Kris Verdonck: indommelen met Exit

Met Exit willen de choreograaf Kris Verdonck en de danser Alix Eynaudi ons helemaal tot rust brengen. De voorstelling buit de relaxerende effecten van licht, scenografie, dans en geluid uit om ons, op zijn minst, in trance te brengen. "We hopen dat bankiers bij ons een middagdutje komen doen."

We werken te veel en het nietsdoen wordt niet geapprecieerd in onze maatschappij. Over het recht op luiheid schreef de Franse linkse denker en politicus Paul Lafargue, de schoonzoon van Karl Marx, al in 1880 een manifest: Le droit à la paresse. Daarin beschrijft hij op ironische wijze de kapitalistische maatschappij waarin het dwangmatig produceren en consumeren alle ontspanning, nietsdoen en rust in de kiem smoren. Kris Verdonck en Alix Eynaudi willen, al is het maar voor even in het theater, die rust doen terugkeren. In Exit, hun voorstelling uit 2012 die nu wordt hernomen in het Kaaitheater, keren ze de trukendoos van het theater binnenstebuiten om u helemaal 'zen' te laten worden. U mag er zelfs bij in slaap vallen.

Aan de basis van de voorstelling lag een onderzoekstraject dat je samen met Alix Eynaudi doorliep. Hoe ging dat toen in zijn werk?
Kris Verdonck: We wilden met de parameters van het theater spelen, ze onderzoeken. Van daaruit kwam het idee om de toeschouwers een uurtje rust te bieden. Dat doet het theater sowieso, maar wij wilden dit doordrijven. Kunnen we ons publiek doen slapen met de theatermiddelen die wij kennen? Met die vraag trokken we naar slaapcentra, dokters en neurologen. Het antwoord was eensluidend: om zoiets te bewerkstelligen moesten we of ons publiek in bed stoppen, of de mensen hypnotiseren. Een medische hypnotiseur leerde ons alle technieken.

Jullie zetten licht, beweging, taal, beeld en scenografie in om de toeschouwer te beïnvloeden. En de zachte pianomuziek van Machinefabriek moet ons nog meer op ons gemak doen voelen.
Verdonck: De voorstelling opent met de registratie van een lezing van de Amerikaanse psychiater en neuroloog Robert Stickgold over het belang van slaap en wat die met onze hersenen doet. Daarna herhaalt Eynaudi vijf keer dezelfde choreografie, terwijl lichteffecten mikken op hallucinatie. De muziek van Machinefabriek is minimaal en repetitief, wat naar verluidt sommige mensen tot razernij drijft, maar we hebben er alles aan gedaan om mensen niet agressief te maken. De hele voorstelling lijkt wel een hypnosesessie, al ontbreekt de gebiedende stem.

Hoe reageert het publiek?
Verdonck: Goed zeventig procent hallucineert, dommelt in en komt af en toe terug. De grote moot vertoeft in een soort van trance. Na een tijdje lijkt het publiek wel afwezig. Sommige mensen snurken. Naderhand blijkt dat toeschouwers stukken van de voorstelling overslaan. Zelfs degenen die beweren wakker te zijn gebleven, herinneren zich een heel aantal dingen niet meer.

Is er ook een ideologisch uitgangspunt?
Verdonck: Zolang we slapen, doen we niks fout. In navolging van Lafargues manifest willen we echt rust bieden. Niet produceren of consumeren, maar op onszelf inzoomen: dat is een politiek statement. Normaal bouw ik in mijn performances verveling in, maar dit keer was dat absoluut niet de bedoeling. Exit werd een heel toegankelijke voorstelling. We spelen in Brussel ook om één uur 's middags. Dat is ook een ideologisch statement: we dwingen mensen om een siësta te nemen. We hopen dan ook dat bankiers bij ons een middagdutje komen doen.

Kris Verdonck / A Two Dogs Company & Alix Eynaudi

data: 5 & 6/12/13, 13.00 en 20.30

tickets: €8/10/12