Leegstaand pakhuis wordt broedplaats voor jong theater

Al zeven jaar beweegt er iets in wat ooit een verlaten pakhuis aan het kanaal was. Letterlijk, want een groep theaterstudenten stampte er een drukbezochte repetitieruimte uit de grond. De vraag is alleen hoelang die er nog zal staan. "Deze plek opgeven om het gebouw leeg te laten staan, zou totaal absurd zijn."

Zaterdagavond aan het kanaal in Molenbeek. De miezerige regen kondigt de herfst aan, maar binnen brandt er licht. De fleurig versierde deur verraadt dat het niet om een of andere opslagplaats gaat. Via de trap gaat het naar een oude, industriële ruimte. Een jongleur houdt vijf ballen in de lucht met behulp van zijn handen, voeten en neus.

Vanavond staan er enkele korte voorstellingen op het programma en een try-out van Collectif auQuai, de theatergroep van de enkele van de bewoners, in samenwerking met choreografe Ana Stegnar. Een erg fysiek stuk, geïnspireerd op revolutionaire scenes. Het publiek dat daarnet nog rustig naar een jongleur zat te kijken wordt meegesleurd in het spel. Geen ontsnappen aan.

Het verhaal van auQuai begon in 2006. Een groep studenten van de theaterschool Lassaad zocht naar een geschikte plek om te repeteren en op te treden. Maar repetitielokalen zijn schaars in Brussel, en dus erg prijzig. Hun oog viel op een oud pakhuis annex woonhuis aan de Henegouwenkaai. Het pand werd gekraakt en de eigenaar, de Grondregie Brussel, toonde zich bereid een bezettingsovereenkomst af te sluiten. Nu, zeven jaar later, is er veel veranderd. De eerste verdieping werd omgetoverd tot een sfeervolle podiumzaal. De bovenverdieping dient als repetitieruimte. Een helft van de ruimte is verwarmd, kwestie van in de winter niet te bevriezen tijdens het spelen. De andere helft staat vol met rekken met fleurige kostuums en bizarre attributen.

Betaalbaar repeteren
"In het begin werd de zaal enkel door ons gebruikt," vertelt Giada, een van de mensen achter het Collectif auQuai. "Maar de plek kreeg meer en meer bekendheid. Nu is zowat elk moment ingevuld door mensen die hier komen repeteren voor de meest uiteenlopende projecten. Vooral bewegingstheater, maar bijvoorbeeld ook een Boliviaanse dansgroep. Wie pas begint en een ruimte zoekt om te oefenen, kan onmogelijk de prijzen neertellen die men in Brussel durft te vragen. Hier betaal je een symbolische bijdrage. Als je ziet hoe snel mensen hun weg naar auQuai gevonden hebben, denk ik dat we een dringende behoefte vervullen. Vorig jaar zijn hier 70 groepen bezig geweest. Bezoekers leren andere mensen kennen, omdat het hier allemaal wat minder formeel aan toe gaat. Dat vind ik zelf het meest interessante aan deze plek."

Bezettingsovereenkomst of niet, een dergelijk project is altijd iets tijdelijks. Toch kwam de brief met het bevel het pand te verlaten eind april als een donderslag bij heldere hemel. Er waren immers nog helemaal geen concrete plannen met het pand, behalve dat de Grondregie Brussel het wil verkopen aan de gemeente Molenbeek. "We wisten dat er een moment ging komen dat men iets met dit gebouw ging doen," zegt Giada. "Maar daar zijn we nog lang niet. Het lijkt ons absurd om een plek die zo intensief wordt gebruikt weg moet om enkel de ramen en deuren dicht te metselen en het zo te laten voor enkele jaren." Met een stevig dossier onder de arm werd er aangeklopt bij verschillende instanties. En kijk, met resultaat. De dreigende ontruiming lijkt van de baan. Voorlopig toch. De gemeente Molenbeek wil het gebouw aankopen en is ermee akkoord dat het theatercollectief blijft, maar de Grondregie wil hen er alsnog uit.

"Het idee dat deze plek zou leegstaan terwijl er zoveel behoefte aan is, vind ik onaanvaardbaar. Het gebouw mag misschien wel niet aan alle standaarden beantwoorden, het is wel een plaats waar al veel gecreëerd werd, waar mensen elkaar ontmoeten. Dat heeft zijn waarde, ook voor het gebouw en de wijk." Giada blijft achter het idee staan. "Voor mij voelt auQuai niet aan als precair, als iets wat niet goed genoeg is. Integendeel, het is een plek waar ik graag woon en werk, iets wat we zelf opgebouwd hebben en kunnen delen met anderen."