook de politieke. Erfgoed kan je niet bewaren in bouwvallige gebouwen. Musea die én vaste collecties zo goed mogelijk willen bewaren en presenteren én goede tijdelijke tentoonstellingen willen opzetten, hebben daar de nodige mankracht voor nodig. En ja, dat kost geld. Maar voor de economen: er is ook een belangrijke, vergeeft u ons het lelijke woord, return.

Laat het lichtpuntje zijn dat in Tervuren na zovele jaren wachten eindelijk de werf is opgestart voor de complete renovatie van die derde federale instelling, het Afrikamuseum. De Henry van de Velde-expo kan u gelukkig nog steeds gaan bezoeken, tot 12 januari.