Brusselse bastaards in Tilburg

Voor het eerst in negen jaar gaat het Brusselse festival voor podiumkunsten Bâtard internationaal. Deze week stelt net afgestudeerd talent zich voor in Tilburg, op het alternatieve muziek- en kunstenfestival Incubate. Artistiek leider Dries Douibi spreekt van een kans uit de duizend. "We kunnen leren van de Nederlanders."

Tot en met zondag loopt in Tilburg een van Europa's beste avontuurlijke festivals. Ruim driehonderd voornamelijk jonge bands komen aan bod, maar ook een flinke hap beeldende kunstenaars, theatermakers, schrijvers en cineasten. Sinds weken zijn de hotels in de Nederlandse stad volgeboekt. Incubate weet dan ook het grote publiek te lokken door kleppers te programmeren zoals Lambchop, Cocorosie of de Brusselse oudgedienden van Front 242. Dagelijks stelt Bâtard, een vrijwilligersorganisatie die sinds 2005 de belangen van starters in de podiumkunsten verdedigt, er een ander project voor. "We nemen de hele theaterprogrammering voor onze rekening. Incubate nodigde ons uit omdat onze festivals duidelijke parallellen vertonen," zegt Bâtards Dries Douibi. "We trachten beiden zo open mogelijk te werken. Zo stellen wij ons Brusselse festival - het programma maar ook de inhoud - in nauw overleg samen met kunstenaars en publiek. Diezelfde democratische houding zie je ook in Tilburg. Bezoekers kunnen bijvoorbeeld bands suggereren of de teksten op de website aanpassen. Tilburg trekt 15.000 betalende bezoekers. Een fantastische kans om meer publiek te bereiken: in Brussel hebben wij zo'n 2.000 mensen. 'Incubate' groeide in een vijftal jaar uit van een nichegebeuren naar een middelgrote speler. Dit zonder hun horizontale manier van werken en hun erg avontuurlijke affiche op te geven. We kunnen dus veel leren van de Nederlanders."

Bruin café
De voorstellingen die Bâtard in Tilburg programmeert zijn bewust kleinschalig en laagdrempelig. Het gaat om interventies in de openbare ruimte of op ongebruikelijke plaatsen zoals een bruin café. Douibi: "De centrale vraag op de voorgaande editie van Bâtard was hoe makers zich het beste tot de lokale gemeenschap kunnen verhouden. Dat leeft in Tilburg verder. Omdat bezoekers niet altijd in groten getale de theaterzaal intrekken, stelde Incubate voor op pleinen en straten te programmeren, plekken tussen de grotere festivallocaties. Zo krijgen we spontaan kijkers. In Tilburg tonen we kunstenaars die eerder op Bâtard passeerden plus jonge makers die ik in deze context vond passen."

De Nederlander Nick Steur brengt bijvoorbeeld Freeze! op het Heuvelplein. In die voorstelling perfectioneert hij een techniek die hem sinds zijn kindertijd bezighoudt: het eenvoudigweg opstapelen van stenen. In uiterste concentratie en met engelengeduld zien we de jongeman wankele constellaties bouwen. Dit poëtische werk draait rond stilte en contemplatie - zen. Van een heel andere orde is A dance to music from the guard house van de Brusselaars Siet Raeymaekers en Lieven Martens Moana. Zij brengen een zeer fysieke dansvoorstelling op live elektronische muziek in Paradox, Tilburgs podium voor actuele muziek.

Van 5 tot 7 december vindt Bâtard voor de tiende maal in Brussel plaats. "We gaan op basis van openheid verder," klinkt het. "In mei deden we een oproep over wat makers zorgen maakt. We kregen vragen over huisvesting, verloning of ecologie. Die trachten we in oktober naar een festival te vertalen op een congres met studenten van kunstscholen als Parts, Rits en de universiteiten. Op die manier hopen we te blijven bijleren van ons publiek."